Læknablaðið : fylgirit - 01.06.1994, Qupperneq 60

54
LÆKNABLAÐIÐ/FYLGIRIT 25
LÍKAMSÞJÁLFUN OG ÁSTAND HJARTA OG
E 77 ÆÐAKERFIS í ÍBÚUM TECUMSEH,
MICHIGAN.
Þorkell Guðbrandsson og Stevo Julius.
Lyflækningadeild Fjórðungssjúkrahússins á Akureyri
og University of Michigan Medical Center, Division of
Hypertension, Ann Arbor, Michigan.
I bænum Tecumseh í Michigan ríki í
Bandaríkjunum hefúr um áratuga skeið farið fram
rannsókn á heilsufari og tilurð hjarta- og
æðasjúkdóma.
I nýlegri athugun var safhað upplýsingum um
hæð, þyngd, blóðþrýsting og blóðpróf ýmis konar.
Einnig lágu fyrir niðurstöður af ómskoðun og Doppler
skoðun af hjarta, sálffæðiprófanir og upplýsingamar
um líkamsrækt/líkamsþjálfún.
Sjötíu af hundraði þeirra sem rannsakaðir vom
(447 karlar, 410 konur, meðalaldur 30 ár) reyndust
ekki stunda neina líkamsrækt/likamsþjálfún. Þetta
kyrrsetufólk var þyngra (4 kg), hafði hærri
blóðþrýsting (2.3/2 mm Hg), hraðari hjartslátt (4
slög/mín.) og lægra slagrúmmál (2 ml/rrfy), en hinir
sem stunduðu likamsrækt í nokkmm eða
umtalsverðum mæli (p=0.02 til 0.00001). Kólesteról
(+ 8 mg/dl), þríglyceríð (+15 mg/dl) og insúlin (+2.4
p 7A ATHUGUN Á EFTIRGEFANLEIKA SLAGÆÐA í
^ ÚRTAKIÍBÚA Í TECUMSEH, MICHIGAN.
Þorkell Guðbrandsson og Stevo Julius.
Lyflækningadeild Fjórðungssjúkrahússins á Akureyri og
University of Michigan Medical Center, Division of
Hypertension, Ann Arbor, Michigan.
Aætlaður effirgefanleiki slagæða (arterial compliance)
- metinn sem slagrúmmál/púlsþrýstingshlutfall (SV/PP) -
var athugaður í 801 þátttakanda í Tecumseh
blóðþrýstingsrannsókninni í Michigan í Bandaríkjunum.
Meðalaldur einstaklinga var 30 + 5.6 ár og 373 vom
konur. Gerð og starfsemi hjartans var athuguð með
ómskoðun og Doppler mælingum og blóðþrýstingur var
mældur um leið með óbeinni aðferð. Dreifing SV/PP
hlutfalls var hliðrað til hærri gilda hjá stórvöxnum Eflir
staðtölufræðilega leiðréttingu m.t.t. líkamsyfkborðs
reyndist áætlaður slagæðaeftirgefanleiki vera hærri hjá
konum en körlum (2.00 ± 0.62 versus 1.90 ± 0.58; p <
0.05). Þegar einstaklingnum var skipt í þriðjunga eflir
slagæðaeftngefanleika, hafði hópurinn með lægsta
erftngefanleikann hærri slagbilsþrýsting, lægri
hlébilsþrýsting, svipaðan meðalslagæðaþrýsting, hraðari
hjartslátt og hærra veggþykktarhlutfall vinstri slegils en
einstaklingar með hærri slagæðaeftirgefanleika. Slagbils-
og hlébilsstarfsemi hjartans virtist lakari hjá
pU/ml) vom hærri og HDL-kólesteról var lægra (-2
mg/dl) hjá kyrrsetufólkinu (p=0.04 til 0.003). Við
sálfræðipróf tengdist kyrrsetulífsstíll meiri kvíða, reiði
og tilfinningu um túnaskort (p=0.001 til 0.00001).
Svo kölluð erfiðisvinna virtist alls engin áhrif
hafa til góðs á ástand hjarta og æðakerfis, en hins
vegar hafði líkamsrækt/líkamsþjálfún utan vnmutíma,
jafnvel þótt í tiltölulega litlum mæli væri (allt niður í
einu sinni í viku) heppileg áhrif. Engin munur var á
kyrrsetufólki og hinum sprækari við athugun á
mælingum gerðum í bamæsku eða á unglingsámm,
þannig að hinir spræku virtust ekki hraustari að
eðlisfari en kyrrsetufólkið. Sennilega er hér um að
ræða mælanleg áhrif lífsstíls, sem valinn er eftir að
fúllorðinsaldri er náð. Aukin likamsrækt/líkamsþjálfún
gemr bætt ástand hjarta og æðakerfis og sennilega
dregið úr áhættu á hjarta- og æðasjúkdómum.
einstaklingum með Iágan eftirgefanleika og þeú höfðu
einnig hærra fastandi msulin í sermi. Lágum áætluðum
slagæðaeflirgefanleika í að því er vútist heilbrigðum
eúistaklingum fylgja neikvæðar niðurstöður á ýmsum
breytum á ástandi hjarta og æðakerfis og kynnu því
mælingar á eftúgefanleika, ef unnt væri að gera þær á
einfaldan hátt, að skipta máli við mat á horfúm m.t.t.
hjartasjúkdóma.