Læknablaðið : fylgirit - 01.07.1995, Qupperneq 27

LÆKNABLAÐIÐ 1995; 81
27
s
Afanga fagnað
Hér á eftir fara greinar er birtust í dagblaðinu Degi síðastliðið haust og fram á vetur. Fyrsta
greinin í röðinni er eftir Pétur Pétursson þáverandi formann Læknafélags Akureyrar.
Læknafélag Akureyrar hefur starfað óslitið frá
því að níu læknar hér í bæ stofnuðu hinn 6. nóv-
ember 1934 með sér félag, er hafa skyldi það að
markmiði að efla þá í starfi til almannaheilla.
Félagar eru nú sjöfalt fleiri en þá og er starfssvæð-
ið kaupstaðirnir Akureyri, Dalvík og Ólafsfjörð-
ur, Eyjafjarðarsýsla og Suður-Þingeyjarsýsla
vestan Ljósavatnsskarðs.
Mjög hafa viðfangsefni lækna, vinnuaðstæður
og möguleikar til að ná árangri í starfi breytzt
síðustu sex ártugina. En hið bætta heilbrigðis-
ástand þjóðarinnar má þó ekki síður þakka bætt-
um lífskjörum og aukinni þekkingu almennings á
gildi þrifnaðar og hollra lífshátta, þótt heilbrigðis-
þjónustan eigi að sjálfsögðu hér sinn drjúga þátt.
Læknum hefur fjölgað mjög en hugsanlega nýtir
fólk sér þjónustuna stundum í óþarflega ríkum
mæli, enda eru væntingar um árangur okkar í
starfi stundum meiri en efni standa til. Það vita
allir, er við lækningar og meðferð fást, hve mikil-
vægt það er efla batavonir fólks; að vekja lækninn
innra með því. Flestir lærðir sem leikir geta náð
einhverjum skammtímaárangri við lækningar,
hafi þeir lag á að afla sér trausts og ná til fólks.
Skipta aðferðir þá ekki öllu máli, því aðeins er
verið að vekja von og efla baráttuþrek sjúklings-
ins, sem að sjálfsögðu læknast af sjálfu sér í flest-
urn tilvikum. Þessari aðferð hafa skólaðir læknar
sjálfir beitt um aldaraðir. En það er ófyrirgefan-
legt að beita kukli og blekkingum og gera sér
trúgirni fólks að féþúfu. Vonbrigðin eftir á verða
því sárari sem vonirnar voru meiri fyrir.
A sfðustu áratugum höfum við læknar í sumum
tilvikum treyst um of á framfarir í tækni og vísind-
um. gefið lyf og beitt aðgerðum í stað þess að hafa
aðgát í nærveru sálar og gera tjáskiptin við þá,
sem til okkar leita, innihaldsríkari og víkka þann-
ig heildarsýn læknis og skjólstæðings hverju sinni.
Af þeim sökum er margur skjótur til gagnrýni í
okkar garð, ef ekki gengur allt sem skyldi.
Læknastéttin hefur því mátt horfa upp á mikla
grósku í hjálækningum. kukli og skottulækning-
um á síðari árum. og hafa margir verið fúsir að
kaupa falska von urn heilbrigði dýrum dómum.
Kemur það spánskt fyrir sjónir í upplýstu þjóðfé-
lagi okkar. Það er hins vegar ljóst, að hvers kyns
hjátrú og hindurvitni standa föstum fótum í þjóð-
arsálinni. sem ekki gerir hinar sömu raunvísinda-
legu kröfur til sannana og þær, sem við læknar
erum skólaðir í.
Viðbrögð okkar lækna við þessu hljóta að
verða þau að vanda sem bezt til vinnubragða okk-
ar, sem skilyrðislaust verða að byggjast á vísinda-
lega sannaðri reynslu og taka jafnframt mið af
þjóðarhag. Læknar þurfa að eiga meiri samvinnu
við fjölmiðla í upplýsinga- og áróðursstarfi í
heilsuuppeldisskyni, enda ættum við að hafa jarð-
samband og yfirsýn, sem gagnast má vel í allri
umræðu um umhverfis- og heilbrigðismál. Lækn-
ar hafa hins vegar alltaf haft nokkra tilhneigingu
til að standa þegjandi álengdar og þá stundum
uppi á stalli. Hið óhóflega vinnuálag okkar hefur
ekki auðveldað þátttöku í þessari umræðu. Einn-
ig þess vegna hafa læknar, illu heilli, vanrækt
stjórnunarstörf í heilbrigðisþjónustunni, sem nú
eru að langmestu leyti á annarra höndum. Til þess
má að nokkru leyti rekja orsakir þeirra skipulags-
legu og efnahagslegu hörmunga, sem yfir íslenzku
heilbrigðisþjónustuna og njótendur hennar hafa
dunið á síðustu árum. Framundan gæti verið
áframhaldandi efnalegur samdráttur í landi okk-
ar, sem hindra kann nauðsynlega hátækniþróun í
læknisfræðinni. Betri nýting fjármuna er því
nauðsynleg og gæti aukin alþýðuuppfræðsla um
heilbrigðismál bætt þar eitthvað um. Kenna þarf
fólki að nýta heilbrigðisþjónustuna á réttan hátt
og styrkja það með uppfræðslu til sjálfshjálpar.
Ekki má heldur gleyma þeirri ógn, sem mengun
og sóun umbúðaþjóðfélagsins er heilbrigði
manna, og þar hljótum við að hafa talsverðu upp-
lýsingahlutverki að gegna. Loks mega læknar
aldrei gleyma þeirri heilögu skyldu sinni að vera
málsvarar lítilmagnans í hinu harða þjóðfélagi
samkeppninnar.
Læknafélag Akureyrar minnist því sextugsaf-
mælis síns með því að veita héraðsbúum nokkra
innsýn í læknisstarfið. í Degi munu læknar kynna
sérgreinar sínar og gauka að lesendum gagnlegum
upplýsingum um heilbrigði og sjúkleika. Laugar-
daginn 5. nóvember næstkomandi bjóðum við svo
öllum almenningi að sækja afmælisdagskrá, er
bera mun heitið Lœknislist, þar sem við leyfum
ykkur að skyggnast inn í heim okkar í starfi sem
leik.
Pétur Pétursson