Sagnir - 01.04.1990, Page 60

/
Oskar Bjarnason og Unnur Karlsdóttir
„Ohæfa og fordæðuskapur"
á rétttrúnaðaröld
Um uppruna og afleiðingar Stóradóms
frf> /*<jri
Djöfullinn leiðir unga elskendur í freistni.
Meyfæðing í Skagafirði
Snemma árs 1608 kom upp sá
kvittur að hin unga og ógifta
Þórdís Halldórsdóttir á Sól-
heimum í Sæmundarhlíð í Skaga-
firði væri eitthvað að dufla við Tó-
mas Böðvarsson mág sinn og bónda
á bænum. Til að þagga niður í Gróu
á Leiti sór Þórdís þess eið á Seilu-
þingi þá um vorið að aldrei hefði
hún karlmanns kennt. En viti
menn; í september, aðeins fimm
mánuðum eftir hreinlífiseið sinn,
elur hún stúlkubarn. Gróa sleikti út
um og hélt veislu; Ijúffengar sögur
að smjatta á, ó sei sei já! Nú var það
yfirvaldanna að ganga á Þórdísi og
fá faðerni barnsins uppgefið. En
hún hélt fast við fyrri framburð um
karlmannsleysi sitt og fullyrti að
þetta væri meyfæðing. Þórdís var
ættstór kona og flestir valdsmenn
norðanlands voru skyldir eða
tengdir bæði henni og Tómasi. Þeir
höfðu sig lítt í frammi til að upplýsa
málið. Öllu harðsæknari var Herluf
Daa höfuðsmaður sem ekki lét
bjóða sér að konukind, þó ættstór
væri, þættist vera einhverskonar
María mey. Nei, málið skyldi upp-
lýst og straffað. Ef þau Tómas yrðu
sek fundin áttu þau yfir höfði sér
aftöku samkvæmt Stóradómi fyrir
fyrsta stigs blóðskammarbrot.
Hvorki gekk né rak í málinu þar til á
Alþingi 1612. Þá vildi Daa láta pynta
Þórdísi til að leysa frá skjóðunni um
58 SAGNIR