Sveitarstjórnarmál - 01.04.1994, Side 51

UMHVERFISMÁL
Ný mengunarvama-
reglugerð
Ólafur Pétursson, forstöðumaður mengunarvarna
Hollustuverndar ríkisins
Inngangur
Fyrir um það bil fjórum árum birt-
ist grein hér í Sveitarstjómarmálum
eftir sama höfund í tilefni þess að
fyrsta mengunarvarnareglugerð á Is-
landi hafði þá nýlega öðlast gildi.
Þótt nokkrar breytingar hafi í tímans
rás verið gerðar má segja að hún hafi
fram að því að núverandi reglugerð
nr. 48/1994 öðlaðist gildi staðið
mikið til óbreytt.
Umfangið eitt gefur strax til kynna
að nú sé um miklar breytingar að
ræða. Nýja reglugerðin er með við-
aukum 124 blaðsíður en sú sem áður
gilti var einungis 19.
Astæðan fyrir þessum miklu
breytingum er sú að samningurinn
um Evrópska efnahagssvæðið hefur
öðlast gildi. Með aðild tókum við á
okkur skuldbindingar um að setja inn
í lög og reglugerðir hér á landi sam-
bærileg ákvæði um mengunarvarnir
og er að finna í þeim tilskipunum og
reglugerðum ESB sem eru hluti
samningsins. Þessi ákvæði eru nú í
nýrri mengunarvamareglugerð.
Það gefur augaleið að ekki er unnt
í stuttri grein að gera tæmandi skil
þeim breytingum sem gerðar hafa
verið. Því verður hér á eftir stiklað
á stóru og aðeins fjallað um helstu
atriði.
Sveitarstjómarmönnum og öðrum
sem málið varðar er bent á að kynna
sér rækilega ákvæði nýrrar mengun-
arvamareglugerðar því óumdeilt er
að hér er um svið að ræða sem varðar
sveitarstjómir og allan atvinnu-
rekstur í landinu mjög miklu.
Gildissviö, skilgreining og
eftirlit
Gildissvið reglugerðarinnar er
nokkuð útvíkkað frá því sem áður
var. Starfsemi og framkvæmd, sem
fellur undir lög um varnir gegn
mengun sjávar og reglugerðir um
olíumengun sjávar, er ekki lengur
undanskilin. Nú nær reglugerðin til
allrar mengunar nema jónandi geisl-
unar og þeirrar sem fellur undir lög
um aðbúnað og hollustuhætti á
vinnustöðum.
Talsvert hefur bæst við af skil-
greiningum á hlutum og hugtökum
frá fyrri reglugerð en ekki er ástæða
til að fjalla frekar um þær hér.
Fyrirkomulag eftirlits er óbreytt.
Heilbrigðiseftirlit sveitarfélaga hefur
eftirlit með framkvæmd reglugerðar-
innar undir yfirumsjón Hollustu-
verndar ríkisins. Hollustuvernd rík-
isins hefur þó allt eftirlit með
atvinnurekstri sem stofnunin veitir
starfsleyfi. Þótt fyrirkomulag eftir-
litsins sé óbreytt er gert ráð fyrir
talsvert auknu eftirliti. Auka þarf
mælingar á vatns- og loftmengun og
halda skrá yfir losun mengunarefna,
magn og meðferð úrgangs og fleira.
Heilbrigðisnefnd skal reglulega gefa
út stöðuskýrslu um ástand mála á
sínu svæði. Hollustuvemd ríkisins
dregur niðurstöður saman, bætir við
og gefur út stöðuskýrslur fyrir landið
í heild. Hollustuvernd ríkisins sér
ennfremur um, með hliðsjón af
samningi um Evrópskt efnahags-
svæði, að senda eftirlitsstofnun
EFTA upplýsingar um stöðu mála.
Varnir gegn vatnsmengun
Öll losun mengandi efna í vatn er
nú óheimil án tilskilinna leyfa. Sett-
ar eru fram reglur til að draga úr los-
un tiltekinna hættulegra efna. Sett
eru viðmiðunarmörk fyrir losun
þeirra frá iðnaði og gæðamarkmið
fyrir viðtaka sem efnin eru losuð í.
Akvæði um vamir gegn mengun
viðtaka af völdum fráveituvatns eru
ekki ósvipuð þeim sem voru í fyrri
útgáfum mengunarvarnareglugerðar.
Eins og áður skulu sveitarstjómir og
skipulagsyfirvöld flokka viðtaka í
svæði sem ekki njóta sérstakrar
vemdar og svæði sem sérstaka þýð-
ingu hafa vegna útivistar eða nátt-
úruvemdar. Ekki er gert ráð fyrir að
leiða fráveituvatn út í náttúruvernd-
ar- og útivistarsvæði en þó getur
heilbrigðisnefnd heimilað það tíma-
bundið ef sérstakar ástæður mæla
með og að höfðu samráði við Holl-
ustuvemd ríkisins.
Ákvæði nýrrar mengunarvarna-
reglugerðar gera í reynd ekki ráð
fyrir að lausnir fráveitumála séu
mjög frábrugðnar þeim sem eldri
reglugerð kvað á um. Búnaður til að
framkvæma 1. stigs hreinsun þarf þó
að vera fullkomnari. 1. stigs
hreinsun þarf að lækka BOD, gildi