Helgafell - 01.06.1942, Síða 49

LIFENDUR OG DAUÐIR
183
vart líta hann réttu auga. Enginn
skildi, hví hann var hér kominn og
seztur að á sjávarströndu. ÁsauSir
hans voru sjötíu aS tölu og gengu í
fjöllum VíSifjarSar frá sumarmálum
til veturnátta. Þeir höfSu breiS bök og
síSan lagS, og þó ljónstyggir, eins og
hindir Líbanons. Þorbjörn elskaSi
sauSi sína og var þeim góSur hirSir.
Hann gekk títt til þeirra á fjöllin vor
og haust og sá á þá, hversu þeim
vegnaSi, en safnaSi heyjum um und-
irhlíSar og hjalla yfir sumariS, bar þaS
ósinkur til þeirra á garSann gjafatím-
ann allan. Hann átti hund einn grá-
kolóttan, gæddan mannsviti, eyrna-
sperrtan, skottbrattan, meS ól um
hálsinn. Þessi hundur hét Frankó.
Þorbjörn og Frankó voru vinfáir
meSal sægarpanna á eyrinni og þaS
settu þeir ekki fyrir sig. Þeir áttu fé
sitt og fjöll, og af gnípum þeirra litu
þeir niSur á mor flæSarmálsins og sáu
hversu smátt þaS var og einskisvert.
Og er þeir gengu um götur þorpsins,
speglaSi svipur beggja og látbragS
enn þetta sama viShorf, þetta sama
mat. Þeir stóSu þá enn á gnípu sinni
og horfSu niSur fyrir sig á moriS, sást
næstum yfir þaS, svo smátt var þaS,
lögSu allt aS líku hér: skipstjórann og
háseta hans, kaupmanninn, skóla-
stjórann, lifrarbræSslumanninn, smiS-
inn, sóknarnefndarmanninn og föSur
ljósanna, allt — nema börnin. Þeim
gat Þorbjörn stundum gefiS krónu,
stundum tvær, sagt þeim aS kaupa
sér gott, kaupa bók eSa blýant, szigt
þeim aS fara nú heim aS hátta, vera
þæg aS þvo sér. Slíkur var Þorbjörn,
óvinur alls, nema barna og sauSfjár
og hunda og hinna konunglegu, lítt-
kleifu fjalla.
IV.
Svo var þaS áriS 1942, aS niSur féll
öll fjársöfnun og mannfagnaSur á degi
hinna dauSu í þorpinu Sandeyri und-
ir Skuggavaldi. Óstýrilát veSur höfSu
lengi hamlaS sjósókn, og leiddist nú
mörgum landsetan, enda fyrir mat aS
róa, ef gæfi, svo sem verSlagi var hátt-
aS á öllu því, er ætt gat talizt. Létti
loks ótíS þessari aS kvöldi síSasta
vetrardags, og var þá ekki aS sökum
spurt, heldur búizt hlífum og kuggun-
um haldiS til hafs næsta morgun. Þeir,
sem eftir sátu í landi, beittu lóSir og
brýndu hnífa sína og sveSjur. Hér var
sem sé skollin á alger styrjöld, eins og
í hinum löndunum, hver maSur á sín-
um staS, heimavarnarliSiS ekki síSur
en herinn sjálfur, og enginn mundi eft-
ir, aS þetta var dagur hinna dauSu,
eSa sumardagurinn fyrsti öSru nafni.
Enginn ? — Jú, of mikiS er aS segja
þaS. MaSur er nefndur Sæmundur
Grímsson, sjómaSur genginn á land
fyrir fjórum árum. Hann hafSi engu
gleymt. MeSal annars minntist hann
þess, aS samkvæmt útreikningi sókn-
arnefndarformannsins átti fjársöfnun í
kirkjugarSssjóSinn aS réttu lagi aS
verSa lokiS í dag, en nú mundi þaS