Frúin - 01.01.1963, Blaðsíða 13

leikhúsgestir létu í ljós, þegar hún
kom inn á sviðið frumsýningarkvöld-
ið, og hún lék Phedre eins og „ölvuð
gyðja“. Þegar leiknum var lokið,
tjaldið féll í síðasta sinn, hné hún
út af á sviðinu og blóð gekk upp úr
henni. Læknar hennar bönnuðu
henni að hreyfa sig úr rúminu næsta
dag, en hún sinnti því ekki, og fór
til leikhússins. Það kvöld átti hún
að koma fram í öðru hlutverki, og
meðan hún bjó sig undir það, féll
hún þrívegis í öngvit í búningsher-
bergi sínu. Hún lék í ópíum-móki,
og gleymdi meira að segja einu at-
riði leiksins, en að öðru leyti lék hún
svo vel, að jafnvel meðleikarar henn-
ar grétu af tilfinningu.
Hún krafðist þess í Lundúnaför-
inni, að óskilgetinn sonur hennar
væri boðinn með henni í öll sam-
kvæmi, sem hún átti að taka þátt í
hjá tignasta fólki heimsborgarinnar.
Og hún krafðist þess alltaf, að hún
væri kynnt þannig við komuna:
„Ungfrú Sara Bernhardt með syni.“
f þessu fór hún ekki að fornum
venjum, svo að forstjórar Comédie
Francaise víttu hana fvrir framferði
hennar, en hún sagði starfi sínu
lausu.
„Þú gerist liðhlaupi,“ sögðu vinir
hennar við hana.
„Misskilningur,“ svaraði hún. „Ég
skipti aðeins um herbúðir.“
Hún hafði fundið fyrir valdi sínu,
og nú lét hún sig dreyma um að
stofna sitt eigið leikhús, ráða sjálf,
hvaða verk yrðu leikin þar fyrir al-
menning, túlka leikrit á sinn hátt,
gera tilraunir, vekja hneyksli — og
sigra.
VII.
Hún fór vestur um haf til að kynna
nýja heiminum list sína, og íbúar
New York þyrptust til að sjá þessa
furðulegu, frönsku leikkonu, sem svo
miklar sögur höfðu farið af í Evrópu,
að „fjöllin stigu dans“. En blöðin í
Bandaríkjunum tóku henni ekki vin-
samlega. Gagnrýnendur kvörtuðu yf-
ir, að sýningarskrá hennar væri full
af leikritum, sem væru svo hneyksl-
anleg, að ekki væri hægt að sýna
þau á amerísku leiksviði. Einkum
leizt mönnum illa á eitt leikrit. Það
var eftir Alexander Dumas yngra og
var um tæringarveika gleðikonu —
Kamelíufrúna. „Hneykslanlegt —
bókstaflega hneykslanlegt.“
Þegar Sara kom til New York, var
henni ráðlagt að fella þetta leikrit
af sýningarskrá sinni. „Fer slæmt
orð af því?“ spurði hún. „Gott og
vel, þá breyti ég bara nafni þess.
Þér megið tilkynna, að ég muni
sýna Camille.“
Siðferðispostular höfðu náð mikl-
um árangri með árásum sínum
á leikritið, svo að leikhúsið var troð-
fullt á hverri sýningu, og þegar Sara
kom til Chicago, ritaði umboðsmað-
ur hennar biskupi staðarins: „Yðar
náð, venjulega hef ég varið 400 doll-
urum til auglýsinga hér, en þar sem
þér hafið séð um auglýsingarnar
fyrir mig, sendi ég yður hér með
200 dollara handa fátæklingum í
biskupsdæmi yðar.“
Camille vakti stórkostlega aðdá-
un, og þótt fæstir leikhúsgesta vest-
an hafs skildu frönsku, sáu þeir á
fölva gleðimeyjarinnar og innilegum
leik Söru, að dauðinn var á næsta
leiti og allir grétu fögrum tárum,
þegar hún háði dauðastríðið. Marg-
ir rifjuðu þá upp sögu, sem birzt
hafði í blöðum um ,,andlát“ leikkon-
unnar í París mörgum árum áður.
Vikapiltur hafði hlaupið um að
tjaldabaki og tilkynnt, að Sara Bem-
hardt væri látin, og þegar menn
komu til búningsherbergis hennar,
sáu þeir ekki betur en að hún hefði
verið lögð til á legubekk, enda höfðu
kerti verið kveikt við dánarbeð henn-
ar. Leikhússtjórinn hafði í skyndi
tilkynnt leikhúsgestum, sem voru
allir komnir í sæti, að leikkonan
fræga væri látin, en síðan hraðaði
hann sér til búninesherbergis henn-
ar til að gefa sig á vald corg sinni.
Þá reis Sara allt í einu unp oe saeði:
„Þetta var glæsilegasta hlutverk
Sara Bernhardt árið 1875.
Sara Bernhardt í London árið 1886.
FRÚIN
13