Stígandi - 01.07.1944, Síða 10

168
,FYRIR ALMENNINGSNÖF OG DALATÁ11 STÍGANDI
um nær því með öllu bráðókunnug þjóð. bcssi leið mundi ef-
laust kosta einhvers konar sérréttindaaðstöðu hlutaðeigandi ríkis
hér, svo sem yfirráð flugvallar eins eða fleiri, flotabækistöðvar
svo og verzlunarforréttindi. Þó að ýmislegt yrði vafalaust veitt í
staðinn, munu færri íslendingar í alvöru aðhyllast þessa leið.
Og þá er hin leiðin: að notfæra sér af fullri einurð og manndáð,
að landið liggur á krossgötum. Til þess þarf óneitanlega meiri
samheldni og manndóm og ekki má láta hleypidóma villa sér
um of sýn. Þá verður að tryggja sér viðurkenningu og samúð
allra stórveldanna og gæta þess að gera ekki einu hærra undir
höfði en öðru. Sumir segja, að Rússar nái ekkert til okkar og
okkur varði því ekkert um þá. Það er alveg rétt, að Bretland og
Bandaríkin liafa langtum sterkari aðstöðu til \ erndar og afskipta
hér sökum flota sinna, en Rússland hefir sterka taflaðstöðu, þótt
annars staðar sé, og refskák stjórnmálanna er margbrotin. Þessi
tillaga, sem sósíalistaflokkurinn — sameiningarflokkur alþýðu —
hefir barizt fyrir, mun eiga marga andstæðinga. En livað er að
óttast? Sjálfsagðasta kral'a þjóðarinnar yrði, að ekkert hinna
þriggja stórvelda skipti sér af innanríkismálum hér og stjórn
landsins yrði m. a. að ganga úr skugga um, hvort sú ásökun er
réttmæt, að sósíalistaflokkurinn íslenzki sé afleggjari rússneska
kommúnistaflokksins og þiggi fé þaðan og taki \ ið fyrirskipun-
um frá Moskvu. Komi í IjtSs, að ásökun þessi sé uppspuni einn,
er flokknum vinningur að því, að slíku sé hrundið, reýnist hún
rétt, verður að taka þar fast í tauma, syo að ekki sé um erlenda
íhlutun að ræða og þjóðin ali í grandleysi flokk við barm sér,
sem iirá sjónarmiði allra þjóðrækinna manna hlyti þá að teljast
hættidegur sjálfstæði landsmanna. A sama hátt verða íslendingar
að halda fast á þeirri kröfu, að Bretar og Bandaríkjamenn skili
þegar að stríðinu loknu öllum yfirráðum flugvalla sinna og
flotabækistöðva hér í hendur landsmönnum, og í viðskiptum
við þær þjóðir báðar mun þurfa að sjá af sívakandi athygli við
ásælni fjármagns og verzlunarvalds.
Einhverjum kann að virðast, að hér sé af litlum hlýleik mælt
til hinna stóru grannþjóða okkar. Astæðulaust er það. Engum
mun blandast hugur um það, að Bretland og síðar Bandaríkin,
hernámu og „hervernduðu“ ísland í eigin hagsmunaskyni. Fram-
koma þeirra framvegis mun einnig stjórnast mjög af eigin hags-
munum þeirra, eins og samskipti þjóðanna gera yfirleitt. Hitt
getur svo farið mjög eftir aðstæðum, hvernig hlutaðeigandi þjóð-