Læknablaðið - 15.03.2000, Qupperneq 34

FRÆÐIGREINAR / FRÆÐILEG ABENDING
ar hins vegar ekki um þessa aukningu á nýmavinn-
unni en þeir geta þó síðar á lífsleiðinni fengið skerð-
ingu á nýrnastarfsemi af öðrum ástæðum. Helstu
kennimerki af samgangi þvags og garnaslímhúðar er
blóðsýringur (hyperchloremic metabolic acidosis).
Petta stafar meðal annars af klóríð- og vetnisjónafrá-
sogi garnarinnar samhliða bíkarbónatútskilnaði.
Langtímavandamál: Við blóðsýring (acidosis) get-
ur komið fram beineyðing vegna niðurbrota beina.
Ef neðsti hluti smágirnis (terminal ileum) er notaður
í nýblöðruna þarf að gæta að B-12 skorti. Krabba-
mein getur myndast í nýblöðrunni og er áhættan háð
aldri hennar. Sú hætta virðist þó vera tillölulega lítil
en langtímaeftirlit liggur þó ekki enn fyrir. Ef þvag og
saur blandast saman, eins og þegar þvagi er veitt í
ristilinn, er um mun meiri áhættu að ræða enda að
mestu hætt við þess háttar aðgerðir.
Frábendingar nýblöðruaðgerða:
1. Skert starfsemi handa.
2. Framsæknir taugasjúkdómar sem geta valdið því að
viðkomandi getur ekki framkvæmt hreina sjálf-
tæmingu til frambúðar.
3. Skert nýrnastarfsemi.
4. Garnasjúkdómar eða fyrra brottnám garnahluta.
5. Einstaklingi er ekki treystandi til þess að fara að
fyrirmælum.
6. Útbreitt þvagblöðrukrabbamein.
Er hœgt að breyta Brickers blöðru í nýblöðru?:
Hægt er að breyta Brickers blöðru í nýblöðru en slík
framkvæmd er þó mörgum annmörkum háð og ekki
ráðist í hana nema að vel athuguðu máli. Við ákvarð-
anatöku þarf að meta aldur og önnur vandamál sjúk-
lings, auk þess sem meiri hætta er á fylgikvillum við
aðgerðir á sjúklingum sem þegar hafa gengist undir
stórar aðgerðir.
Síðastliðin þrjú ár hafa á annan tug einstaklinga á
aldrinum 9-67 ára farið í ofannefndar aðgerðir á
Sjúkrahúsi Reykjavíkur. Tveir hafa farið í blöðru-
stækkun með görn, átta hafa fengið nýblöðru á þvag-
rás úr smágirni en þrír nýblöðrur úr hægri ristli. Tveir
karlmenn hafa fengið gerviþvaglokur og hjá þremur
hefur botnlanginn verið notaður milli húðar og þvag-
blöðru. Þessar aðgerðir hafa verið án alvarlegra fylgi-
kvilla. Þrír einstaklingar hafa þó látist síðar úr krabba-
meinssjúkdómi.
Heimildir
1. Lapides J, Diokno AC,
Silber SJ, Lowe BS. Clean
intermittent self-catheteri-
zation in the treatment of
urinary tract disease. Trans
Am Ass Genito-Urin Surg
1971;63:92-6.
2. Bricker EM. Bladder sub-
stitution after pelvic evis-
ceration. Surg Clin N-Am
1950; 30:1511-21.
Lokaorð
Hægt er að bjóða sjúklingum hérlendis upp á marg-
breytilega kosti við endursköpun þvagfæra.
Upplýsa þarf þá sem standa frammi fyrir brott-
námi þvagblöðru um þessa kosti sem og þá sem hafa
önnur alvarleg þvagfæravandamál. Að sama skapi
þarf að upplýsa lækna um hvers ber að gæta hjá þeim
sem farið hafa í slíkar aðgerðir og er það tilgangur
þessarar greinar.
LOSEC MUPS Hassle, 970401
SÝRUHJÚPTÖFLUR; A 02 B C 01 R E
Hver sýruhjúptafla inniheldur: Omeprazolum INN,
magnesíumsalt, 10,3 mg, 20,6 mg eöa 41,3 mg, sam-
svarandi Omeprazolum INN 10 mg, 20 mg eða 40 mg.
Ábendingar: Sársjúkdómur í skeifugörn og maga.
Bólga í vélinda vegna bakflæðis (reflux oesophagitis).
Uppræting Helicobacter pylori við sársjúkdómi (ásamt
sýklalyfjum). Sársjúkdómur eða fleiður í skeifugörn
og maga vegna meðferðar með bólgueyðandi gigtar-
lyfjum (NSAID). Fyrirbyggjandi vegna aukinnar
hættu á óþægindum, eins og sársjúkdómi í maga, vél-
inda eða skeifugöm, fleiðri í maga og/eða skeifugöm
eða meltingartruflunum, við meðferð með bólgueyð-
andi gigtarlyfjum. Langtímanotkun við bólgu í vélinda
vegna bakflæðis eða við síendurteknum sárum í maga
og skeifugörn. Meðferð á einkennum brjóstsviða og
nábíts vegna bakflæðissjúkdóms (gastro-oesophageal
reflux disease). Zollinger-Ellison heilkenni.
Skammtar*: Mælt er með að LOSEC MUPS sýruhjúp-
töflur séu teknar inn að morgni. Töflurnar á að gleypa
heilar með vökva. Innihald taflna má hvorki tyggja né
mylja. Töflumar á að taka með 1/2 glasi af vökva. Hvorki
má tyggja né mylja töflurnar. Töflurnar má einnig
hræra út í hálfu glasi af vatni eða ávaxtasafa. Hræra á í
þar til töflurnar hafa sundrast og drekka á vökvann
með kornunum í innan 30 mínútna. Skola á glasið að
innan með vökva og drekka hann. Hvorki má tyggja
né mylja kornin. Við skeifugarnarsári, magasári, sár-
sjúkdómum eða fleiðurs vegna meðferðar við bólgu-
eyðandi gigtarlyfjum, við bólgu í vélinda vegna bak-
flœðis og til meðferðar á einkennum vegna bakflœðis-
sjúkdóms er ráðlagður skammtur 20 mg einu sinni á
dag.* Við alvarlegri bólgu í vélinda vegna bakflœðis hjá
börnum 1 árs og eldri: Ráðlagður skammtur handa
börnum 10-20 kg er 10 mg á dag og handa börnum >20
kg 20 mg á dag.* 777 upprœtingar Helicobacter pylori
við sársjúkdómi: Losec MUPS er ýmist gefið í „þriggja
lyfja meðferð“ (ásamt amoxicillíni og klaritromýcíni,
klaritrómýcíni og metrónídazóli eða amoxicillíni og
metrónídazóli) eða í „tveggja lyfja meðferð44 (ásamt
amoxicillíni eða klaritrómýcíni).* Við Zollinger-Elli-
son heilkenni: Ráðlagður upphafsskammtur er 60 mg
daglega.* Skert nýrnastarfsemi: Hjá sjúklingum með
skerta nýrnastarfsemi er ekki nauðsynlegt að breyta
skömmtum. Skert lifrarstarfsemi: Þar sem aðgengi og
helmingunartími ómeprazóls í plasma eykst við skerta
lifrarstarfsemi getur verið nægjanlegt að gefa 10-20 mg
dagsskammta. Aldraðir Hjá öldruðum þarf ekki að
breyta skömmtum. Frábendingar: Þekkt ofnæmi fyrir
ómeprazóli. Varnaðarorð og varúðarreglur: Þegar tal-
ið er að um magasár sé að ræða skal útiloka illkynja
sjúkdóm, en meðferð með ómeprazóli getur dregið úr
einkennum og seinkað sjúkdómsgreiningu. Meðganga
og brjóstagjöf: Eins og við á um flest lyf ætti ekki að
gefa þunguðum konum né konum með barn á brjósti
ómeprazól magnesíumsalt nema brýn ástæða sé til.
LOSEC MUPS gefið í skömmtum allt að 80 mg á 24
klst. konum í fæðingu hefur ekki valdið aukaverkun-
um hjá baminu. Dýrarannsóknir hafa ekki bent til hættu
vegna meðferðar með LOSEC MUPS á meðgöngu-
tíma og við bijóstagjöf og engar vísbendingar liggja
fyrir um eituráhrif eða fósturskemmandi verkun. Auka-
vcrkanin LOSEC þolist vel og aukaverkanir hafa yfir-
leitt verið vægar og gengið til baka*.
Pakkningar og verð:
Sýruhjúptöflur 10 mg: 14 stk. 3.190,-; 100 stk. 16.051,-
Sýruhjúptöflur 20 mg: 14 stk. 3.691,-; 28 stk. 6.446,-; 56
stk. 11.689.; 100 stk. 19.596,-.
Sýruhjúptöflur 40 mg: 28 stk. 12.514.-
Umboð á íslandi: Pharmaco hf.
Sérlyfjaskrártexti, samþykktur af Lyfjanefnd ríkisins 7.
10.1998 (styttur)
*ítarlegri texta um lyfið er að finna í Fréttabréfí Lyfja-
nefndar ríkisins 1. janúar 1999 og Sérlyfjaskrá 1999 (1.
aprfl 1999).
Hcimildin
1) Pilbrant A et al. development of an oral formula-
tion of omeprazol; Scand. J. Gastroenterology 1985; 20
(suppl 108): 113-20
2) Fréttabréf Lyfjanefndar ríkisins 1. janúar 1999.
184 Læknablaðið 2000/86