Læknablaðið - 15.12.2000, Blaðsíða 25

FRÆÐIGREINAR / GÁTTATIF
Mynd 1. Torsades de
pointes hjartsláttartruflun í
kjölfar íbútilíðgjafar en
þessi tegund afóreglu getur
komið fram eftir gjöfflestra
lyfja afflokki III við
hjartsláttartruflunum.
meðferðarkosturinn sé betri en hinn með tilliti til
lifunar. AFFIRM rannsóknin, sem er nú er í gangi í
Bandaríkjunum, ber þessa tvo meðferðarkosti saman
og er áætlað er að henni ljúki á næstu tveimur árum.
Sé sú leið valin að reyna að koma sjúklingi í
sínustakt eru tvær aðferðir mögulegar. Annars vegar
rafvending og hins vegar vending með lyfjum sem
virka á hjartsláttartruflanir. Rafvending sem gerð er í
stuttri svæfingu hefur frumárangur á bilinu 75-95%
(15,16). Hætta á segareki samfara rafvendingu getur
verið á bilinu 5-7% (17). Blóðþynning virðist draga
verulega úr þessari hættu. Blóðþynning í kringum
rafvendingar er ekki jafn vel rannsökuð og blóð-
þynning hjá sjúklingum með langvinnt gáttatif.
Flestar rannsóknir á þessu hafa verið afturskyggnar
og óslembaðar (17,18). Þrátt fyrir að ekki séu til
góðar upplýsingar um æskilega tímalengd blóð-
þynningar í kringum rafvendingu er nú mælt með
fullri warfarínblóðþynningu í þrjár vikur fyrir og
fjórar vikur eftir árangursríka rafvendingu (19).
Samkvæmt nýlegri rannsókn þar sem stuðst var við
hjartaómun um vélinda leystust tæplega 90% sega í
vinstri gátt upp eftir þriggja vikna blóðþynn-
ingarmeðferð (20). Þetta virðist styðja tímalengd
meðferðar í þrjár vikur fyrir rafvendingu. Einnig er
þekkt að þrátt fyrir að rafvirkni í gáttum lagist við
vendingu, þá geta liðið allt að fjórar vikur uns
samdráttur í gáttum er orðinn eðlilegur á ný (21).
Þetta er talið stafa af tímabundnum hjartavöðva-
sjúkdómi í gáttum (atrial cardiomyopathy) sem er
tilkominn vegna hraða óreglunnar. Hlutverk annarra
blóðþynningarlyfja, svo sem smá-heparína í tengslum
við rafvendingu er óþekkt. Heparíngjöf í skamman
tíma, í 24-48 tíma í kringum rafvendingu, er ekki full-
nægjandi og getur áhættan á segareki í slíkum
tilfellum verið allt að 5,3% (22).
Vegna þeirrar staðreyndar að einungis um 50%
sjúklinga haldast í sínustakti í 12 mánuði eftir raf-
vendingu er líklegt að lengri blóðþynning en fjórar
vikur eftir árangursríka rafvendingu sé ráðleg, að
minnsta kosti fyrir valda sjúklinga. Hefur tilhneig-
ingin reyndar verið í þá átt að halda áfram með
blóðþynningu lengur en fjórar vikur hjá flestum
sjúklingum með gáttatif vegna hættu á endurkomu
óreglunnar.
Gáttatifi sem varað hefur skemur en 48
klukkustundir er óhætt að venda með lyfjum eða
rafmagni án nokkurrar blóðþynningar fyrir eða á
eftir. Áhættan á segareki hjá þeim hópi er innan við
1% (23).
Hvað varðar lyf til vendingar á gáttatifi yfir í
sínustakt standa ýmsir möguleikar til boða. Lyf eins
og sótalól (Sotacor®), prókaínamíð (Pronestyl®)
eða dísópýramíð (Durbis®) eru gjarnan notuð til að
reyna að koma aftur á sínustakti. Kínidín var töluvert
notað áður, en hefur lítið fram yfir prókaínamíð eða
dísópýramíð og veldur talsverðum aukaverkunum
frá meltingarvegi. Lyf eins og flekainíð (Tambocor®)
eða própafenón (Rytmonorm®) hafa einnig gefist
vel hjá sjúklingum sem hafa ekki hjartasjúkdóma.
Amíódarón (Cordarone®) hefur fram til þessa ekki
verið talið gott til að venda gáttatifi yfir í sínustakt en
er hins vegar mjög gagnlegt lyf til að halda
sjúklingum í sínustakti (24).
Íbútilíð er nýtt lyf við hjartsláttartruflunum af
flokki III. Sýnt hefur verið að 35% sjúklinga í
gáttatifi venda yfir í sínustakt á fyrstu klukkustund
eftir gjöf lyfsins í æð (25). Einnig getur íbútilíð dregið
úr orkuþörf við rafvendingu. Meginaukaverkun við
gjöf lyfsins er torsades de pointes sleglahraðtaktur
sem kemur fram hjá allt að 7% sjúklinga og þarfnast
rafvendingar hjá 2-3% (mynd 1) (25).
Tvö ný lyf af þriðja flokki lyfja við hjartsláttar-
truflunum, azimilíð og dófetilíð, hafa verið í þróun og
Læknablaðið 2000/86 843