Læknablaðið - 15.01.2001, Side 69

UMRÆÐA & FRÉTTIR / NEYÐARHJÁLP
„Jú og það er æði hátt margfeldi. Eftir rúmlega 10
vikur var tala fallinna orðin um 320 en særðir um
17.000. Palestínumenn á herteknu svæðunum eru
ekki nema um þrjár milljónir talsins, þar af ein
milljón á Gazaströndinni, en margar milljónir eru
landflótta. Fyrir svo fámenna þjóð er þetta mikil
blóðtaka. Það væri sambærilegt við að um ein milljón
Bandaríkjamanna lægju særðir.
Palestínumenn eiga góða lækna, hjúkrunarfólk og
sjúkraflutningamenn með gríðarmikla reynslu. í
okkar samfélagi þykir ýmsum kaldranalegt að tala
um forgangsröðun og að gera upp á milli sjúklinga.
Þarna er forgangsröðun engin spurning heldur alger
nauðsyn. Heilbrigðisstarfsfólkið fær eldskírn í
markvissum vinnubrögðum og forgangsröðun þegar
það dag eftir dag þarf að taka á móti hundruðum
slasaðra. Það verður að geta snúið sér að því
mikilvægasta fyrst en jafnframt að skoða alla og að
afgreiða hvern og einn á þann besta og hraðasta hátt
sem unnt er. Undir slíkum kringumstæðum er
auðvitað mun minna um innlagnir en ella, alltaf þurfa
að vera einhver laus rúm til að taka á móti fleiri
særðum og streymið gegnum sjúkrahúsið þarf að
vera stöðugt. Hlutirnir ganga ótrúlega hratt fyrir sig.“
Gúmmíkúlurnar eru stálkúlur
með þunnu gúmmílagi
„Palestínumenn eiga góða sérfræðinga en alls ekki
nógu marga. Það reynir einna mest á sérfræðingana í
skurðlækningum, slysa- og bráðalækningum. Eini
æðaskurðlæknirinn á svæðinu vinnur myrkranna á
milli því skotfærin sem Israelsher notar fara mjög illa
með æðakerfið. Hættulegustu kúlurnar eru hinar
svokölluðu gúmmíkúlur og dúm-dúm kúlurnar. Það
hljómar fremur sakleysislega að nota gúmmíkúlur og
fólk ímyndar sér að þetta séu einhverjir litlir
gúmmíboltar sem lenda á fólki og hoppa svo burt. En
sannleikurinn er allur annar. Þetta eru stálkúlur með
gúmmilagi utan á. Gúmmílagið verður einfaldlega til
þess að kúlurnar eru erfiðari við að eiga, erfiðara að
fjarlægja þær og þær valda meiri vefjaskemmdum en
venjulegar kúlur. Þetta á ekki síst við um skot í augu
og heila. Dúm-dúm kúlurnar eru enn hættulegri. Það
eru háhraða sprengikúlur sem springa þegar þær eru
komnar inn í líkamann. Flísar úr kúlunum þeytast í
nærliggjandi líffæri. Þetta er sérlega hættulegt ef þær
lenda í kviðarholinu þar sem þær valda miklum
blæðingum. Ef þær lenda í heilanum og splundrast
þar er baninn vís. Þörfin fyrir æðaskurðlækna er
einnig mikil vegna þeirra kúlna sem lenda í
kviðarholi.“
Þörf fyrir íslenska lækna
„Við heimsóttum Shifa-sjúkrahúsið 15. nóvember
síðastliðinn. Þá voru liðnar sjö vikur frá því átökin
hófust og þetta sjúkrahús var búið að taka á móti
1200 særðum, þar af voru 650 innlagnir.
-... v\ i, \ r. • — • , y
í. ' Wi \
Æðaskurðlæknirinn var aleinn við störf í sinni
sérgrein og mér varð hugsað til síldarstúlknanna hér
áður fyrr sem fóru ekki úr stígvélunum vikum saman.
Það var eins með hann, hann hafði verið að í sjö
vikur. Hann var orðinn útkeyrður eftir stöðuga vakt.
Auðvitað kemur þetta í hryðjum og dagpartar eða
dagar eru rólegir en hann er aldrei laus af vaktinni."
Þarfekki nauðsynlega aðfá liðstyrk utanfrá?
„Jú, og eftir því hefur verið leitað, meðal annars
hér á landi. Meðan við vorum þarna kynntumst við
hópi Norðmanna, skurðlækni, bæklunarskurðlækni,
sjúkraflutningamanni og geðlækni, sem var skipu-
leggjandi hjálparstarfsins. Þessi hópur dvaldi á
svæðinu í tvær vikur. Við erum að reyna að fá
íslenska lækna til slíkra hjálparstarfa. Þeir þyrftu
helst að geta verið í þrjár til fjórar vikur á svæðinu, en
tvær vikur koma líka til greina.“
Sveinn Rúnar skoðar
meiðsli ungs sjúklings á
Gazasvœðinu.
Ljósmyndari: Þorvaldur
Örn Kristmundsson.
Læknablaðið 2001/87 69