Læknablaðið - 15.05.2001, Blaðsíða 83

Durogesic
Janssen-Cilag, 930066 ( X
FORÐAPLASTUR; N 02 A B 03 R E
Hver forðaplástur inniheldur: Fentanylum INN, 2,5 mg (gefur frá
sér 25 míkróg/klst.), 5 mg (gefur frá sér 50 mflcróg/klst.), 7,5 mg
(gefur frá sér 75 míkróg/klst.), eða 10 mg (gefur frá sér 100
míkróg/klst.), constit. q.s.
Ábcndingar: Langvinnir verkir sem eru næmir fyrir morfínlytjum.
Skammtastærðir handa fullorðnum: Skömmtun er
einstaklingsbundin og byggir á almennu ástandi sjúklings svo
og á fyrri sögu um notkun morfínlyfja. Hafi sjúklingur ekki
fengið sterk morfínlyf áður ber að stilla inn stuttverkandi
morfínlyf fyrst og síðan breyta þeim skammti yfir í Durogesic.
Skammtur lyfsins er svo endurskoðaður með jöfnu millibili
þar til æskilegum áhrifum er náð.
Þegar breytt er úr morfínlyfjum til inntöku eða stungulyfjum
yfir í Durogesic skal nota eftirfarandi til leiðbeiningar:
1 Leggið saman notkunina á sterkum verkjalyljum síðasta
sólarhring.
2 Ef sjúklingurinn hefur notað annað lyf en morfín, breytið
þá yfir í jafngildisskammt af morfíni til inntöku.
(Sjá Sérlyfjaskrá vegna töflu um jafngildisskammta).
Skipta skal um plástur eftir 72 klst. Hæfilegur skammtur
fyrir hvern einstakling er fundinn með því að auka
skammtinn þar til verkjastillingu er náð. Fáist ekki
nægjanleg verkun af fyrsta plástri, má auka skammtinn
eftir 3 daga. Síðan er unnt að auka skammtinn á þrigjya
daga fresti.
Þegar skipt er yfir á Durogesic eftir langvinna meðfcrð
með morfíni, hefur verið greint frá fráhvarfseinkennum
(þrátt fyrir nægilega verkjadeyfingu). Komast má hjá
fráhvarfseinkennum með því að minnka notkun smátt
og smátt hjá sjúklingum sem fá langvinna meðferð með
ópíóíðum. Ef fráhvarfseinkenni koma fram er ráðlögð
meðferð með stuttverkandi morfíni í lágum skömmtum.
Þurfi sjúklingurinn meira en 100 míkróg/klst. má nota
fieiri en einn plástur í senn.
Durogesic skal líma á efri hluta líkamans cða á
upphandlegg og á ógeislaða, slétta, og hcilbrigða húð.
Ef hár eru á staðnum ber að klippa þau af en ekki raka
en hárlaus svæði eru æskilegust. Ef þvo þarf svæðið
áður en plásturinn er settur á, skal gera það mcð hreinu
vatni. Ekki má nota sápu, olíu, áburð eða önnur efni
scm geta ert húðina eða breytt eiginleikum hennar.
Húðin á að vera vel þurr áður en plástrað er.
Plásturinn skal líma á húðina strax eftir að pakkning
hefur verið opnuð. Plásturinn er festur með því að þrýsta
á hann með flötum lófa í um það bil 30 sekúndur. Allur
plásturinn og sérstaklega kantarnir verða að liggja vel
að húðinni. Þegar skipt er um plástur skal hann settur
á annan stað. Fyrri stað má ekki nota fyrr en eftir nokkra
sólarhringa.
Skammtastærðir handa börnum: Lítil reynsla er af
notkun lyfsins til meðferðar hjá börnum.
Frábendingar: Slævð öndun.
Varnaðarorð og varúðarreglur: Aukinn heiluþrýstingur,
minnkuð meðvitund, meðvitundarleysi og órói í kjölfar
neyslu áfengis og svefnlyíja. Hægur hjartsláttur. Astmi.
Slímsöfnun í lungum. Samtímis notkun annarra slævandi
lyfja. Fylgjast þarf náið með sjúklingum með skerta lifrar-
eða nýrnastarfsemi svo og öldruðum sjúklingum og
sjúklingum í kröm.
Meðganga og brjóstagjöf: Morfínlyf geta slævt öndun
hjá nýburum. Ef um langvarandi notkun lyfsins á meðgöngu
hefur verið að ræða má gera ráð fyrir fráhvarfseinkennum
hjá barninu eftir fæðinguna.
Fentanýl berst í brjóstamjólk í nægilegu magni til þess að
hafa áhrif á barnið, jafnvel þó að gefnir séu venjulegir
skammtar.
Akstur og stjórnun vinnuvéla: Vara ber sjúklinga við
stjórnun vélknúinna ökutækja samtímis notkun lyfsins.
Aukaverkanir: Algengustu aukaverkanir eru ógleði/uppköst
(28%) og syfja (23%). Alvarlegasta aukaverkunin er hömlun
öndunar og er skammtaháð, en þessi aukaverkun er sjaldgæf
hjá sjúklingum, sem myndað hafa þol gegn morfínlyfjum.
Algengar (>1%): Almennar: Kláði. Hjarta- og æðakerfi: Lágur
blóðþrýstingur, hægur hjartsláttur. Miðtaugakerfi: Syfja. rugl,
ofskynjanir, sæluvíma. Hömlun öndunar. Meltingarfivri: Ogleði,
uppköst, hægðatregða. Húð: Húðerting (roði, kláði. útbrot).
Þvagfœri: Þvagteppa.
Ef um mikið eða langvarandi blóðþrýstingsfall er að ræða, þá ber
að hafa vökvaþurrð/blóðþurrð í huga og velta fyrir sér vökvagjöf.
Öndunarhemjandi áhrif lyfsins eru skammtaháð. Húðertingin hverfur
venjulega innan sólarhrings eftir að plástur hefur verið tjarlægður.
Sjúklingar, sem fá morfínlyf, geta myndað þol og einnig orðið háðir
lyfinu.
Milliverkanir við lyf eða annað: Samtímis notkun lyfja seni hafa
áhrif á miðtaugakerfið, þ.á m. þunglyndislyf, ópíóíðar, sefandi lyf,
svefnlyf, almenn svæfinga- og deyfingalyf, fenótfazín, róandi lyf,
vöðvaslakandi lyf, róandi andhistamín og áfengi, getur valdið auknum
bælandi áhrifum með grunnri öndun, lágþrýstingi, miklum sefandi
áhrifum og dái. Þess vegna þurfa sjúklingar sérstakt eftirlit og umönnun
þegar þessi lyf eru notuð unt leið og Durogesic.
umbrotið fyrir tilstuðlan cýtókróm P450 3A4 cnsíma. Þó hefur ekki
komið fram in-vitro hömlun vegna ítrakónasóls (þekktur cýtókróm
P450 ensím hemill), líklega vegna hás útdráttarhlutfalls fcntanýls f
lifur.
Athugið: Durogesic á ekki að nota gegn bráðaverkjum eða verkjum
eftir skurðaðgerðir þar sem þá gefst ekki nægjanlegur tírni til þess að
finna hæfilega skammta og þar með getur lyfið valdið lífshættulegri
öndunarbilun. Durogesic skal einungis gefið sjúklingum mcð langvinna
verki sem áður hafa svarað meðferð með morfínlyfjum.
Ef öndunarbilun kemur í Ijós skal taka plásturinn af og fylgjast vel með
sjúklingnum. Öndunarhjálp skal veitt með þeim aðferðum sem með þarf
(t.d. hvatning, sjúkraþjálfun, öndunarvél). Áfengi eykur öndunarhemjandi
áhrif fentanýls. Áhrifin má stöðva með naloxóni. Þar sem fentanýláhrifin
vara mun lengur en áhrif naloxóns þarf að fylgjast mjög vel með
sjúklingnum. Fái sjúklingur alvarlegar aukaverkanir þarf að fylgjast
mjög vel með honum í sólarhring eftir að plásturinn hefur verið tckinn
af vegna þess hver verkunartími er langur.
Þegar mcðferð með Durogesic er hætt skal hefja meðferð með öðrum
morfínlyfjum í hægt vaxandi skömmtum. Morfínlyfjum skal að jafnaði
hætt hægt.
Ef sjúklingur fær hita (40°C) getur frásog fentanýls aukist um u.þ.b.
30%. Þess vegna þarf að fylgjast með sjúklingum sem fá hita og lækka
skammtinn ef með þarf. Forðast ber að hita á cinhvcrn hátt
plástursstæðið.
Viðbragðflýtir sumra sjúklinga minnkar meðan á Durogesic meðferð
stendur, þetta ber að hafa í huga til dæmis við akstur.
Geymsla: Plásturinn skal geyma í órofnum umbúðum við
herbergishita. Geymist fjarri börnum, einnig eftir notkun. Notaðir
plástrar skulu brotnir saman og fargað með öruggum hætti.
Pakkningar og verð 1. 4. 2001:
Forðaplástur 25 míkróg/klst. 10 cm2 x 5 stk.
kr. 5.283
Forðaplástur 50 míkróg/klst. 20 cm2 x 5 stk.
kr. 9.244
Foröaplástur 75 míkróg/klst. 30 cm2 x 5 stk.
kr. 12.360
Forðaplástur 100 míkróg/klst. 40 cm2 x 5 stk.
kr. 14.962
Notkunarleiðbeiningar á íslensku skulu fylgjn hverri
pakkningu lyfsins.
THORARENSEN lyf
Vatnagarðar 18 • 104 Rcykjavík • Sími 530 7100
4^ JANSSEN-CILAG
UMRÆÐA & FRÉTTIR / HEIMILISLÆKNINGAR
Laða þarf unglækna að heimilislækningum
Steinunn Jónsdóttir yfirlæknir á Heilsu-
gæslustöð Hlíðasvæðis í Reykjavík hefur undanfarin
tvö ár verið aðalfulltrúi Læknafélags Islands í starfi
Evrópusamtaka heimilislækna (UEMO). Auk
hennar hefur Katrín Fjeldsted setið fundi samtak-
anna sem aukafulltrúi (frá 1995) en hún er aðal-
fulltrúi LÍ hjá fastanefnd lækna í Evrópu (CP).
Evrópusamtök heimilislækna eru mikilvægur
hluti af því fjölþjóðlega samstarfi sem íslenskir
heimilislæknar taka þátt í. Megináhersla samtakanna
er að fylgjast með og tryggja gæði þjálfunar og
símenntunar heimilislækna í Evrópu, verja stöðu
heimilislækna í heilbrigðisþjónustunni, gæta siðlegra,
vísindalegra, stéttarlegra, félagslegra og fjárhagslegra
hagsmuna evrópskra heimilislækna og frelsis þeirra
við störf. Ennfremur að koma skoðunum aðildar-
félaganna og samþykktum félagsins á framfæri við
rétt yfirvöld og stofnanir og vinna með öðrum hags-
munafélögum lækna. Helsta baráttumál samtakanna
um þessar mundir er aukið samræmi í framhaldsnámi
fagsins í aðildarlöndunum, en það er mikilvægt á
sameiginlegum vinnumarkaði. Meðal annarra atriða
sem samtökin hafa lagt áherslu á er að tekið verði
tillit til símenntunar í kjarasamningum. Aðilar að
samtökunum eru læknafélög í 20 löndum Evrópu
auk eins áheyrnaraðila.
Tvisvar á ári eru haldnir fundir á vegum
samtakanna og þá fundi hafa Islendingar sótt frá
árinu 1993, fyrst sem áheyrnaraðilar en frá 1996 með
fullri aðild. Sigurbjörn Sveinsson formaður
Læknafélags fslands var aðalfulltrúi íslands hjá
samtökunum til ársins 1999 er Steinunn tók við.
Samtökin gefa út Árbók (Reference book) þar sem
fram fer umræða um stöðu heimilislækninga í
aðildarlöndunum og önnur heilbrigðispólitísk mál-
efni. Par eru einnig birtar allar samþykktir og
stefnuyfirlýsingar samtakanna. í fyrra fengu allir
íslenskir heimilislæknar þessa bók (um 300 síður í
stærðinni A4) í hendur en áætlað er að hún komi út
tvisvar á ári eftirleiðis. Vefsíða félagsins er einnig
ætluð til fróðleiks og skoðanaskipta en hún er á
eftirfarandi slóð: www.ueino.org.
Steinunn skrifaði fróðlega grein um framtíð
heimilislækninga í nýjasta hefti árbókarinnar
(2000/2001) þar sem hún tekur upp ýmis atriði sem
varða sérgreinina, framtíð heimilislækninga á sam-
eiginlegum vinnumarkaði sem nær yfir stóran hluta
Evrópu og samspil heimilislækninga og þeirra ólíku
hefða sem eru við lýði í heilbrigðiskerfum hinna Sieinunn Jónsdóttir.
ýmsu landa álfunnar. Hún fjallar meðal annars um
nauðsyn þess að hafa góðan skilning á tilgangi
heimilislækninga, þróun starfsgreinarinnar í síbreyti-
legu samfélagi og með aukinni þekkingu í lækna-
vísindum, þörfina fyrir mannafla og hver sé forsenda
þess að greinin dafni í framtíðinni. Þá fjallar hún um
þörf fyrir hvatningu í starfi og hvernig gera megi það
sem mest aðlaðandi bæði fyrir starfandi lækna og
unga lækna sem eru að velja sér sérgrein.
Læknablaðið 2001/87 471