Læknablaðið - 15.05.2001, Blaðsíða 93

UMRÆÐA & FRÉTTIR / KLÍNÍSKAR LEIÐBEININGAR
Sigurður Helgason á skrifstofu sinni hjá
landlœknisembœttinu.
virka ennþá rétt til þess að bæta og breyta efninu í
samræmi við nýjustu rannsóknir. Ég vil gjarnan fá
velunnara fyrir hvern hóp sem tæki að sér að fara
inn á síðuna til dæmis á tveggja vikna fresti og
athuga hvort allt virkar rétt. Auk þess þarf að vera
hægt, á hverri síðu, að benda á hvert hægt sé að
senda ábendingar um uppfærslu um nýjar
rannsóknir og annað sem betur má fara. Hins
vegar sé ég ekki að það þurfi endilega að stofna
nýja hópa utan um þetta, heldur að fela hópnum
að sjá til þess að síðunum verði viðhaldið.“
Hvernig standið þið síðan að því að kynna efnið?
„Auk þess sem ég hef þegar getið þarf að huga
að þessum þáttum: Að kynna efnið, fara með það
í dreifingu, koma því í notkun og loks að mæla
telur að margar slíkar rannsóknir gætu orðið
þróunarlöndunum mjög til hagsbóta þótt þær
uppfylltu ekki þessar gæðakröfur.
Þá bendir hann á að þegar rannsóknir eru gerðar
í fátækum þróunarlöndum verði að taka með í
reikninginn þær samfélags-, trúar- og menningar-
hefðir sem rannsóknirnar búi við. Olæsi er víða
mikið, ákvarðanir oftast í höndum öldunga og
fjölskyldufeðra og sárasjaldan að konur og börn
njóti góðs af rannsóknunum. Það hefur jafnvel verið
erfiðleikum bundið að ná sambandi við konumar í
sumum samfélögunum þegar gerðar eru rannsóknir
á þungun og fæðingarhjálp.
Þess ber að geta að slagsíða í rannsóknum er síður
en svo óþekkt á Vesturlöndum og hefur oftsinnis
árangur. Fyrstu skrefin hafa verið tekin á þann
hátt að ég hef hreinlega ferðast um mestallt landið
og kynnt efnið. Yfirleitt fyrir litlum hópum, svona
sex manns í einu, en stundum hafa það jafnvel
verið tveir sem horfa yfir öxlina á mér á meðan ég
kynni vefinn. Vitanlega er fólk mismunandi vant
því að nota netið og því er þetta tilvalið tækifæri til
að taka þátt í að gera sem flesta virka. Ég þarf líka
á því að halda að fá viðbrögð eftir heimsóknirnar
og það ýtir undir að þeir sem eru óvanir notkun
netsins komist af stað í því. Best er að hitta sem
flesta persónulega, í upphafi að minnsta kosti.
Síðan má fylgja því markvisst eftir með
fjarfundum og fleiri aðferðum, því unnt er að
halda marga fjarfundi fyrir það fé sem kostar að
fara út á land með kynningu.“
Hvernig gengur að fjármagna verkefnið?
„Það er að mestu kostað af opinberu fé, en við
eigum auk þess styrktaraðila sem styðja okkur
bæði siðferðislega og með fjármagni, og þá
munum við kynna þegar fram í sækir á síðunni
okkar.“
Vefurinn Klínískar leiðbeiningar er í örum vexti
og vonandi munu sem flestir eiga þess kost á að
kynna sér efni hans. Auk sérunnins efnis á íslensku
eru tenglar á ýmsa góða erlenda vefi sem margir
hverjir eru hliðstæðir. Skoski vefurinn sem vitnað
hefur verið til hér í þessari umfjöllun er sérlega
gott dæmi um öflugan vef sem byggður hefur verið
upp af stórum hópi sérfræðinga og með umtals-
verðu fjármagni. Islenski vefurinn lofar góðu, þótt
ekki verði keppt við stærstu erlenda vefi, og er það
fyrst og fremst að þakka geysigóðum viðbrögðum
íslenskra lækna og skipulegum vinnubrögðum í
uppbyggingu efnisins.
aób
verið bent á til dæmis hve margar rannsóknir eru
gerðar á körlum eingöngu en síðan alhæft út frá þeim
fyrir alla, oft á mjög hæpnum forsendum.
I ádrepu Povl Riis er hreyft við mörgum atriðum
sem gefa þarf gaum að í framtíðinni og helst að
stuðla að breytingum á. Athugasemdir hans við
Helsinkiyfirlýsinguna hafa komið af stað nokkrum
umræðum, meðal annars á vefi bandaríska
læknablaðsins, JAMA, í desember síðastliðnum.
Umræðan mun án efa halda áfram.
aób

Povl Riis.
Læknablaðið 2001/87 481