Læknablaðið - 15.01.2004, Blaðsíða 64

UMRÆÐA & FRÉTTIR / FRAMHALDSNÁM HEIMILISLÆKNA
Fundur í heilsugœslustöð-
inni í Efstaleiti. Fjœrsl
stendur Elín Fanney
Hjaltalín námslœknir sem
var að flytja fyrirlestur en
við borðið sitja, talið frá
vinstri: Jörundur Krist-
insson, Alma Eir Svavars-
dóttir kennslustjóri fram-
lialdsnáms, Einar Þór
Þórarinsson námslœknir,
Gunnar Helgi Guðmunds-
son yfirlœknir, Katrín
Fjeldsted og Elínborg
Bárðardóttir. Þau eru öll
þátttakendur í kennslu
námslœknanna.
forstöðu og mun þessi nefnd hefja störf eftir áramót
og vinna markvisst að þessari endurskoðun.
Auk starfsþjálfunar eru haldnir fyrirlestrar, Bal-
int-fundir og ýmsir aðrir fræðslufundir meðan á nám-
inu stendur. Þau læra líka að lesa fræðigreinar og
undirbúa fyrirlestra. Það eru teymisfundir með
hjúkrunarfræðingum og fundir um stjórnun. Þau hafa
einnig fengið þjálfun með heimilislæknum við krabba-
meinsskoðanir hjá Krabbameinsfélaginu. Einnig
læra þau að kenna, hingað koma fyrirlesarar frá út-
löndum og það er farið í námsferðir til annarra landa.
í starfsnáminu hér í Efstaleiti fylgjast þau með
okkur læknunum og við fylgjumst með þeim. Ef það
kemur til dæmis sjúklingur til mín sem þarf að fara í
smáaðgerð, setja upp lykkju eða fjarlægja blett, þá
fylgist námslæknirinn með mér gera það en næsti
sjúklingur sem kemur með sama vanda er skráður á
námslækninn og þá fylgist ég með honum. Einu sinni
í mánuði eru viðtöl þeirra við sjúklinga eru tekin upp
á myndbönd með samþykki sjúklings en sérfræðing-
ur fylgist með upptökunni í öðru herbergi. Síðan eru
viðtölin rædd. Með þessu reynum við að kenna náms-
læknunum að öðlast þetta sérstaka heildræna innsæi
sem hverjum heimilislækni er nauðsynlegt að hafa.
Við lesum einnig yfir samskiptaseðla sem námslækn-
arnir fylla út eftir hvert viðtal, spyrjum af hverju þeir
gerðu þetta en ekki hitt, hrósunr eða komum með
athugasemdir um það sem betur mætti fara. Tvisvar á
ári gerum við hér á þessari stöð heildarmat sem allir
samstarfsmenn námslæknisins eiga þátt í, ekki bara
læknarnir heldur einnig hjúkrunarfræðingar, ritarar
og aðrir á stöðinni. Þetta mat er nauðsynlegt bæði
fyrir námslækninn og okkur sem erum að kenna hon-
um því við verðum að vita hvar hann stendur til þess
að geta kennt honum.
En það er ekki bara mikilvægt að meta samskipta-
hæfni námslæknanna heldur þurfa þeir einnig að öðl-
ast vissa færni, svo sem að gera ýmsar aðgerðir, setja
upp lykkju, sauma sár og þess háttar eins og fram er
komið. Við viljum einnig að þeir kunni gagnreynda
læknisfræði, meðferð við háþrýstingi, hvaða lyf á að
velja og svo framvegis. En mikilvægast er að þeir öðl-
ist rétta viðhorfið sem er að heimilislæknar eru sér-
fræðingar í einstaklingnum, ekki í einstökum líffær-
um, sjúkdómum eða aldursskeiðum heldur í sjúk-
lingnum sjálfum. Þau þurfa að læra að nota tímann
sem greiningartæki en panta ekki alltaf rannsóknir
strax, þau læra að líta á einstaklinginn heildrænt sem
hluta af fjölskyldu og samfélagi."
Kennt á mörgum stöðum
Námið fer ekki bara fram á stöðinni í Efstaleiti þar
sem Alma Eir starfar. Þar eru tveir námslæknar í
námi og aðrir tveir sem hafa verið þar í námi en eru
nú að taka spítalahlutann og koma því tvisvar í mán-
uði í Efstaleitið. Hinir námslæknarnir eru á heilsu-
gæslustöðvum í Hafnarfirði, Kópavogi, á Seltjarnar-
nesi og við Heilbrigðisstofnun Þingeyinga. Nýlega
lauk einn námi við heilsugæslustöðina í Garðabæ. A
næstunni bætast við stöðvarnar í Árbæ, Efra-Breið-
holti, Grafarvogi, Hlíðasvæði, Miðbæ, Mjódd og Lág-
múla en mikill áhugi er á kennslu á þessum stöðvum
líka og taka þær allar þátt í kennslu kandídata. Þetta
kallar á náið samráð kennaranna.
„Já, námið er ekki eins alls staðar en við kennararn-
ir höfum haldið fundi til að reyna að samræma námið
upp að vissu marki. Það mun alltaf verða einhver mun-
ur á kennslunni milli stöðva og viljum við gjarnan
halda í vissa fjölbreytni. I haust héldum við ráðstefnu
með öllum sem hafa áhuga á kennslu í heimilislækn-
ingum og var sá fundur mjög gagnlegur. Ég er í hálfu
starfi sem kennslustjóri framhaldsnáms í heimilislækn-
ingum og hef fengið því framgengt að kennslustjórar
hinna stöðvanna geta sinnt námsmatinu í vinnutíman-
um og einnig skipulagningu námsins. Menn verða að
hafa tíma til að sinna þessum mjög svo mikilvæga þætti
og sá tími mun koma margfalt til baka. Mig langar
einnig til þess að fara með kennarahópinn til útlanda
og læra af því sem þar er gert. Það er vel þekkt í öllum
svona prógrömmum erlendis að kennarar fari í þjálfun
í tvo til þrjá daga á ári (faculty development).
Markmið okkar Jóhanns Ágústs Sigurðssonar
prófessors er að þetta nám fái þá stöðu að enginn geti
fengið sérfræðingsviðurkenningu sem heimilislæknir
nema að fara í gegnum prógrammið. Að menn þurfi
að hafa leiðbeinanda og fái möppu þar sem safnað er
saman öllum umsögnum og mati á hæfni hans meðan
á náminu stendur. Loks vil ég koma því á að náms-
læknar gangast undir próf að loknu náminu."
Greinilegt er að áhugi hefur aukist á námi í heim-
ilislækningum frá því könnun var gerð meðal lækna-
nema fyrir fimm eða sex árum en þá var hann enginn.
Nú eru níu stöður námslækna og 10-12 bíða eftir
stöðu. Aðsóknin hefur hingað til skipst nokkuð jafnt
eftir kynjum þar til núna en það eru mun fleiri karl-
kyns umsækjendur um þessar síðustu tvær stöður
sem voru auglýstar í desember.
64 Læknablaðið 2004/90