Læknablaðið - 15.01.2004, Blaðsíða 23

FRÆÐIGREINAR / ÖRORKA
Table III. Distribution of individuals aged 16 to 66 years iiving in lceland on December Ist 1996 and December Ist
___________2002 according to gender and residence.__________________________________________________________________________-
Females
1996
2002
1996
2002
The capital region- 52,889 (61.4%)
Other regions 33,231(38.6%)
The whole country 86,120 (100%)
59,561 (63.9%)
33,640 (36.1%)
93,201 (100%)
52,264 (59.4%)
35,660 (40.6%)
87,924 (100%)
59,049 (62.2%)
35,892 (37.8%)
94,941 (100%)
'Reykjavík, Seltjarnarnes, Kópavogur, Bessastaðahreppur, Garðabeer. Hafnarflöröur, Mosfellsbær, Kjósarhreppur.
lægra örorkustigið. Algengi hærra örorkustigsins var
5,8% og þess lægra 0,4%.
Þann 1. desember 1996 hafði 8404 einstaklingum
verið metin örorka vegna lífeyristrygginga almanna-
trygginga, þar af 7005 hærra örorkustigið og 1399
lægra örorkustigið. Þannig var algengi hærra örorku-
stigsins 4,0% og þess lægra 0,8%.
Tafla I sýnir fjölda einstaklinga í einstökum
byggðarlögum sem metnir höfðu verið til hærra ör-
orkustigsins 1. desember 2002 sem hlutfall af íbúum
byggðarlagsins á aldrinum 16-66 ára. Þar sést að ör-
orka var í heild algengust í þremur byggðarlögum á
Norðurlandi - Akureyri, Siglufirði og Ólafsfirði. Á
Sevðisfirði var örorka talsvert algengari hjá körlum
en konum, en í öðrum byggðarlögum var örorka al-
mennt algengari hjá konum. Mestur var munurinn á
milli kynjanna á Bolungarvík og í Sandgerði.
Tafla II sýnir skiptingu þeirra sem metnir höfðu
verið til hærra örorkustigsins 1. desember 1996 og 1.
desember 2002 eftir kyni og búsetu. Miðað við íbúa-
fjölda á aldrinum 16-66 ára (tafla 111) bjuggu mark-
tækt fleiri öryrkjar á höfuðborgarsvæðinu en utan
þess árið 1996, bæði karlar (p<0,0001) og konur
(p=0,0095). Árið 2002 var örorka hins vegar mark-
tækt algengari hjá konum á landsbyggðinni en á höf-
uðborgarsvæðinu (p<0,0001), en ekki var marktækur
munur á fjölda karla hvað þetta varðar (p=0,07). Hér
er um hráan samanburð að ræða, það er án aldurs-
stöðlunar.
Tafla IV sýnir aldursdreifingu karla og kvenna
sem metin höfðu verið til hærra örorkustigsins 1. des-
ember 1996 og 1. desember 2002 sem hundraðshlut-
fall af 16-66 ára gömlum íslendingum. Þar sést að ald-
ursdreifingin er áþekk bæði árin og að hlutfall ör-
yrkja vex smám saman með aldri. Jafnframt sést að
eftir að 25 ára aldri var náð voru almennt hlutfalls-
lega fleiri öryrkjar meðal kvenna en karla, en á aldr-
inum 16-19 ára var tíðni hærri meðal karla.
Tafla V sýnir fyrstu sjúkdómsgreiningu eftir sjúk-
dómaflokkum (7) hjá körlum og konum sem metin
höfðu verið til annars vegar hærra örorkustigsins og
hins vegar annað hvort hærra eða lægra örorkustigs-
ins 1. desember 2002. Þetta er sú sjúkdómsgreining
sem tryggingalæknirinn byggir örorkumat sitt öðru
fremur á. Marktækur munur er í báðum tilvikum og
hjá báðum kynjum á dreifingu sjúkdómsflokka
Table IV. Percentage ofage group of individuals with disability grade assessed as being at
" least 75% in lceland on December lst 1996 and December lst 2002._____________________________
1996
Age in years
Females
Males
Females
Males
16-19
20-24
25-29
30-34
35-39
40-44
45-49
50-54
55-59
60-64
65-66
16-66
0.8
1.7
2.8
3.0
5.7
7.9
9.3
12.3
18.3
20.3
26.4
7.3
1.3
1.7
2.4
2.5
3.9
5.1
6.4
7.9
11.6
12.9
14.5
4.9
0.9
1.8
2.8
3.5
5.8
7.3
8.1
10.0
13.6
20.0
29.2
7.0
1.4
1.8
2.3
2.9
4.0
4.8
5.6
6.5
8.3
12.3
16.3
4.7
Table V. First (main) diagnosis according to the ICD' among recipients of disability
pension in iceiand December lst 2002.
Full disability pension
Females
Males
All disability pension
(partial and full pension)
Females Males
Infections
Malignant neoplasms
Endocrine, nutritional
and metabolic diseases
Mental and behavioural disorders
Diseases of the nervous system
and sense organs
Diseases of the circulatory system
Diseases of the respiratory system
Diseases of the digestive system
Diseases of the skin
and subcutaneous tissue
Diseases of the musculoskeletal
system and
connective tissue
Congenital mal/deformations
and chromosomal abnormalitites
Injuries
Other diagnoses
Total
0.8% 1.0% 0.8% 0.5%
1.9% 2.0% 2.1% 2.0%
2.3% 1.7% 2.8% 2.3%
32.3% 41.6% 30.7% 39.6%
9.1% 11.6% 9.1% 12.0%
5.0% 9.5% 5.3% 8.4%
3.1% 1.9% 3.0% 2.0%
1.1% 0.4% 1.2% 0.5%
1.2% 0.5% 1.3% 0.5%
33.9% 16.6% 34.1% 16.8%
2.3% 3.7% 2.4% 3.9%
4.7% 8.0% 4.8% 9.4%
2.3% 1.5% 2.4% 2.1%
100% 100% 100% 100%
> International classification of diseases (7).
(p<0,0001). Geðraskanir og stoðkerfisraskanir voru
algengustu sjúkdómaflokkarnir hjá báðum kynjurn
(til samans 66% tilvika hjá konum og 58% hjá körl-
um hjá þeim sem metnir voru til hærra örorkustigs-
ins, en til samans 65% tilvika hjá konum og 56% hjá
Læknablaðið 2004/90 23