Læknablaðið - 15.11.2004, Blaðsíða 57

UMRÆÐA & FRÉTTIR / AÐALFUNDUR LÍ
húsanna. Þar hefði komið fram að kostnaður við
sjúkrahúsþjónustuna hefði ekki dregist saman heldur
aukist, jafnvel farið úr böndunum. Þegar farið var í
saumana á þessu kom í ljós að hækkunin hefði ekki
orðið hjá læknum eða við umönnun sjúklinga, sá
kostnaður var mjög sambærilegur við það sem þekkt-
ist á bresku samanburðarsjúkrahúsunum. Hins vegar
var stjórnunarkostnaður 42% hærri á Landspítalan-
um. Af þessu hefði hins vegar verið dregin sú undar-
lega ályktun að stórauka þyrfti dag- og göngudeild-
arþjónustu við spítalann.
Steinn sagði að þetta væri tilefni þess að Jónínu-
nefndin var sett á laggirnar. Þegar hún hafði starfað
um hríð varð ljóst að útkoman úr því starfi yrði tæpast
mikil. Þess vegna hefðu læknasamtökin ákveðið að
fara þess á leit við Hagfræðistofnun Háskóla íslands
að hún gerði sjálfstæða könnun á því hver raunveru-
legur kostnaður væri við þjónustu sérfræðilækna
á stofum, á heilsugæslustöðvum og göngudeildum
sjúkrahúsanna. Nú lægi þessi könnun fyrir í skýrslu-
formi og hún væri athyglisverð lesning. Til dæmis væri
ljóst að stofustarfsemin, sérstaklega hjá lyflæknum en
jafnvel einnig í skurðgreinum, væri langtum ódýrari
en göngudeildarþjónusta spítalanna. - Með þessa
skýrslu í höndunum getum við læknar takið þátt í
upplýstri umræðu um þessi mál og borið höfuðið hátt
með starfsemi okkar, sagði Steinn.
Á þessum nótum er rétt að ljúka þessari frásögn
af málþingi um verkaskiptingu í heilbrigðiskerfinu
en ljóst er að þeirri umræðu er ekki lokið, hvort sem
Jónínunefndin verður endurreist eður ei.
„Líðan sjúklings eftir atvikum góð"
- Erindí Róberts Marshali um hag sjúklinga og skyldur lækna og blaðamanna vakti athygli
Aðalfundir LÍ hafa lengi verið í nokkuð
föstum skorðum en á fundinum sem hald-
inn var í byrjun október var tekið upp á
þeirri nýbreytni að efna til Læknaþings.
Umræðuefni þingsins var Sjúklingar og
lœknar í samfélaginu - staða þeirra og
hlutskipti. Frummælendur voru fimm: Jim
Appleyard forseti Alþjóðafélags lækna
fjallaði um fagmennsku lækna sem var
leiðarstef dagsins en á eftir honum fluttu
erindi Elínborg Bárðardóttir formaður
Félags íslenskra heimilislækna, Dögg Páls-
dóttir lögmaður, Róbert Marshall formað-
ur Blaðamannafélags íslands sem fjölluðu
um hag sjúklinga og skyldur sinna stétta
og loks Óskar Einarsson formaður LR
sem fjallaði um trúnaðarsamband lækna
og samfélags.
Hér gefst ekki tóm til að fjalla ítarlega
um öll erindin en ef marka má viðbrögð
úr sal og umræður að loknum framsöguer-
indum kveikti leiðtogi blaðamanna mest
í fundarmönnum. Róbert Marshall hélt
því meðal annars fram að engin samfélags-
mein væru leyst í þagnarbindindi og að
það ætti einnig við um starfsvettvang
lækna.
Hann nefndi dæmi frá Bandaríkjunum
þar sem umfjöllun blaðamanna um mistök
í heilbrigðiskerfinu varð til þess að starfs-
hættir kerfisins breyttust. í þeim tilfellum
höfðu málin verið rædd í hópi lækna án
þess að nokkuð breyttist. Það var ekki
fyrr en blaðamenn eða fólk þeim nákomið
dó sem málin komust upp á yfirborðið og
vinnubrögð heilbrigðiskerfisins breyttust.
Róbert nefndi samskipti fjölmiðla við
lækna á bráðadeild Landspítala sem fylgja
þeirri reglu að eini maðurinn sem fjöl-
miðlar geta talað við er vakthafandi lækn-
ir. Sá læknir er þó oft upptekinn og getur
lítið sagt en samskiptin liðu fyrir það að
spítalinn hefði engan talsmann sem gæti
tjáð sig um afleiðingar slysa og líðan fórn-
arlamba þeirra. „Líf vakthafandi læknis,
hvað fjölmiðla varðar, væri óbærilegt ef
þetta væri einn og sami maðurinn en mik-
ið væri líf okkar fjölmiðlamanna betra ef
svo væri,“ sagði Róbert. Út úr þessum
samskiptum kæmi oft að líðan sjúklings
væri eftir atvikum góð sem væri eitthvert
merkingarlausasta orðasamband íslensk-
ra fjölmiðla.
Hann nefndi nýlegt dæmi um samskipti
íslenskra lækna og fjölmiðla þar sem
veikindi forsætisráðherra íslands voru til
umræðu og bar þau saman við það þeg-
ar breskur kollega ráðherrans veiktist til
að sýna muninn á íslenskri fjölmiðlaum-
fjöllun og erlendri. Þegar Davíð Oddsson
veiktist tókst ekki að toga stakt orð upp úr
neinum lækni um veikindi hans en þegar
Tony Blair fór í skurðaðgerð mætti læknir
í útsendingu Sky-fréttastofunnar með lík-
an af hjarta til að sýna hvað væri verið að
gera við ráðherrann. Og það sem meira
var: líflæknir ráðherrans var í símaviðtali
á sama tíma og greindi frá líðan skjólstæð-
ings síns.
Frummælendum varð nokkuð tíðrætt
um það sem nefnt er læknamistök en menn
vildu frekar nefna óhöpp í heilbrigðiskerf-
inu en umræða um þau hefur verið mikil
á síðustu árum. Dögg Pálsdóttir ræddi í
því samhengi um lögin um sjúklingatrygg-
ingu þar sem kveðið er á um bótaskyldu
sjúklinga sem verða fyrir skakkaföllum í
heilbrigðiskerfinu, en án þess að einhver
einstaklingur sé dreginn til ábyrgðar. Hún
gagnrýndi lækna nokkuð fyrir það að þeir
væru tregir til að tilkynna um tilvik þar
sem árangur meðferðar hefði orðið annar
en að var stefnt. Einnig sagði hún að lækn-
ar stæðu sig ekki í stykkinu við að upplýsa
sjúklinga um rétt þeirra samkvæmt áður-
nefndum lögum um sjúklingatryggingu.
Umræður um þetta og fleiri atriði sem
fram komu í framsöguerindunum voru líf-
legar en að vanda hefði tíminn að ósekju
mátt vera lengri.
Læknablaðið 2004/90 785