Læknablaðið - 15.03.2008, Blaðsíða 13

Beta-lactam ofnæmi-greining
Böm og fullorðnir
FRÆÐIGREINAR
LYFJAOFNÆMI
Mynd 2. Flæðirit yfir rann-
sóknir á beta-Iactam ofnæmi.
(33). Hjá þeim einstaklingum sem komu til
rannsóknar innan þriggja ára frá því þeir fengu
ofnæmiseinkenni og höfðu haft einkenni frá húð
með kláða eða ofsabjúg var fyrst tekið CAP próf
fyrir penisillíni. Væri CAP prófið jákvætt voru
þeir ekki rannsakaðir frekar og fengu Medic Alert
merki þar sem á stóð Allergic to penicillin. Aðrir
fóru í húðpróf fyrir PPL og MDM. Var þá fyrst
gert pikkpróf og þegar það var neikvætt var gert
intradermai próf. Lesið var af prófinu eftir 20 mín-
útur og síðan fylgst með seinsvörum næstu fjóra
sólarhringa. Þegar húðprófið var neikvætt var gert
þolpróf. Þeir sem höfðu sögu um lífshættulegt lost
eða voru gnmaðir um annað lífshættulegt ofnæmi
fóru ekki í nein próf og voru þess í stað merktir
með Medic Alert merki.
Aðurnefnd prófefni eru nú ófáanleg en í stað-
inn er prófað með efnum frá Diater laboratories
í Madrid (34). Samanburður á prófefnum frá
Allergopharma og Diaeter laboratories með
RAST-inhibition og með húðprófum á vel skil-
greindum ofnæmissjúklingum bendir til þess að
prófefnin séu mjög sambærileg hvað næmi og
sértækni varðar (35, 36).
Erfitt er að segja með nákvæmni fyrir um
næmi og sértækni húðprófa, því jákvæð þolpróf,
sem jafnan eru talin öruggasti mælikvarðinn,
segja ekki til um eðli viðbragðanna, og þolpróf
eru heldur ekki gerð ef búast má við lífshættu-
legum viðbrögðum. í vel þekktri rannsókn var
næmi um 21-43% fyrir PPL, MDM, amoxicillíni
og ampicillíni hverju um sig en 70% þegar þessir
ofnæmisvakar voru teknir saman. Sértækni var
hins vegar um 97% þegar efnin eru öll tekin saman
(37). í nýlegri grein frá European Network of Drug
Allergy er mælt með því að prófað sé með PPL og
MDM og síðan gert þolpróf fyrir benzýl-penicillíni
(34). Sé það neikvætt sé einnig gert húðpróf með
amoxicillín og því lyfi sem talið er að hafi valdið
einkennunum. Sé það próf neikvætt sé einnig gert
þolpróf fyrir því lyfi sem grunurinn beinist að.
Þessi aðferð er afar tímafrek og kostnaðarsöm.
Sem auðveldari valkost hefur göngudeildin í
ofnæmissjúkdómum á Landspítala í Fossvogi
valið að gera húðpróf með PPL, MDM og því lyfi
sem grunurinn beinist að (mynd 2). Sé húðprófið
neikvætt er gert þolpróf fyrir lyfinu sem grun-
urinn beinist að. Rannsókninni má ljúka í tveimur
heimsóknum þar sem húðpróf er gert í þeirri
fyrri en þolpróf í hinni síðari. I millitíðinni gefst
möguleiki á að fylgjast með seinsvörum og greina
þannig síðbúin ofnæmisviðbrögð. Ef eingöngu er
um að ræða mislingalík útbrot án nokkurs kláða
er óþarfi að gera RAST próf eða húðpróf en þess
í stað hægt að gera þolpróf strax með því lyfi sem
grunurinn beinist að.
LÆKNAblaðið 2008/94 1 89