Læknablaðið - 15.03.2008, Blaðsíða 61

Katrín Fjeldsted
katrinf@simnet.is
UMRÆÐUR O G FRÉTTIR
E P F
ísland er ekki með . . .
í EPF sem er samstarfsvettvangur fyrir evrópska sjúklinga
Hvað er EPF?
Haustið 2007 fór ég sem stjórnarmaður og
varaforseti CPME á fund með stjórn EPF, en það
er skammstöfun á European Patients' Forum og
mætti kalla vettvang fyrir landssamtök sjúklinga í
álfunni. Núverandi forseti þeirra er Svíinn Anders
Olauson.
EPF var stofnað árið 2003 til þess að sjúklingar
gætu talað einum rómi á vettvangi Evrópu og sýnt
fram á samstöðu, styrk og einingu sín á meðal,
eins og segir á upplýsingasíðu samtakanna. EPF er
rekið fyrir styrki og beitir sér fyrir því meðal ann-
ars að miðla þekkingu milli landanna um það sem
vel er gert hvað réttindi sjúklinga áhrærir og vinna
gegn því sem verra reynist. Samtökin vilja jafnan
rétt fólks til meðferðar og umsinnu. Þau sinna með
samskiptum milli sjúklingasamtaka ýmsu því sem
lýtur að lífsgæðum og heilsu, bæði heima fyrir og í
Evrópu. Framtíðarsýn EPF er sjúklingamiðuð heil-
brigðisþjónusta með aðgengi fyrir alla, alls staðar
í ESB. í EPF eru nú samtök frá 23 löndum Evrópu
þátttakendur, en ísland er ekki þar á meðal. Til
samanburðar má geta þess að innan CPME eru nú
30 Evrópulönd.
Á árinu 2006 var opnuð vefsíða á vegum EPF,
slóðin er www.eu-patient.eu en einnig er hægt að
hafa samband við skrifstofu þeirra í Brussel gegn-
um info@eu-patient.eu.
Rödd sjúklinga
Rödd sjúklinga þarf að heyrast í umræðum á vett-
vangi Evrópustofnana. Þeir þurfa að kynna sér lög
og regluverk þaðan, hafa áhrif á stefnumótun í
heilbrigðismálum Evrópu og koma upplýsingum
til annarra sjúklinga í aðildarlöndunum. Fimm ára
áætlun EPF var samþykkt í júní 2007 og þar eru
sett fram fimm markmið:
1. Jafn aðgangur fyrir sjúklinga (equal access for
patients)
2. Virk þátttaka sjúklings (patient involvement)
3. Leitað sé eftir áliti sjúklings (patient's per-
spective)
4. Sjálfbær sjúklingasamtök (sustainable patient
organisations)
5. Samstaða meðal sjúklinga (patient solidarity).
Fundur CPME og EPF
Skemmst er frá því að segja að 13. september 2007
héldu stjórnir EPF og CPME afar fróðlegan heils-
dagsfund og veltu fyrir sér spumingum á borð
við:
1. Hvemig bæta megi samvinnu milli EPF og
CPME?
2. Hvemig við í sameiningu gætum bætt heil-
brigðisþjónustu?
3. Hvort gefa ætti út sameiginlega yfirlýsingu?
4. Hvemig við gætum rannsakað/kannað sam-
band milli sjúklings og læknis í ljósi nýrra að-
stæðna?
5. Hvemig læknar gætu stutt við sjúklinga og
sjúklingar við lækna?
Réttindi sjúklinga
Með lögum sem sett hafa verið í mörgum Evrópu-
löndum um réttindi sjúklinga hafa stjómmála-
menn ætlað sér að tryggja betur hag þeirra, en víða
strandar á því að nægu fé sé veitt inn í heilbrigð-
isgeirann eða að fjármagn sé nýtt sem skyldi.
Val sjúklinga á því hvar meðferð skal veitt
strandar þó gjarnan á deilum um það hver eigi
að borga brúsann, heimaland sjúklings eða landið
sem hann leitar til. Er slíkt val þó byggt á ákvæð-
um um frjálsa för, einu af grundvallaratriðum ESB
samningsins. Um þetta hefur Evrópudómstóllinn
úrskurðað eins og alkunna er.
Það eru réttindi sjúklinga að velja sér lækni og
hið einstaka samband sem skapast milli læknis og
sjúklings skiptir oft miklu fyrir farsæla meðferð.
Með lagasetningu er shmdum reynt að hafa áhrif
á þetta mikilvæga samband. Það eru hagsmunir
sjúklinga ekki síður en lækna að ekki sé vegið að
faglegu sjálfstæði lækna. Læknar og sjúklingar
eiga því samleið, bæði á hinum evrópska pólitíska
vettvangi og heima fyrir.
Ég skora á þau ágætu sjúklingasamtök sem fyrir-
finnast hér á íslandi að snúa nú bökum saman og
mynda regnhlífarsamtök sem fengju í framhald-
inu aðild að EPF, en ynnu líka ásamt Læknafélagi
íslands að því sem til framfara má telja í hérlendri
heilbrigðisþjónustu. Verkefnin eru næg.
LÆKNAblaðið 2008/94 237