Læknablaðið - 15.03.2008, Blaðsíða 57

UMRÆÐUR OG FRÉTTIR
LÆKNADAGAR 2008
Eyjólfiir Guðmundsson
heimilislæknir á
Heilsugæslustöðinni í
Hlíðum.
á þeim þrjátíu árum sem liðin eru frá því SÁÁ var
stofnað. Þessi hugarfarsbreyting er fyrst og fremst
SÁÁ að þakka en sérfræðiþekkingin hefur ekki
skilað sér eins og skyldi út í aðra þætti heilbrigð-
iskerfisins. Þetta á ekki að vera sjúkdómur þagn-
arinnar í heilsugæslunni þar sem ekki er tekið á
vandanum og tilviljanakennt hvort og hvemig
sjúklingar eru meðhöndlaðir. Þegar um er að ræða
sjúklinga sem farið hafa í meðferð og hafa hlotið
fræðslu um sjúkdóm sinn þá getur heimilislæknir-
inn tekið upp þann þráð og aðstoðað skjólstæðing-
inn í bata sínum en einnig getur verið um að ræða
sjúklinga sem ekki hafa náð árangri þrátt fyrir
meðferð og nýta sér þann upplýsingaskort sem
ríkir á milli heilsugæslunnar og meðferðastofn-
ananna. Áfengissýki og fíknsjúkdómar almennt
eiga að sjálfsögðu að vera í sama farvegi og aðrir
krónískir sjúkdómar. Það er enginn munur þar á
og ég vitna í dreifibréf Landlæknis frá 2006 þar
sem segir: „Minnt er á mikilvægi þess að læknir
eigi greiðan aðgang að upplýsingum um sjúkling
sinn." Ennfremur segir: „Vitnað er til leiðbeininga
um góða starfsháttu lækna, en þar eins og víðar
eru læknum lagðar þær skyldur á herðar sjúklinga
sinna vegna að veita öðrum læknum sem sjúkling-
inn stunda skýrar og greinargóðar upplýsingar
um hann." Á þessu eiga að sjálfsögðu ekki að vera
neinar undantekningar."
Sjö hópar vímuefnasjúklinga
Eyjólfur skiptir vímuefnasjúklingum sem leita til
heilsugæslunnar í nokkra meginhópa eftir eðli
vandans og eftir því hvar sjúklingurinn er staddur
gagnvart sjúkdómi sínum.
„Það er lykilatriði að heimilislæknirinn viti
nákvæmlega hvar sjúklingurinn er staddur til
að geta veitt viðeigandi meðhöndlun. 1 fyrsta
lagi erum við með sjúklinga sem stunda áhættu-
sama eða skaðlega áfengisneyslu án þess að vera
greindir sem áfengisjúklingar. I öðru lagi erum
við með sjúklinga með ógreindan fíknsjúkdóm. I
þriðja lagi eru sjúklingar sem hafa farið í meðferð
og eru í góðum bata. I fjórða lagi eru sjúklingar
sem hafa farið í meðferð en halda neyslu áfram.
í fimmta lagi erum við með sprautufíkla. í sjötta
lagi erum við með sjúklinga sem eiga við hvoru-
tveggja að etja fíknsjúkdóm og alvarlegan geð-
sjúkdóm. Síðasti hópurinn og alls ekki sá sem líta
má framhjá eru aðstandendur sjúklingsins."
Eyjólfur undirstrikar að fyrir hvern þessara sjö
hópa þurfi heimilislæknirinn gátlista til að átta sig
á því hvað þurfi að gera í hverju tilviki. „Við getum
tekið dæmi af síðasta hópnum, aðstandendum,
þar sem fást þarf við meðvirkni, einkenni langvar-
andi streitu vegna neyslu vímuefnasjúklingsins
og mikilvægt að heilbrigðisstarfsfólk sé upplýst
um vandann ef vel á að vera. Skólaheilsugæslan
LÆKNAblaðið 2008/94 233