Læknablaðið - 15.04.2012, Side 37

ÚR PENNA STJÓRNARMANNA LÍ
Lyf á lágmarksverði
Anna Kristín
Jóhannsdóttir
annakrisjo@gmail. com
Höfundur er
heilsugæslulæknir á
Seltjarnarnesi
Breyting varð á lyfjaverði 1. mars. Á
markað komu lyf á lægra verði. Öruggt
merki um harða samkeppni á lyfjamark-
aði, sem er sjúklingum og þjóðfélaginu
öllu til hagsbóta. Hins vegar, vegna
gildandi reglugerðar um greiðsluþátttöku
ríkisins, hætti niðurgreiðsla Sjúkratrygg-
inga íslands (SÍ) á öðrum lyfjum í sama
flokki og þessi ódýru lyf. Um algeng og
mikið notuð blóðþrýstings- og meltingar-
færalyf er að ræða. Lyfin sem ekki eru
lengur niðurgreidd höfðu hins vegar
þegar lækkað mikið í verði vegna tilkomu
reglugerðarinnar og harðnandi samkeppni
lyfjafyrirtækja. Strax kom fram gagnrýni
frá læknum um að blóðþrýstingslyfin
sem nú var ekki greiðsluþátttaka í, það er
ARB, séu ekki alveg sambærileg við blóð-
þrýstingslyfin sem eru niðurgreidd, það
er ACE. Einnig eru aukaverkanirnar mis-
munandi. Þessar fréttir komu fljótt í dag-
blöð og einnig hvernig vandinn blasti við
sjúklingum. Sjúklingur á ARB-lyfi þurfti
í apóteki að borga sitt lyf að fullu því ekki
er hægt að bjóða honum niðurgreitt lyf,
það er ACE, því það tilheyrir ekki sama
lyfjafræðilega flokki. Sjúklingur hefur ekki
önnur úrræði í þeirri stöðu en að greiða
lyfið að fullu eða sleppa því og reyna að
ná sambandi við lækni sinn. Velferðar-
ráðuneyti brást við gagnrýni lækna og
sjúklinga með breytingu á reglugerðinni á
þá leið að sjúklingum er tryggður aðgang-
ur að þeim blóðþrýstingslyfjum sem höfðu
greiðsluþátttöku í febrúar síðastliðnum.
Reglugerðarbreytingin tekur hins vegar
ekki gildi fyrr en 1. apríl þegar næsta lyfja-
verðskrá verður gefin út. Breytingin nær
heldur ekki til þátttöku í kostnaði á maga-
sárslyfjum. Svo þeir sjúklingar sem þurfa
að endurnýja sín blóðþrýstingslyf í mars
eru í vindinum. Eins og áður bitna þessar
breytingar fyrst og fremst á sjúklingunum.
Von er á fleiri lyfjum á lægra verði frá
sama fyrirtæki, sem samkvæmt fréttum,
hefur náð samningum við stóra fram-
leiðendur erlendis. Má því vænta frekari
sviptinga í þessum efnum. Er það af hinu
góða? Komust við lengra? Tekist hefur að
ná fram mikium sparnaði í lyfjakostnaði
ríkisins nú þegar. Lyfjaverð hefur almennt
lækkað. Lítið hefur verið rætt um afleidd-
an kostnað. Við upphaflega gildistöku
reglugerðarinnar tók það margra mánaða
vinnu og eftiriit að fylgjast með áhrifum
lyfjabreytinga. Allar breytingar á lyfja-
meðferð sjúklinga kosta aukið eftirlit, með
fleiri heimsóknum til iæknis, auk fleiri
blóðprufa eins og raunin varð vegna blóð-
fitulækkandi lyfjanna. í sumum tilfeilum
hefur komið fyrir að sjúklingum hefur
hrakað, eins og til dæmis við breytingu á
geðlyfjameðferð. Aukin vinna hefur verið
hjá læknum vegna vottorðaskrifa og aukin
vinna hjá SÍ við móttöku vottorða og úr-
vinnslu lyfjaskírteina. SÍ hefur bætt sína
vinnuferla svo afgreiðsla lyfjaskírteina
tekur styttri tíma en áður, en alltaf verður
nokkurra daga bið. Sjúklingur getur
verið lyfjalaus á þeim tíma, nema hann
greiði lyfin að fullu úr eigin vasa. Að
auki skerðist tímaframboð til þeirra sem
þurfa læknishjálp af öðrum ástæðum. Má
heilsugæslan þó ekki við því. Þetta telur
allt en sjaidan virðist gert ráð fyrir þessu
sem kostnaði í umræðunni. Þyrfti heilsu-
hagfræðilega úttekt á því.
Hringl í lyfjameðferð er heldur ekki
góð fyrir sjúklinga, hún skapar óöryggi
og kvíða, sérstaklega hjá öldruðum sem
eru oft á fjöllyfjameðferð vegna margra
langvinnra sjúkdóma. Þetta er einnig
mjög viðkvæmur hópur með meiri hættu
á alvarlegum aukaverkunum af lyfjum.
Yngra fólk er oft minna viðkvæmt en tíðar
lyfjabreytingar skapa einnig óöryggi hjá
þeim og er hætt við minni meðferðar-
heldni. Sjúklingur getur átt á hættu að við
hverja lyfjaendurnýjun, á þriggja mánaða
fresti, sé honum boðið nýtt samheitalyf
sem getur mögulega virkað á annan hátt á
sjúkling. Á þennan hátt á ekki að gefa lyf.
Við prófun á lyfjum er fyrst og fremst litið
til langtímaáhrifanna. Tryggja þarf því
að sjúklingur fái sama lyf niðurgreitt til
næstu ára. Hvers vegna á að breyta lyfja-
meðferð sem þolist og virkar eins og hún
á að gera? Er ekki hægt að beita öðrum
aðferðum núna þegar þessi árangur hefur
þó náðst í sparnaði fyrir þjóðarbúið?
Heimilislæknar fá mánaðarlega senda
rafræna tilkynningu um lyfjaverðskrána
þann mánuð. I Sögukerfinu sést einnig
hámarksverð allra lyfja, uppfært mánaðar-
lega til samræmis við lyfjaverðskrá þess
mánaðar. Það auðveldar talsvert við val
lyfja, enda eigum við læknar ætíð að
hafa hagsmuni sjúklings og þjóðarbús í
huga við allar iyfjaávísanir. Tel ég að allir
læknar taki það alvarlega. Ef aðrir læknar
fá ekki sömu upplýsingar mánaðarlega má
bæta úr því.
Hættum þessu hringli.
Stjórn LÍ
Þorbjörn Jónsson, formaður
ValgerðurÁ. Rúnarsdóttir, varaformaður
Magnús Baldvinsson, gjaldkeri
Anna K. Jóhannsdóttir, ritarí
Árdís BjörkÁrmannsdóttir
Orri Þór Ormarsson
Salome Ásta Arnardóttir
Steinn Jónsson
Þórey Steinarsdóttir
I pistlunum Úrpenna stjórnarmanna Li birta
þeir sínar eigin skoðanir en ekki félagsins.
LÆKNAblaðið 2012/98 229