Læknablaðið - 15.04.2012, Blaðsíða 45

LYFJAEFTIRLIT
„Það væri æskilegt að lækimr hefðu aðgang að lyfjagagmgrunninum í dag og gætu scð Iwort sjúklingar þeirra fá lyfjum ávtsað annars staðar. Það er auðvitað gagnlegt jafnvel þótt
þeir sæju ekki nöfn hinna læknanna. Það myndi eflaust hafa áhrif á ákvörðun læknisins efhann sæi að sjúklingurinnfær sama lyfhjá 13 öðrum læknum eins og dæmi eru um þó það
sé ekki algengt," segja þau Ólafur, Magnús og lngunn.
í samfélaginu fyrir alvöru um mitt síðasta
ár.
„Ef við gætum sagt að notkunin á
ávanabindandi lyfjum væri að minnka og/
eða stórnotendum að fækka, þá gætum við
beint sjónum okkar að fleiri þáttum lyfja-
eftirlitsins," segir Ingunn. „Við höfum hins
vegar ekki bolmagn til þess. Það er vitað
að fjöllyfjanotkun, notkun margra lyfja
samtímis, er mjög mikil á Islandi. Sumt af
því á eflaust fullan rétt á sér en við teljum
að hluti þessarar notkunar stafi af lítilli
yfirsýn einstakra lækna yfir heildarlyfja-
notkun sjúklinga sinna."
„Þar komum við aftur að mikilvægi
rafrænnar sjúkra- og lyfjaskrár," skýtur
Magnús inn. „Við þekkjum ótal dæmi um
sjúklinga sem útskrifast af sjúkrahúsunum
og fá ávísað lyfjum sem eingöngu eru ætl-
uð til tímabundinnar notkunar. Svo dagar
þetta uppi og sjúklingurinn er kannski
að taka lyfin mánuðum eða jafnvel árum
saman. Það eru alls kyns dæmi um
ómarkvissa lyfjanotkun og að mínu mati
ætti heimilislæknir að hafa nauðsynlega
yfirsýn til að koma í veg fyrir svona."
Án rafrænnar lyfjaskrár rekst hvað á
annars horn og Magnús segir að við nú-
verandi ástand fái heilsugæslan í mörgum
tilfellum ekki nauðsynlegar upplýsingar
frá sérfræðilæknum sem sjúklingar leita
til. „Heimilislæknirinn fær ekki læknabréf
frá sérfræðingunum og hefur því ekki
neina möguleika á að vita hvað þeir gera,
nema með því að spyrja sjúklinginn sem
kannski veit ekki eða man ekki hvaða
lyf hann er að taka. Eg þekki dæmi um
lækna sem hafa sent sjúklinga heim eftir
öllum pilluglösum og lyfjaumbúðum til að
vita með vissu hvaða lyf þeir eru að taka.
Rafræn skráning þessara upplýsinga mun
eflaust leysa þennan vanda en alls ekki
allan. Fíklar munu halda áfram að misnota
lyf og reyna að blekkja lækna til að ávísa
þeim."
Ofnotkun annarra lyfja horfiö í skuggann
Ólafur bendir á að hópurinn sem mis-
notar lyf sé ekki stór en kostnaður
við kerfisbreytinguna, sem er fyrst og
fremst hugsuð til að draga úr eða koma
í veg fyrir misnotkun, sé mikill. „Það er
pólitísk ákvörðun hvort á að leggja í þann
kostnað."
Þau nefna ýmis dæmi um svik og
pretti en segja ástæðuna oft einfaldlega
vera mikið álag í heilsugæslunni þar sem
sjálfvirkni í lyfjaafgreiðslu fer stundum
úr hófi. „Óprúttnir einstaklingar hafa
misnotað þjónustuna sem heilsugæslan
reynir að veita. Við höfum dæmi um ein-
staklinga sem hafa verið búnir að koma
sér upp rafrænum skömmtunarlyfseðlum
til heils árs hjá þremur læknum. Þegar
við höfðum samband við þessa lækna
og náðum að stoppa þetta í samstarfi við
þá, var viðkomandi einstaklingur strax
búinn að koma sér upp lyfseðlum hjá
tveimur öðrum læknum. Hann spilaði á
þessa sjálfvirkni kerfisins af mikilli kunn-
áttu. Sjálfvirk endurnýjun lyfseðla inn á
hjúkrunarheimilum hefur einnig verið of
sjálfvirk, stundum heldur hún áfram mán-
uðum saman eftir að viðkomandi læknir
er hættur. Við áttuðum okkur á þessari
glufu fyrir rælni vegna þess að læknir
sem hafði fengið takmarkaða lyfjaávísana-
heimild á ákveðin lyf var enn að ávísa
lyfjum á vistmenn hjúkrunarheimilis en
LÆKNAblaðið 2012/98 237