Frjáls verslun - 01.04.2011, Side 67

FRJÁLS VERSLUN 4.tbl.2011 67
kvótakerfið – bitbein þjóðarinnar
skemmdarverk á
íslenskum sjávarútvegi
Verði frumvörpin óbreytt að lögum mun
það leiða til lakari lífskjara á Íslandi. Það
verður búið að þjóðnýta sjávarútveginn
eftir 23 ár og það mun hafa í för með sér
eignaupptöku því eignir fyrirtækjanna,
skip, hús, tæki og búnaður, verða komnar í
niðurníðslu og verða verðlausar.“
Adolf segir sömuleiðis óskiljanlegt að þeir
sem hafa tekið á sig skerðingu aflaheimilda
til þess að byggja upp fiskstofnana skuli
ekki njóta aukningarinnar þegar svigrúm
er til að veiða meira.
„Ef það á að útdeila hluta aflaheimild­
anna á pólitískan hátt í einhverja potta þá
væri nær að binda aflamagnið strax við
óverulega, fasta tonnatölu.“
Að sögn Adolfs hafa útvegsmenn ekki
sett sig upp á móti því að lög um veiði­
gjald væru endurskoðuð en hann segir þann
útreikning sem miða á við mjög ósanngjarn­
an. Miðað sé við reiknaða framlegð fyrirtækj­
anna sem segi fráleitt allt um afkomu
þeirra. Þá eigi eftir að borga vexti og annan
kostn að og því sé hækkun veiðigjaldsins
nú mjög íþyngjandi aðgerð. Hann segir að
umræðan um skattlagningu auðlindarentu
byggist á því að umframhagnaður sé
fyrir hendi en þessi aðferð leiði til þess að
fyrirtæki eigi á hættu að einstakir rekstrar­
þættir verði skattlagðir sérstaklega, jafnvel
þótt um tap á þeim sé að ræða.
trúverðugleiki fiSkveiðiStjórn­
unarkerfiSinS í hættu
Adolf hefur áhyggjur af því að breytingar­
nar sem lagðar eru til í kvótafrumvörpun­
um muni hafa verulega neikvæð áhrif á allt
markaðsstarf erlendis.
„Þetta dregur úr trúverðugleika á fiskveiði­
stjórnunarkerfinu. Við höfum státað af því að
stunda veiðarnar með ábyrgum hætti og get­
að um leið staðið við gerða samninga um
sölu á sjávarafurðum. Boðaðar breyting ar
munu tvímælalaust leiða til stopulla fram­
boðs og mikilla sveiflna í vinnslunni. Þótt
hluti veiðiheimildanna eigi að færast til
ann arra, sem verða á pólitískum veiðum,
þá veit enginn hvenær eða hvernig þeir
munu sækja aflann. Þetta gætu allt eins
orðið vertíðarbundnar veiðar og að mjög
mikill afli bærist á land á skömmum tíma
án tillits til markaðsaðstæðna.“
Gullberg ehf. gerir út ísfisktogarann
Gull ver NS frá Seyðisfirði og Adolf er aðal­
eigandi frystihússins á staðnum. Það er því
eðlilegt að spurt sé hvaða áhrif boðaðar
breytingar geti haft í för með sér fyrir þetta
rótgróna fjölskyldufyrirtæki.
„Það fer auðvitað eftir því hvaða forsend­
ur er miðað við en ef gengið er út frá 180
þúsund tonna heildarþorskkvóta og að
engar stórar breytingar verði á afla í öðrum
helstu tegundum þýðir þetta að mitt skip
mun missa um 240 þorskígildistonn. Togar­
inn hefur landað öllum þorski, ýsu og ufsa
til vinnslu í frystihúsinu en karfa og ýmsar
aukategundir höfum við flutt utan ferskar á
erlenda markaði. Breytingarnar þýða að 20­
25% af tekjum fyrirtækisins munu hverfa út
um gluggann. Á þessu kvótaári höfum við
ekki getað haldið uppi samfelldri vinnslu
í frystihúsinu og að jafnaði hefur vantað
einn til einn og hálfan dag á viku til þess að
ná því marki. Það er algjörlega óvíst hvort
hægt verður að starfrækja frystihúsið nái
þessar breytingar fram að ganga. Það segi
ég með þeim fyrirvara að ég veit ekkert
um það hvernig byggðakvótanum verður
úthlutað, hvernig leigupotturinn mun
virka eða hvernig hinum pólitísku veiðum
verður háttað,“ segir Adolf en hann upp­
lýsir að Gullberg ehf. greiði tæpar 15 millj­
ónir króna í veiðigjald á þessu ári og því sé
ljóst að 70% hækkun gjaldsins muni hafa
verulegan kostnaðarauka í för með sér fyrir
fyrirtækið.
fjárfeStingar og framþróun
mun StöðvaSt
Svo sem að framan greinir óttast útgerðar­
menn að boðaðar breytingar verði til þess
að drepa niður fjárfestingar og framþróun
í greininni. Adolf segir að staðan hjá Gull­
bergi ehf. sé einföld. Ekkert svigrúm verði
til þess að endurnýja skip eða búnað.
„Ég geri út 28 ára gamalt skip. Nýsmíði
á sams konar skipi kostar í dag um tvo
milljarða króna. Það fer enginn út í slíka
fjárfestingu miðað við nýtingarrétt á afla­
heimildum til 15 ára. Nýtt uppsjávar vinn­
sluskip kostar fimm til sjö milljarða króna
og menn geta ímyndað sér hvernig staðan
er hjá útgerðarfyrirtækjum sem vildu skoða
slíka fjárfestingu. Ég gæti hugsanlega ráðið
við endurnýjun á skipinu á 23 árum, þótt
afkoman gefi e.t.v. ekki tilefni til þess, en
það væri óráð að hugsa meira um þau mál
þegar enginn veit hvað tekur við að þeim
tíma liðnum. Flest eða allt það sem boðað
er í framkomnum frumvörpum hefur
verulega neikvæð áhrif á rekstrarskilyrði
sjávarútvegsins og möguleika hans til
fram þróunar. Þá mun þetta hafa veruleg
áhrif á aðgengi greinarinnar að lánsfé
og á lánakjör. Í stað þeirrar hagræðingar
sem hefur orðið með fækkun skipa og
vinnslustöðva er stefnt á að fjölga skipum
með tilheyrandi kostnaði og sóun. Ljóst
er að kröfuhafar munu gera kröfu um
uppgreiðslu á lánum sem hafa verið veitt
vegna kaupa á veiðiheimildum á eins
skömmum tíma og unnt er með tilheyrandi
áhrifum á rekstur fyrirtækjanna. Það er
einfaldlega verið að fremja skemmdarverk
á íslenskum sjávarútvegi,“ segir Adolf
Guðmundsson.
„Það er ámælisvert að frumvörpin séu lögð fram án þess að búið sé að leggja mat á áhrif þeirra á þjóðar-
hag og sjávarútveginn.“