Frjáls verslun - 01.02.2010, Blaðsíða 40

40 F R J Á L S V E R S L U N • 2 . T B L . 2 0 1 0
s t j ó r n m á l
núna er eins og íslensk stjórnmál séu stödd í limbói milli þjóðaratkvæðagreiðslu og sveit-arstjórnarkosninga. Og já, hugsanlega einhverra viðbragða við skýrslu rannsóknarnefndar Alþingis
– þegar og ef hún kemur.
Þetta er biðstaða og þarf ekki að koma á óvart. Nið-
urstaða þjóðaratkvæðagreiðslunnar um Icesave-lögin var
skýr. Yfirgnæfandi meirihluti sagði nei og einungis sárafáir
sögðu já. Litla þýðingu hefur að benda á að fleiri sátu heima
en venja er við kosningar á Íslandi. Heimasetan var eins og
fýluleg viðbrögð við vonlausri stöðu. En hvað svo?
Þorsteinn Pálsson, fyrrverandi forsætisráðherra, sagði
landsmönnum fyrir atkvæðagreiðsluna hvað nei-ið þýddi:
„Það eina sem fæst út úr þjóðaratkvæðagreiðslunni er
staðfesting á að landið er stjórnlaust.“
Þetta var niðurstaða Þorsteins í grein í Fréttablaðinu 27.
febrúar, átta dögum fyrir kjördag, og þessi niðurstaða virð-
ist þeim mun réttari sem lengra líður frá kjördegi. Stjórnin
átti ekkert Plan-B.
mistökin á ríkisráðsfundi
Þorsteinn lagði til að atkvæðagreiðslunni yrði aflýst en það
var ekki fær leið heldur. Að aflýsa var það sama og að viður-
kenna Nei-ið fyrirfram og hefði að auki bætt á óvinsældir
ríkisstjórnarinnar. Það var vonlaust að taka réttinn til að
kjósa af fólki. Það var því alltof seint að aflýsa þegar Þor-
steinn lagði það til.
Í ljósi stöðunnar núna má benda á mörg atriði sem
stjórnarliðar hefðu átt að gera og gera fyrr. Dr. Eiríkur
Bergmann Einarsson, dósent í stjórnmálafræði við Háskól-
ann á Bifröst, segir að mistökin hafi verið að krefjast ekki að
forsetinn undirritaði þegar á ríkisráðsfundi um áramótin.
Stjórnin átti ekki að gefa frest.
„Það eru dagarnir frá því lögin eru samþykkt og til
5. janúar, þegar forsetinn synjar staðfestingar, sem ráða
úrslitum um þessa stöðu sem nú er,“ segir Eiríkur. „Meðan
beðið var byggðist andstaðan upp og forsetinn neitaði að
skrifa undir.“
Fréttaskýring – íslensk stjórnmál í biðstöðu:
Forsetinn
rotaði ríkis-
stjórnina
– segir stefanía óskarsdóttir stjórnmálafræðingur
Á gamlárskvöld virtist sem ríkisstjórn
Samfylkingar og Vinstri grænna hefði
komist yfir erfiðasta hjallann á ævi sinni.
Hún hafði komið Icesave frá. Svo hrundi allt
þegar forsetinn synjaði lögunum staðfestingar
og nú þremur mánuðum síðar veit enginn hvert
stjórnin stefnir.
Fréttaskýring: gísli kristjánsson • myndir: geir ólafsson