Frjáls verslun - 01.03.2008, Blaðsíða 22

22 F R J Á L S V E R S L U N • 3 . T B L . 2 0 0 8
Forsíðugrein
Ríkissjóður er skuldlaus, lífeyrissjóðir eru sterkir og eignir bankanna
eru miklar og öruggar. Baklandið er sterkt en það dregur ekki úr
alvöru þess ástands sem ríkir og að veruleg verðmæti eru í húfi ef
mönnum verða mislagðar hendur.
14. Bandaríski fjárfestingarbankinn Merill Lynch leggur til að
íslenska ríkið kaupi hluta af skuldabréfum bankanna, sem nú
eru á eftirmarkaði, til að slá á móðursýkina. Ertu sammála þessu
mati bankans?
Þessi leið kemur vafalaust til álita eins og ýmsar aðrar.

15. Merrill Lynch telur einnig að vandamál íslensku bankanna
liggi í fjármagnsflæði og segir markaðinn hafa áhyggjur af því að
viðskiptavinir taki út innlán sín í stórum stíl á næstunni?
Hvaða viðskiptavinir. Erlendir? Innlendir? Hvað gera innlendir við-
skiptavinir við innlán sín?

16. Hver er helsti ávinningurinn undir þessum kringumstæðum af
samstarfi Seðlabanka Íslands við seðlabankana á hinum Norð-
urlöndunum?
Ég þekki ekki til samstarfs seðlabanka og er ekki rétti maðurinn til að
svara þessari spurningu.

17. Heildareignir bankanna voru í árslok um 12.000 milljarðar
króna sem er um tíföld landsframleiðsla Íslendinga. Eignir bank-
anna eru um 20 sinnum meiri en það sem íslenska ríkið veltir. Er
ríkið skv. þessu í stakk búið til að koma til aðstoðar?
Eftir því sem ég kemst næst hefur ekki mikið gengið á þessar eignir
bankanna og því er spurningin um aðkomu ríkis í því samhengi til-
gangslaus.

18. Um 100 milljarðar króna í erlendum lánum gjaldfalla í hverjum
mánuði en gjaldeyrisforðinn er aðeins um 200 milljarðar. Hversu stór
þyrfti gjaldeyrisforðinn helst að vera – svo að vel ætti að vera?
Það getur verið erfitt að byrgja brunninn þegar barnið er dottið ofan
í. Heppilegast hefði verið að stækka hann þegar allt lék í lyndi. Ég
heyrði fræðimann færa ágæt rök fyrir því að hann mætti vera 600 –
800 milljarðar króna. Ég veit ekki meira en hann.
19. Ert þú sammála því að skuldlaus ríkissjóður taki lán til að
auka gjaldeyrisforðann og styrki lausafjárstöðu bankanna í
erlendri mynt?
Breska ríkisstjórnin er með skuldir sem nema 40% af þjóðarfram-
leiðslu en íslenski ríkissjóðurinn er skuldlaus. Þetta er ein hugmynda
sem nefndar hafa verið og koma vel til greina.

20. Eftir að skrúfað var nánast fyrir aðgengi bankanna að ódýru
lánsfé erlendis blasir vandi bankanna m.a. við í því að það er
skortur á lausafé í erlendri mynt. Þýðir þetta ekki að útrásin sé
stopp í bili hjá bönkunum og íslenskum fyrirtækjum?
Það hægir verulega á, en hvort allt verði stopp er annað mál.

21. Eftir að aðgangur erlendis að ódýru lánsfé minnkaði svo snar-
lega er erfitt að selja eignir bæði hér heima og erlendis. Hversu
mikil áhrif hefur það eitt og sér á stöðu íslenska bankakerfisins
að seljanleiki eigna hefur snarminnkað?
Það hefur veruleg áhrif. Það er engin spurning. Þeir sem verða fyrir
mestum áhrifum af seljanleika eru þó spákaupmenn og fjárfestinga-
bankar, frekar en útlánabankar eins og kalla má hina íslensku fjár-
málastofnanir.

22. Hversu mikilvægt er það gagnvart erlendum lánveitendum að
sameina íslenskar lánastofnanir undir þessum kringumstæðum?
Hver yrði helsti ávinningurinn af því að sameina banka núna?
Sameining banka á Íslandi hefur lítil áhrif á lausafjárkreppuna. Sam-
eining banka nú mun hafa lítil áhrif á þann vanda sem íslenskir banka
eiga við að etja nú um stundir. Þetta snýst ekki um eigið fé banka
heldur laust fé, og sameining breytir litlu í þeim efnum.

23. Ef þú ættir að gefa ríkisvaldinu og Seðlabanka Íslands eitt
gott ráð í þeirri glímu sem núna er háð, hvert yrði það ráð?
Breytinga er þörf, það dugar ekki að notast við sömu aðferðir og áður.
Það þarf að auðvelda aðgang að erlendu lánsfé og hefja undirbúning
að upptöku sterkrar alþjóðlegrar myntar á Íslandi.
TB
W
A\
R
EY
KJ
AV
ÍK
\
SÍ
A