Frjáls verslun - 01.03.2008, Blaðsíða 27

F R J Á L S V E R S L U N • 3 . T B L . 2 0 0 8 27
Forsíðugrein
Mér er ekki kunnugt um annað en að íslenskar lánastofnanir hafi
ávallt staðið í skilum með sínar skuldbindingar, eins og við er að búast
í ljósi lánshæfiseinkunna þeirra.

6. Hversu sterkir eru íslensku bankarnir?
a. Eiginfjárstaðan?
b. Lausafjárstaðan?
c. Þolpróf Fjármálaeftirlitsins?
d. Einkunnir erlendra matsfyrirtækja?
Í samanburði við aðra banka standa íslenskir bankar
almennt vel að vígi hvað varðar eiginfjárstöðu og
aðgang að lausu fé. Lánshæfiseinkunnir bankanna í
A-flokki endurspegla gott lánstraust.

7. Hvað er helst að óttast í íslensku fjármálalífi
á næstu mánuðum? Er komið að örlagastundinni?
Það er ljóst að það er verulegt ójafnvægi í íslensku efnahagskerfi.
Vaxtaumhverfið samræmist ekki þróuðu hagkerfi, en um leið er verð-
bólga komin úr böndum og gengi óstöðugt. Á sama tíma er alþjóðlegt
efnahagslíf í ólgusjó og veruleg óvissa um þróunina á alþjóðamörk-
uðum. Vandi stjórnvalda og Seðlabankans er mikill og það þarf að
taka á málum af kjarki, festu og framsýni. Það sem hins vegar vinnur
með íslensku efnahagslífi er það að íslensk fyrirtæki eru vön miklum
sveiflum og hafa reynslu af því að bregðast við þeim.

8. Hvað veldur hinum ótrúlega áhuga erlendra fjölmiðla og banka
á örríkinu Íslandi?
Áhuginn hefur vissulega farið vaxandi og aukin athygli er að mörgu
leyti skiljanleg. Umbylting hefur orðið á íslensku efnahagslífi á
skömmum tíma og íslensk fyrirtæki hafa haslað sér völl í nágranna-
löndum okkar. Ýktar sveiflur í efnahagsstærðum, svo sem viðskipta-
halla, vöxtum og hlutabréfaverði, gera svo fjölmiðlum auðvelt fyrir að
búa til áhugavert lesefni og krassandi fréttir.

9. Erlendir lánveitendur vilja vita hverjir muni koma íslensku bönk-
unum til aðstoðar ef í harðbakkann slær. Hvað þarf eiginlega að
gera og hverja þarf að nefna til sögunnar svo erlendir lánveit-
endur róist?
Í því umróti sem nú er á alþjóðlegum mörkuðum er æskilegt að
íslensk stjórnvöld sýni fram á það að íslenskir bankar búi við sam-
bærilegt öryggisnet og fjármálastofnanir í öðrum löndum. Íslensk
stjórnvöld og Seðlabankinn hafa burði til þess að skapa slíkt kerfi,
hugsanlega með samkomulagi við erlenda seðlabanka, og sýna fram á
að þeim er full alvara að grípa inn í ef á þarf að halda.
10. Hversu mikilvægar eru yfirlýsingar Geirs
H. Haarde og Ingibjargar Sólrúnar Gísladóttur
um að ríkið muni koma íslensku bönkunum til
aðstoðar, t.d. með kaupum á skuldabréfum?
Það er jákvætt að stjórnvöld sýni fram á öflugt
öryggisnet og að þau muni gera það sama og
stjórnvöld í öðrum löndum til að verja greiðslu-
kerfið. Það er jafnframt mikilvægt að það sé gert
með markvissum og trúverðugum hætti og valdi
ekki skaða þegar til lengri tíma er litið.
11. Á sú gagnrýni rétt á sér að bankarnir hafi sjálfir með stór-
felldum kaupum á erlendum gjaldeyri til að verja eiginfjárstöðu
sína gagnvart veikingu krónunnar í raun tekið stöðu gegn krón-
unni og stuðlað þannig að veikingu krónunnar?
Það er afar mikilvægt fyrir hagkerfið allt að bankar verji eiginfjár-
grunn sinn gagnvart gengissveiflum svo ekki komi til þess að gjald-
miðlahreyfingar dragi úr fjárhagslegum styrkleika þeirra.
12. Hvernig er best að styrkja og breikka bakland íslenska
bankakerfisins?
Bankarnir eiga að sýna það með rekstrarárangri sínum að þeir séu
traustsins verðir. Í núverandi umhverfi er það fyrst og fremst hlut-
verk stjórnvalda að sýna fram á að þau munu standa vörð um
greiðslukerfið og tryggja bönkunum nægilegan aðgang að fjármagni
ef fjármálamarkaðir lokast.
13. Hversu sterkt er bakland íslensku bankanna í rauninni til að
takast á við vandann?
Það er erfitt að meta fyrr en við vitum betur umfang þess alþjóðlega
vanda sem við er að glíma. Annars virðast bankarnir almennt vel
undir það búnir að takast á við erfið ytri skilyrði og það er mikilvægt
að stjórnvöld séu það líka.
LÝÐUR GUÐMUNDSSON
fjárfestir og stjórnarformaður Exista
Ekki sjálfstæður gjaldmiðill
á Íslandi um alla framtíð
Smæð íslenska myntkerf-
isins gerir krónuna aug-
ljóslega berskjaldaða
fyrir spákaupmennsku
tiltölulega fárra aðila. Það
er hins vegar fjærri því
að þessir sjóðir hafi örlög
íslenska bankakerfisins í
hendi sér.
Það er ljóst að það er
verulegt ójafnvægi í
íslensku efnahagskerfi.
Vaxtaumhverfið samræm-
ist ekki þróuðu hagkerfi,
en um leið er verðbólga
komin úr böndum og
gengi óstöðugt.
Heildareignir bankanna
segja ekki mikið til um getu
ríkisins til að styðja við
banka- og greiðslukerfið ef
á þarf að halda. Kaupþing er
til dæmis með bankaleyfi í
átta löndum og heyrir undir
fjármálaeftirlit og seðla-
banka viðkomandi landa.
Umræðan um að taka
upp alþjóðlega mynt
á í raun ekki að snúast
um hvort það verði
gert heldur einungis
hvenær og hvernig.