Frjáls verslun - 01.03.2008, Blaðsíða 50

50 F R J Á L S V E R S L U N • 3 . T B L . 2 0 0 8
þau hafi nægt fjármagn til þess að reksturinn
gangi upp. Við teljum hins vegar að þessi
vinna skili sér fyrir frumkvöðla, fyrir engla
og fyrir þjóðfélagið í heild sinni.“
Hvernig byrjaði þetta hjá LINC?
„Við renndum kannski blint í sjóinn, vissum
lítið hvað við vorum að gera í upphafi en
höfum vonandi náð betri tökum á þessu
núna. Við unnum mikið í því að fá styrkt-
araðila og notuðum skráningargjöld til þess
að gera reksturinn
mögulegan. Það hjálp-
aði verulega að lögfræði-
fyrirtæki og bankar sáu
ýmsa kosti í að styðja
við þetta framtak. Í
sjálfum rekstrinum er
mikilvægt að tryggja að
það sé talsvert að gerast
í netinu og að stöð-
ugt streymi tækifæra
fyrir viðskiptaengla sé
þar að finna en á sama
tíma þarf að koma í veg
fyrir að viðskiptahug-
myndir sem hafa ekki
verið nægilega vel undirbúnar komist inn í
netið. Frumkvöðlar verðar að skilja að það
er mikilvægt að kynningin sé góð í fyrstu
atrennu vegna þess að það er ólíklegt að
viðskiptaenglar hafi áhuga á að skoða sama
dæmið oftar en einu sinni. Ég held að þið
hér á Íslandi séuð að byrja rétt með því
að láta aðila eins og Klak sjá um að gera
íslenskt englanet að veruleika og það er mik-
ill styrkur hve framkvæmdastjórinn Eyþór
hefur mikla þekkingu á frumkvöðlum og
fyrirtækjarekstri.“
Hver er ávinningurinn af englanetum?
„Við hjá LINC höfum fjármagnað fleiri en
500 hávaxtarfyrirtæki og þó að það séu ekki
mörg fyrirtæki, þá hefur verið sýnt fram á að
þessi fyrirtæki eru að skapa mikla atvinnu.
Einungis 4% af nýjum fyrirtækjum sækja
fjármagn í englanet í Skotlandi en þau skapa
rúmlega 50% af nýjum störfum í hagkerf-
inu. Vöxtur slíkra fjárfestinga hefur verið
mikill á undanförnum árum, árið 2004 juk-
ust slíkar fjárfestingar um 70% í Skotlandi
og viðskiptaenglar fjárfestu tvöfalt meira en
áhættusjóðir í fyrirtækjum á fyrstu stigum
rekstrarins. Viðskiptaenglar hafa hjálpað til
við að fylla ákveðið tómarúm sem er á fjár-
magnsmarkaði í Skotlandi og víðar sem
skiptir sköpum þegar ýta á undir aukna
nýsköpun og vaxtarfyrirtæki.“
Í hverju felst þessi mótframlagssjóður í
Skotlandi?
„Mótframlagssjóðurinn eða Scottish Co-
investment Fund
er sjóður upp á 90
milljónir punda sem
er fjármagnaður af
ríkinu og einkageir-
anum. Þetta er sjóður
sem fjárfestir krónu á
móti krónu viðskipta-
engla, þá engla sem
tilheyra ákveðnum
englanetum og hafa
verið viðurkenndir
sem englar. Sjóðurinn
fjárfestir venjulega að
upphæð á bilinu 20
þúsund til 500 þús-
und pund í hverju fyrirtæki, að hámarki
tvær milljónir punda. Það sem er áhugavert
við sjóðinn er að öðru leyti en hvað varðar
viðurkenningu á viðskiptaenglum þá er sjóð-
urinn ekki að meta viðskiptatækifærið að
öðru leyti. Það er gert ráð fyrir því að við-
skiptaengillinn sé ekki að leggja fjármuni
í fyrirtæki nema að hann telji að það eigi
talsverða möguleika á að ná árangri. Þetta
fyrirkomulag hvetur viðskiptaengla að fjár-
festa í sprotafyrirtækjum. Frá 2003 til 2007
fjárfesti sjóðurinn í 176 fyrirtækjum þar sem
sjóðurinn hefur lagt til 35 milljónir punda
og aðrir 87 milljónir punda á móti, þannig
að heildarfjárfestingin nemur 122 milljónum
punda og hlutur sjóðsins í því er 29%. Einn
árangursmælikvarðinn er að þessi fyrirtæki
sem fjárfest hefur verið í, hafa skapað um
3.500 ný störf í Skotlandi. Það er þess
vegna talsverð ánægja í Skotlandi með þann
árangur sem þegar hefur náðst á skömmum
tíma.“
Af hverju eru englar fyrst og fremst að
leita?
„Upphaflega fannst mér að áherslan væri
á viðskiptahugmyndina, hversu einstæð og
áhugaverð hún væri. Þetta hefur hins vegar
breyst. Núna skoða viðskiptaenglar meira
framkvæmd hugmyndar og hvort að frum-
kvöðlarnir séu líklegir til þess að gera hana að
veruleika. Áherslan er ekki á viðskiptaáætl-
anir heldur hvaða áætlanir hafa verið gerðar
um að skapa viðskipti. Af því að englar sjá
framlag sitt meira en einungis peninga eru
þeir einnig að leita að frumkvöðlum sem
hafa áhuga á að hlusta. Það er allt of mikið
af frumkvöðlum sem hafa engan áhuga að
hlusta á neinn nema sjálfan sig. Englar geta
sjaldnast unnið með slíkum frumkvöðlum.
Frumkvöðlar þurfa að reyna að skilja og
gera upp við sig hvað þeir þurfa frá við-
skiptaenglum. Oftast þurfa þeir mun meiri
aðstoð en þeir gera sér grein fyrir.“
Er „engill“ réttnefni á þessum fjár-
festum?
„Það er kannski álitamál en þetta heiti hefur
fest sig í sessi. Upphaflega tengdist þetta fjár-
festum sem voru að hjálpa við að fjármagna
leiksýningar en þegar farið var að fjalla um
starfsemi fjárfesta sem voru að fjárfesta í
fyrir tækjum á upphafsstigum og í vaxtarferli
þá var englaheitið notað til þess að aðgreina
þá frá öðrum fjárfestum. Þessir fjárfestar
lögðu frumkvöðlum meira í lið en einungis
fjármagnið og þess vegna hentaði það. Auð-
vitað er þetta ákveðin geggjun hjá fjárfestum
að fara þessa leið þar sem þetta getur verið
tímafrekt og aðrar leiðir til þess að búa til
peninga sennilega auðveldari. Þeir vilja hins
vegar gefa af sér og hafa gaman að því að taka
óbeint þátt í áhugaverðum rekstri.“
Eru Íslendingar líklegir til þess að vera
góðir englar?
„Ég er viss um að Ísland geti orðið mjög
öflug uppspretta sprotafyrirtækja. Íslend-
ingar eru líkir Skotum að mörgu leyti og hafa
drifkraft og þekkingu sem til þarf til þess að
vera leiðandi á mörgum sviðum. Ég er viss
um að tilkoma Iceland Angels muni hjálpa
til við að skapa nýjum og framsæknum fyrir-
tækjum grundvöll til vaxtar.“
e n g l a n e t
Einungis 4% af nýjum
fyrirtækjum sækja
fjármagn í englanet í
Skotlandi en þau skapa
rúmlega 50% af nýjum
störfum í hagkerfinu.
Vöxtur slíkra fjárfestinga
hefur verið mikill á
undanförnum árum.