Frjáls verslun - 01.03.2008, Blaðsíða 70

70 F R J Á L S V E R S L U N • 3 . T B L . 2 0 0 8
Viðauki I við EES-samninginn verður að
veruleika
Ástæðunum að baki frumvarpinu er e.t.v.
best lýst með orðum ráðherra í ræðu á aðal-
fundi Landssambands sauðfjárbænda 10.
apríl sl.:
,,Þegar EES-samningurinn var gerður á
sínum tíma, en hann tók gildi hér á landi
1. janúar 1994, hafði Ísland undanþágu
fá nokkrum veigamiklum málum á sviði
sjávarútvegs- og landbúnaðar. Þessar und-
anþágur féllu niður á ýmsum sviðum sjáv-
arútvegsins árið 1999 en undanþágan hélt
áfram hvað landbúnaðinn varðaði. Með til-
komu nýrrar matvælalöggjafar í Evrópu-
sambandinu, sem er samræmd fyrir allar
tegundir matvæla, jafnt búfjárafurðir sem
sjávarafurðir, lá ljóst fyrir að Ísland yrði að
yfirtaka reglur ESB um búvöruframleiðslu,
ef við ætluðum að halda stöðu okkar á innri
markaði ESB fyrir sjávarafurðir og jafnframt
að styrkja möguleika til útflutnings á land-
búnaðarafurðum. Um tveggja ára skeið hefur
verið unnið að samkomulagi um yfirtöku á
viðauka I við EES-samninginn. Samkomulag
þessa efnis var staðfest í sameiginlegu nefnd-
inni í lok október sl. Samkomulagið felur í
sér að samræmdar reglur gildi í aðalatriðum
hér á landi og í löndum Evrópusambands-
ins að því er varðar eftirlit með framleiðslu
matvæla. En það er þó mikilvægt að við
höldum áfram undanþágu varðandi lifandi
dýr, þannig að slíkur innflutningur verður
áfram bannaður.
Í síðustu viku mælti ég fyrir frumvarpi til
breytinga á ýmsum lögum sem nauðsynlegar
eru samfara yfirtöku viðaukans. Reiknað
er með að þessi nýja matvælalöggjöf komi
að fullu til framkvæmda í lok október á
næsta ári. Með tilkomu þessarar nýju mat-
vælalöggjafar er ljóst að breytingar verða
við innflutning á ýmsum matvælum. Vörur
sem Evrópusambandið samþykkir eða við-
urkennir eiga í heilbrigðislegu tilliti greiðan
aðgang inn til landsins. Hins vegar er tolla-
meðferð breytileg eftir uppruna vörunnar.
Tökum dæmi af vöru frá Nýja–Sjálandi. Sé
varan viðurkennd af Evrópusambandinu, á
hún greiðan aðgang til landsins á grundvelli
heilbrigðisreglna, en tollameðferð er önnur
frá Nýja-Sjálandi en frá Evrópusamband-
inu. Þá fellur niður krafa um þrjátíu daga
„frystiskyldu“. Við þá breytingu verður ekki
neinn greinarmunur gerður á frosnum eða
ófrosnum vörum. Ísland mun á hinn bóginn
eins og Noregur og Svíþjóð hafa leyfi til þess
að krefjast sérstaks ,,salmonelluvottorðs“ á
grundvelli svokallaðrar „viðbótartryggingar“.
Þessi krafa er gerð með tilliti til góð ástands
í þeim málum hér á landi og er mikilvæg til
að vernda heilsu manna.
Mér hefur fundist það nokkuð sérstakt að
fylgjast með þeirri umræðu sem orðið hefur
frá því að frumvarp það sem hér er gert að
umræðuefni var lagt fram. Fyrir það fyrsta
vegna þess að aðdragandinn að fyrirhugaðri
lagasetningu hefur verið langur. Það eru
liðin tvö ár eða svo frá því að hin pólitíska
ákvörðun var tekin hérlendis um að lögfesta
efni þeirra reglna ESB sem liggja til grund-
vallar nýrri matvælalöggjöf. Í annan stað
vegna þess að mér hefur fundist að einstaka
menn – og það jafnvel menn sem ég ætla að
telji sig ná máli í þjóðfélagslegri umræðu –
láti eins og sá kostur hafi verið til staðar að
hafna algjörlega því að taka upp efni þessarar
löggjafar án þess að það hefði áhrif á stöðu
matvælaframleiðslu okkar, hverju nafni sem
hún nefndist...“
,,...Það hefur nokkuð borið á því í
umræðunni undanfarna daga, að menn ótt-
ist að með hinni nýju löggjöf séu allar varnir
landbúnaðarins brostnar og nú muni alls
konar kjötafurðir flæða yfir án heilbrigð-
isskoðunar og tollverndar. Þetta er auðvitað
ekki þannig vaxið. Í fyrsta lagi felur þessi
lagabreyting ekki í sér neinar breytingar á
tollvernd. Og ég vil ítreka það sem ég hef
sagt æ ofan í æ. Ég hef engin áform uppi
um að ganga hraðar fram í lækkun tolla
en alþjóðlegar skuldbindingar munu krefj-
ast, nema gagnkvæmar tollaívilnanir fáist í
staðinn til að styrkja útflutningsmöguleika
landbúnaðarins í breyttum heimi. Það er
nauðsynlegt að árétta að íslenskum stjórn-
völdum ber að reyna að stuðla að því að
greiða leið fyrir íslenskar framleiðsluvörur
inn á erlenda markaði. Það hafa stjórnvöld
alltaf og ævinlega gert og þannig verður
það. Slíkt verður hins vegar ekki gert nema
með gagnkvæmum samningum og eru hinir
fjölmörgu fríverslunarsamningar okkar við
aðrar þjóðir glöggt dæmi um það. Ég held
líka að enginn sá sem til dæmis hefur átt í
samskiptum við ESB, - sem ég tek þó fram
að hafa verið almennt góð, - velkist í vafa um
að þar á bæ muni menn nokkurn tíma opna
glufur í tollmúra sína fyrir íslenskar fram-
leiðsluvörur nema að fá eitthvað í staðinn.
Þess vegna miðast þær viðræður sem nú eiga
sér stað við það að ná samkomulagi sem fela
í sér gagnkvæmar tollalækkanir sem báðir
aðilar telja hagkvæma.“
Tillögur innflytjenda
Svo mörg voru þau orð en svo virðist sem
að þau hafi ekki náð eyrum allra eða a.m.k.
vilji sumir skella skollaeyrum við þeim ein-
földu staðreyndum sem felast í ummælum
ráðherra. Hafa andstæðingar frumvarpsins
haft sig mest í frammi í almennri umræðu
en minna hefur farið fyrir skoðunum þeirra
sem fagna boðuðum breytingum. Innflytj-
endur matvæla eru meðal þeirra en þeir hafa
um langt skeið barist fyrir lækkun tolla og
vörugjalda sem og innflutningskvóta á land-
búnaðarafurðum. Hugmyndir í þá veru hafa
verið kynntar fyrir efnahags- og skattanefnd
Alþingis og ýmsum þingmönnum. Frjáls
verslun hefur undir höndum tillögur inn-
flytjenda og helstu áhersluatriði þeirra.
„Það hefur nokkuð borið á því í umræðunni undanfarna
daga, að menn óttist að með hinni nýju löggjöf séu allar
varnir landbúnaðarins brostnar...“
„Sláturhúsið á Hellu keypti 84% af kjúklingakvótanum frá
Evrópusambandinu á árinu 2007 og nýtti hann ekki.“