Tímarit Máls og menningar - 01.08.1940, Page 5

TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
91
BRETI NOKKUR, sem dvalizt hafði á íslandi um skeið, lét
þess getið í ritgerð um ferð sína, þegar heim kom, að íslend-
ingar ræsktu sig mest allra þjóða. Sérstaklega hafði hann veitt
þvi eftirtekt í leikhúsinu í Reykjavík, að áður en tjaldið hófst
í þáttarbyrjun tóku leikhúsgestir að ræskja sig i gríð og ergi
víðsvegar um salinn, „líkt og þeir væru að búa sig undir að
hrækja á Ieikendurna“, að því er hann komst að orði. íslenzk-
ar kirkjuræskingar eru fornfrægar — kirkjuhóstinn. Nú er ekki
þar með sagt, að íslendingar þjáist af meiri brjósthroða en aðr-
ir menn, þótt þeir elski þetta ófagra „kropphljóð“ heitar. Spurn-
ingin er aðeins um mannasiði. Látum vera að menn stundi þessa
íþrótt i einrúmi, en þá keyrir um þverbak, þegar menn, sem
eiga að flytja alþjóð fróðleik og aðra skenuntan orðsins úr fjöl-
heyrðustu ræðustólum landsins, eins og t. d. Rikisútvarpinu,
gera sér leik að því að iðka þessi óhljóð, „likt og þeir væru
að búa sig undir að hrækja á allan landslýðinn“, svo höfð séu
orð i líkingu við Englendinginn. Meðal útvarpsstöðva jarðar-
innar hefur íslenzka Ríkisútvarpið sérstöðu i tignun þessa kropps-
hljóðs — i erlendum útvörpum biðja menn afsökunar, ef slikt
kemur fyrir, en að erlendir atvinnuþulir ræski sig, er allt að
því óþekkt, og ætti Ríkisútvarpi voru að vera vorkunnarlaust
að sjá um, að þeir þulir þess, sem þjást af hálskvillum eða upp-
gangi, leiti sér lækninga. Hámarki sínu hafa ræskinga-orgíurnar
i Ríkisútvarpinu náð í „leikriti“ nokkru, sem flult var þar sunnu-
dagskvöldið 14. júní s.l. í „leikriti" þessu, sem talið var eftir
Loft Guðmundsson, gerðist litið annað en að tveir menn ræsktu
sig hvor upp í annan á vixl, ýmist mjótt eða digurt, framt að
hálfri klukkustund viðstöðulaust. Þetta var að vísu töluvert frum-
legt. Og eilt er víst: í samanburði við þessa ofsafengnu hósta-
og hrákalist varð allur dadaismi að barnaleikfangi. Hitt væri
óskandi, að Ríkisútvarpið vildi firra siðað fólk slíkri óskemmt-
un í framtíðinni, og sjá um að þeir þulir þess, sem þjást af
brjósthroða, fái bót meina sinna. H. K. L.
*
ÖLÆÐI Á ALMANNAFÆRI hefur á venjulegum timum verið
látið njóta svipaðrar friðhelgi og annar þjóðlegur kvilli, lúsin.
En nú eiga menn allt í einu að fagna þeirri ráðstöfun lögreglunn-
ar í Reykjavík, að allir ölóðir, jafnt tækifærisfylliraftar og „at-
vinnu“-fylliraftar, sem sjást á alinannafæri, skuli settir bak við
lás og slá. Þessi gatnahreinsun er boðuð sem öryggisráðstöfun
á óvenjulegum tímum, en hún á stuðning sinn í þeirri vísinda-