Tímarit Máls og menningar - 01.08.1940, Síða 52

138
TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
hæfileika til rólegrar, skynsamlegrar yfirvegunar, en ó-
beitar á geðæsingum og loftköstum eftir duttlungum til-
finninganna, en einnig fyrir erfðavenjur og langa tamn-
ingu. Er hér ekki sízt að geta Norðurlandaþjóðanna, sem
við teljumst til, og má því segja, að við höfum ásamt
þeim sérstakar skyldur að rækja, þar sem er varðveizla
lýðræðisins og jafnframt, meðal annars fyrir smæðar sak-
ir, bezta möguleika til að gæta þess — ef við og þær fá-
um þá að vera í friði fyrir voldugri þjóðum, sem haldn-
ar eru öðrum og verri anda.
Þau mannréttindi, sem lýðræðið hefur einkum talið sér
til gildis að tryggja, og við, sem teljum okkur fylgja lýð-
ræði og órar fyrir því, hvað það þýðir, teljum að i lengstu
lög eigi að tryggja borgurum hvers lýðræðisþjóðfélags,
eru hugsanafrelsi, skoðanafrelsi, þar með talið frelsi til
að láta í Ijós hugsanir sínar og skoðanir, atvinnufrelsí
og sem fullkomnast réttaröryggi. Þessi réttindi eru eink-
um dýrmæt pólitískum minni liluta í þjóðfélögunum, en
það hafa þótt höfuðeinkenni og aðalsmerki lýðræðis-
skipulagsins, að það tryggði minni hlutanum slik rétt-
indi, enda tæki jafnan til hans sem fyllst tillit.
Nú bjóða nokkrir vinir lýðræðisins, og þar á meðal
þeir, sem einna fjálglegast hafa harið sér á brjóst af um-
hyggju fyrir því, sjálfu hv. sameinuðu Alþingi upp á að
samþykkja að kalla má aðgæzlulaust og fyrirvaralítið,
líkt og væri húrrahróp fyrir konunginum, ályktun, sem
stefnir berlega að því — hvetur til þess, að þurrkuð verði
út í einni stroku öll þessi réttindi lýðræðisins, er eiga
að vera þrauttrvggð í sjálfri stjórnarskránni: hugsana-
frelsi, skoðanafrelsi, atvinnufrelsi og réttaröryggi. Mætti
lýðræðið gera að sínum orðum hið fornkveðna: Guð
verndi mig fyrir vinum minum. I tillögunni eru fing-
urnir elcki lagðir í milli. Ef „vitanlegt“ er, segir þar.
Hverjum? Hverjum sem er: Pétri eða Páli, Jóni eða Jón-
asi. Ef „vitanlegt er“ — slíkt þarf ekki að viðurkennast
og enn síður að sannast fyrir dómstólum — að þú eða