Tímarit Máls og menningar - 01.08.1940, Síða 55

TÍMARIT MÁLS 00 MENNINGAR
141
áttum. Er ég þannig ekki ugglaus um, að lýðræðinu og
skipuÍagsháttum þess kunni að stafa nokkur hætta af
sjálfu sér, eða réttara sagt: ég veit það með vissu. Yæri
ekki full ástæða til að athuga það atriði vandlega, ef úr
kynni að mega hæta?
Þá geri ég engan veginn lítið úr þeirri hættu, sem lýð-
ræðinu stendur af þeim, er beinlínis játast til ofbeldis-
flokkanna staðráðnir i að kollvarpa lýðræðinu, og hirði
ég aldrei, hve fagurt þeir mæla um að endurreisa það
aftur í fullkomnari mynd. Vísa ég um það bæði til Rúss-
lands og Þýzkalands. I viðskiptum sinum við þessa flokka
er lýðræðið vissulega statt i hættulegu öngþveiti og sjálf-
heldu. Annars vegar er að rétta þeim andvaralaust upp i
hendurnar öll réttindi lýðræðisins og horfa á þá nota þau
til að grafa undan því, og liins vegar er sú hráða hætta,
að lýðræðið verði gripið því liysteriska fáti geðæsinga-
manna, að það afnerná sjálft sig til þess að andstæðing-
unum gefist ekki tóm til að tortíma þvi. En þetta
er að láta sér farast eins og manni, sem bjargar sér undan
brennuvargi með þvi að brenna sjálfur upp býli sitt. Ég
er ekki við þvi búinn að segja til um, hvað upp skuli taka,
en að óreyndu vil ég ekki trúa því, að hér megi ekki með
góðri aðgæzlu finna skynsamlegan og hallkvæman með-
alveg lýðræðinu samboðinn. Loks tel ég þá hætlu, sem
hvoru tveggja: lýðræðinu og sjálfstæði ríkisins, stendur
af þeim, sem mjög mæna nú til annarra landa um ihlutun
mála hér. Má svo fara, að skilgreining þess, sem nefnt er
landráð og viðurlög við þeim brotum, reynist fyrr en varir
algerlega úrelt, og ætla ég fulla ástæðu til að taka það til
mjög rækilegrar endurskoðunar.
I samræmi við það, sem ég hef nú leyft mér að segja,
er það, að ég vil beiðast leyfis hv. forseta til að hera
fram skriflega breytingartillögu við þingsályktunartillögu
þá, sem fyrir liggur. Það, sem skorta kann á, að hv. þing-
menn hafi skilið, hvað ég er að fara, vænti ég, að þeim
verði ljóst, er þeir heyra hreylingartillöguna. Meðflutn-