Tímarit Máls og menningar - 01.12.1945, Side 8

188
TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
hann í Bessastaðaskóla, „einn, ókunnur, alls þurfandi“, eins og hann
kemst aS orði. Móðir hans og systir voru nú fluttar aS SteinsstöS-
um í Oxnadal, og þar var hann á sumrin. I skólanum komst hann
undir handleiSslu dr. Hallgríms Schevings, frænda síns, og Svein-
bjarnar Egilssonar. VarS hann fyrir drjúgum áhrifum af báSum,
einkum Sveinbirni, hinum mikla umbótamanni og yrkjanda íslenzkr-
ar tungu, enda kennir þess mjög í kvæSum hans, einkum framan af.
Björn Gunnlaugsson var kennari í eSlisfræSi og stærSfræSi, er voru
eftirlætisgreinar Jónasar, og mun þessi „spekingur meS barnshjart-
aS“ hafa orkaS einnig á hinn næma svein meS vitsmunum sínurn
og prúSmennsku. Annars mátti Jónas heita jafnvígur á allar náms-
greinar og fékk mikiS orS á sig fyrir gáfur. Ekki var hann allra
leika, þótti seintekinn og jafnvel nokkuS einrænn, en þó hrókur alls
fagnaSar í sinn hóp.
VoriS 1828 fór Jónas norSur fjöll og var þá samferSa sr. Gunnari
Hallgrímssyni í Laufási og Þóru, dóttur hans. Felldu þau hugi sam-
an, og baS hann hennar aS leiSarlokum, en sr. Gunnar synjaSi ráSa-
hagsins, enda var Þóra aSeins 16 ára. En Jónas virSist aldrei hafa
beSiS fullar Ijætur þessa skipreika æskuásta sinna. AS vísu varS
hann oft ástfanginn eftir þetta og orti öSrum konum fögur ástaljóS,
en Þóru Gunnarsdóttur.gaf hann liinar dýrustu perlur í ljóSheimum
Lofnar: FerSalok og sennilega einnig SöknuS. Slík kvæSi eru raunar
hafin yfir heim hverfulleikans, yfir stund og staS og einstaklinga,
en þó eiga þau sér orsök í reynslu skáldanna, minningum og draum-
um. Og Þóra ein, virSist vera honum í huga, er hann situr í öngum
sínum erlendis hinn skemmsta dag ársins 1844. ÞaS er hún, sem
hann harrnar alla daga. Ef til vill hefur einþykkni Jónasar valdiS því,
aS þau Þórá fengu ekki aS njótast, er þau höfSu aldur til. Ef til vill
er þaS þess vegna, sem hann óskar, aS hann væri orSinn nýr.
VoriS 1829 lauk Jónas burtfararprófi frá BessastöSum. Efnin
leyfSu ekki, aS hann færi utan, eins og hugur hans stóS til. RéS
hann sig þá á skrifstofu Ulstrups, landfógeta í Reykjavík, og vann
þar næstu árin. Tók hann þá allmikinn þátt í samkvæmislífi bæjar-
ins, svo aS vinum hans þótti lítiS leggjast fyrir góSan dreng, er þeir
fréttu, aS hann stundaSi dansleiki hinna hálfdönsku broddborgara
og liéldi sér til í klæSaburSi. A þessum misserum orti hann ekki