Tímarit Máls og menningar - 01.12.1945, Side 22

202
TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
þjóða. Úr þessum skorti hefur enn ekki verið bætt. Ennþá er það
eitt helzta mein háskólans hve rígskorðuð kennsla hans og nám er
við hið íslenzka svið. Islenzkunemar hans hafa að vísu átt kost á
einhverri tilsögn í forngermönskum málum, gotnesku, fornensku,
fornsaxnesku og fornháþýzku. En hins vegar er svo að sjá sem ís-
lenzkunám sé stundað í Reykjavík án neinnar verulegrar hliðsjón-
ar af nánustu frændmálum. Ekki verður fundið að nein kennsla sé
þar veitt í öðrum Norðurlandatungum frá miðöldum, né heldur í
færeysku né nýnorsku, enda engar prófkröfur í þessum greinum.
„Þursi, ver sjálfum þér nægur“ kvað skáldið. Það er sannast að
segja að okkur er margoft brýn nauðsyn að leita granntungn-
anna til frekara skilnings á vorri, enda lætur engin Norðurlanda-
þjóð önnur sér lynda kennslu í máli sínu einu, án tillits til hinna.
Og hversu annt sem við hljótum að láta okkur um bókmenntir okkar,
verðum við að játa að þær eru nútímamanni þröngur menntunar-
grundvöllur, vegna þess hve fátækar þær eru að mikilvægum verkum
frá síðari öldum. Ég gæti vel trúað að það væri stórlega hollt ís-
lenzkunemum í Reykjavík ef gengið væri eftir að þeir læsu vandlega
nokkur erlend úrvalsrit, einkum frá nýrri tímum, til fyllingar og
uppbótar hinum íslenzka lestri.
Fyrir rúmum áratug var stofnað í Reykjavík nýtt próf í íslenzk-
um fræðum er nefnist kennarapróf, og er prófað í þremur greinum:
íslenzkri málfræði, íslenzkri bókmenntasögu og sögu íslendinga.
Mér er spurn hvort önnur heimspekideild á Norðurlöndum muni
útskrifa kandídata að afloknu svo þröngu námi. Menn með þessu
prófi hafa titilinn cand. mag. Sá titill mun hvergi til áður nema í
Danmörku, en er þar borinn af mönnum sem gengizt hafa undir
miklu víðtækara próf, í þremur greinum að vísu eins og hið ís-
lenzka, en með þeim mun, að tunga einhvers lands og bókmenntir
er hvorttveggja talið ein grein, og saga einstaks lands ekki slitin frá
mannkynssögunni. Danskur cand. mag. hefur að jafnaði próf í
þremur tungum og bókmenntum þeirra, ellegar í mannkynssögu
ásamt tveimur tungum og bókmenntum þeirra. Það lætur þá nærri
að íslenzka prófið sé helmingi minna en hið danska, og er ég
hræddur um að hér hafi verið snúið inn á braut sem ekki sé háska-
laus.