Tímarit Máls og menningar - 01.12.1945, Side 28

208
TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
hverjir aðrir sljóir og sinnulausir drussar. Sú þjóð er sannauðug
sem á í fórum sínum gnægð gagna til að sýna að hún hefur einlægt
borið sig eftir föngum að halda við arineldi menningarinnar, og
henni má þykja sæmd að leggja fram fé til að leiða þau í ljós.
Margar þjóðir í álfunni mundu telja sig sælar að mega verja tunn-
um gulls til að eignast íslenzkar fornbókmenntir. Og ekki mun held-
ur skortur þeirra þjóða sem fegnar þægju að eignast bókmenntir
okkar frá síðari öldum, þó að minna sé þar af að láta.
Eg hirði ekki að fjölyrða hér um fleiri bókmenntaleg verkefni,
þótt á margt væri ástæða að minnast, en mér finnst það sem nú hefur
verið vikið að, flestu öðru brýnna. Þegar fengnir væru meðfæri-
legir textar væri tími til kominn að halda áfram rannsóknum verk-
anna á annan hátt. Þá mætti semja ritgerðir um einstaka höfunda,
rekja samband bókmennta vorra við útlenda menningarstrauma
o. s. frv. Og síðast gæti farið svo, að við eignuðumst þá bókmennta-
sögu sem við höfum svo lengi þráð. Og þó, — ég efast ekki um að
bókmenntasagan verður að koma fyrr, við getum ekki beðið svo
lengi eftir henni; en hún hlýtur að verða gölluð og ófullkomin
meðan svo mikið brestur á undirbúningsrannsóknir sem ennþá er.
4. „Frýr nú skuturinn skriðar“. Það væri gleðilegt að geta byrj-
að kaflann um málfræðina á því að benda á einhvern blett hennar
sem væri í annarri eins rækt við Háskóla íslands og rannsóknir
fornbókmenntanna eru. En því er ekki að heilsa og litlar líkur til að
verði fyrsta kastið. Þetta er ein dapurlegasta eyðan í íslenzku menn-
ingarlífi. Mergð óunninna verkefna er svo stórkostleg að ekki veitti
af heilum hóp velvirkra manna ef ætti að ráða bót á mestu vand-
ræðunum. Auðvitað væri ofætlun að heimta af háskólanum að hann
réði einn fram úr þeim öllum. En hvar væri réttmætt að vænta for-
ustu og fyrirmyndar ef ekki þar?
Islenzka þjóðin heldur með ærnum lilkostnaði uppi fjölda skóla,
og tunga landsmanna er að sjálfsögðu ein höfuðgreinin í þeim öll-
um. Mér verður stundum hugsað til þeirra vesalings kennara víðs
vegar um landið sem eiga að vera að segja til í íslenzku. Oft eru
þetta illa undirbúnir menn, gott ef ekki guðfræðingar. Og jafnvel
þótt undirbúningurinn sé í lagi, þá hrekkur hann oft skammt er á