Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.06.1950, Qupperneq 144

Tímarit Máls og menningar - 01.06.1950, Qupperneq 144
ÁSGEIR HJARTARSON: Leiklist í Reykjavík I. Vígsla Þjóðleikhússins Það er sagt að menningarstig þjóða megi öðru fremur ráða af rækt þeirri og virkt sem ríkið sýni leikhúsmálum; nú hafa Islendingar eignazt þjóðleikhús, loksins! Saga þess er orðin löng og greinir eflaust frá mörgum víxlsporum og mistökum, en það látum við okkur litlu skipta á þessari stundu. Á sumar- daginn fyrsta fór vígslan fram, hinn 20. apríl, það var merkilegur atburður, há- tíðleg stund. Það eru örlög leiklistarinnar að lifa aðeins skamma hríð, en hverfa um leið og tjaldið fellur og salurinn tæmist; og þó er hún lífrænust og máttugust aUra listgreina og sú er snertir okkur sterkast og dýpst: í leikhúsinu er það maðurinn sjálfur, ljóslifandi og holdi klæddur, sem flytur okkur boðskap listarinnar. Leiklistin er tengd skáldskapnum órjúf- andi böndum og tekur tónlist og mynd- list í þjónustu sína; í sölum Þalíu, hin- um undarlega gerviheimi, ríkir hátíð, leikur og gleði, þar vörpum við af okkur fargi hins virka dags, kynnumst marg- breytilegu, iðandi lífi. En leikhúsið á framar öllu að vera skuggsjá aldarfars- ins, eins og Hamlet komst að orði, það á að vera framvörður menningarinnar, túlkur hugsjóna, boðberi mikilvægra sanninda. Þar eiga að hljóma kröfur um félagslegt réttlæti, þar á að svipta grím- unni af hræsni, ranglæti, kúgun, hindur- vitnum og lífslygi. Og þar eigum við að kynnast mannlegum sorgum og gleði, ástríðum, dáðum og draumum, og þó framar öllu okkur sjálfum, og ganga þaðan víðsýnni og djarfari en áður. En er ekki leikmennt okkar of fátæk- leg og hjálparvana enn sem komið er? Eru leikararnir íslenzku vaxnir þeim mikla vanda sem stofnun Þjóðleikhúss- ins leggur þeim á herðar? Spumingum þessum hafa leikararnir svarað, svör þeirra eru sjónleikarnir þrír sem sýndir voru á vígsluhátíð leikhússins, „Nýárs- nóttin“, „Fjalla-Eyvindur" og loks „ís- landsklukkan“. Starfsmenn hins nýja leikhúss lágu ekki á liði sínu, heldur lögðu dag við nótt, það var hlutverk þeirra að sýna þjóðinni allri hvers þeir orkuðu og hvers af þeim megi vænta á komandi árum. Allir tóku þátt í þessum leikum, frægir leikarar og óþekktir, þeir elztu sem þeir yngstu; og það er áhorf- endanna að dæma. Eflaust munu ýmsir láta sér fátt um finnast, enda því vanastir að kalla ekki allt ömmu sína, þeir hrista höfuðið eins og þeir vildu segja: Islenzkur iðnaður! Hinir munu þó fleiri sem viðurkenna að íslenzk leiklist sé komin til furðumikils þroska, og að sýningar þessar hafi verið leikhúsinu til sóma — án þess að gleyma þeim skorðum sem fámenni og illur að- búnaður hafa löngum sett hinni göfugu listgrein á landi hér. íslenzk leiklist er ung að árum, jafn-
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140
Qupperneq 141
Qupperneq 142
Qupperneq 143
Qupperneq 144
Qupperneq 145
Qupperneq 146
Qupperneq 147
Qupperneq 148
Qupperneq 149
Qupperneq 150
Qupperneq 151
Qupperneq 152
Qupperneq 153
Qupperneq 154
Qupperneq 155
Qupperneq 156
Qupperneq 157
Qupperneq 158
Qupperneq 159
Qupperneq 160
Qupperneq 161
Qupperneq 162
Qupperneq 163
Qupperneq 164
Qupperneq 165
Qupperneq 166
Qupperneq 167
Qupperneq 168
Qupperneq 169
Qupperneq 170
Qupperneq 171
Qupperneq 172

x

Tímarit Máls og menningar

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.