Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.06.1950, Blaðsíða 89

Tímarit Máls og menningar - 01.06.1950, Blaðsíða 89
LEIKHÚS NÚTÍMANS — EÐLI ÞESS OG TILGANGUR 79 andlegur aðili, sem vill yfirleitt láta til sín taka nú á tímum, verður að beita sér í þágu skilningsins. Einmitt þetta gefur leikhúsinu markorðið. Því að sá skilningur, sem nú er nauðsynlegur, er ekki fræðilegur, fjar- rænn skilningur, heldur er um að ræða skýrt auga, glöggvun á ástand- inu, innsýn í samhengi, mótun nýrrar vitundar, sem þekkir hin nýju landamörk og víglínur. Að þessurn skilningi getur leikhúsið þeim mun auðveldlegar unnið, að það getur leitt fram þau öfl, sem um er að ræða að vinni saman, í ávarpi og andsvari, sem holdiklædda andstæðinga. Hvernig á að skilja þá kröfu, að leikhúsið hvetji til athafna? Með þessari spurningu komum vér inn á hættulegt svið. Vér nálgumst þær þröngsýnishugmyndir urn athafnaörvun og baráttu, sem fela í sér, að heill leikhússins sé því skilyrði bundin, að það standi föstum fótum í kennisetningum og flokkspólitík. Urn slíkt getur auðvitað ekki verið að ræða hér. Athafnaörvun verður leikhús nútímans að skilja víðari skiln- ingi, sem skírskotun til mannsins: Samtíð vor gerir ekki aðeins kröfu til tilfinninga þinna og athugana. Það sem fyrst og fremst er krafizt af þér, er að þú leggir fram allan persónuleik þinn, alvöruþunga og ein- beitni. Vér megum ekki standa glottandi hjá, ekki una njótandi við skoðun, heldur eigum vér að lifa oss til fulls inn í aðstæður líðandi tíma, gera oss grein fyrir því, hvar vér „eigum heima“ — út frá þeim skilningi, að hver og einn af oss getur að vísu hugsað á sinn sérstaka hátt, en á þó samkvæmt innsta eðli persónuleika síns, félagslegum veruleika sínum og manngerð heima á ákveðnum stað og ber skylda til að verja þann stað. Þessi örvun mannsins til athafna, sem leikhúsið getur látið af sér leiða, hefur ekki einungis gildi, þegar urn er að ræða hinar pólitísk-fé- lagslegu andstæður, hún er ekki síður mikilvæg varðandi afstöðu vora til menningarlegra vandamála, lífsskoðunar og trúmála. Hún er mikil- væg fyrir manninn allan og alla þjóðina. Hún kallar alla til að auðga hugsunarhátt sinn, tilfinningar og athafnir sterkri lífsfyllingu. Leikhúsið verður að skilja, að hinar almennu vinsældir, sem listiðkun naut fyrr á tímum, er ekki lengur til meðal vor. Það verður að geta sannað tilverurétt sinn með því að þjóna lífinu í raun og sannleika. Nú á tímum getur leikhús því aðeins dafnað og þróazt, að það gerist skil- yrðislaus þátttakandi í lífinu. Og slík meðlifun þýðir: Þátttaka í bar- áttu nútímans, gagnger íhugun á vandamálum nútímans, þátttaka í mótun hins nýja lífstilgangs. Gisli Asmundsson íslenzkaði.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164
Blaðsíða 165
Blaðsíða 166
Blaðsíða 167
Blaðsíða 168
Blaðsíða 169
Blaðsíða 170
Blaðsíða 171
Blaðsíða 172

x

Tímarit Máls og menningar

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.