Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.06.1950, Qupperneq 145

Tímarit Máls og menningar - 01.06.1950, Qupperneq 145
VÍGSLA ÞJÓÐLEIKHÚSSINS 135 vel þótt leikið hafi verið síðan á átjándu öld, hún er skilgetið bam okkar aldar. Artöl mætti nefna: Stefanía Guðmunds- dóttir lék fyrsta hlutverk sitt árið 1893, en Leikfélag Reykjavíkur var stofnað 1897, þá er iðnaðarmenn reistu hús sitt við tjömina. En Leikfélagið fór hægt af stað og sýndi aðeins léttvæga söngleika hin fyrstu ár; smám saman urðu leik- aramir samæfðari og samstilltari, þeir settu markið hærra, og þá fyrst verður til leiklist á Islandi í eiginlegri merk- ingu orðsins. Nokkrir mikilhæfir leik- endur störfuðu í hinu merka félagi allt frá fyrstu árum, og má enn líta tvo þess- ara ágætu brautryðjenda á sviði Þjóð- leikhússins, Friðfinn Guðjónsson og Gunnþórunni Halldórsdóttur. I dag er þeirra manna og kvenna með miklu þakklæti minnzt sem fórnuðu leiklist- inni kröftum sínum og tóm6tundum, en hlutu fátt í aðra hönd nema ánægjuna af vel unnu verki; á herðum þeirra stendur leiklist okkar daga. Aldrei hef- ur þróunin verið jafnör sem hin síðustu ár, enda ráðizt í stórbrotin verkefni: „Pétur Gautur“, „Kaupmaðurinn í Fen- eyjum“ og „Hamlet" em okkur í fersku minni. Nýir leikarar bætast stöðugt í hópinn og hljóta menntun í leikskólum utanlands og innan, og þó að margir séu kallaðir en færri útvaldir, skortir ekki trú og áhuga, hreyfingu og líf. Islenzk leiklist stendur á tímamótum. Mikilvægum áfanga er náð, tími kot- ungsháttarins liðinn, og þarf væntanlega ekki lengur að kvarta yfir ónógu oln- bogarúmi, tímaskorti og lélegum ytri að- stæðum. En framtíð Þjóðleikhússins er þó óráðin í mörgu, og mikil ábyrgð og ærinn vandi hvílir á þeim mönnum sem þar eiga að hafa fomstu hin næstu ár; hinu verður ekki að óreyndu trúað að áhorfendur skorti eða þjóðin sýni leik- húsi sínu tómlæti. Það hlýtur að verða -meginstarf leikhússins að kynna íslend- ingum hið bezta úr leikrænum skáld- skap framandi þjóða, bæði sígild verk og nýtízk, „óðalsmerkja Fróni djásn og gull“. En íslenzkt þjóðleikhús þarfnast innlendra leikrita, ef það á ekki að kafna undir nafni, leiklistin getur ekki náð fullum þroska nema hún fái að glíma við þjóðleg viðfangsefni. Leikritin íslenzku em orðin furðumörg, þegar alls er gætt, en það mun sannast sagna að flest séu andvana fædd eða af miklum vanefnum gerð, og muni aðeins fá eiga líf fyrir höndum; þessi sorglega stað- reynd hlaut að koma manni í hug þegar leikhúsið var vígt. Á öðrum tug aldar- innar var mikil framsókn og gróandi í íslenzkri leikritun, en síðan afturför, á síðustu ámm hefur vart komið fram verk sem leikhæft má kalla, þar ríkir auðn og tóm. Er auðsætt að við svo búið má ekki lengur standa, skáldin verða framar öllu að gefa sig að samningu leikrita, enda er þar til frægðar að vinna. Leikritun er vafalaust erfitt starf og krefst mikils sjálfsaga, kunnáttu í dramatískri tækni og helzt nokkurrar þekkingar á starfi leikhúsa; þar em fáir smiðir í fyrsta sinn. Leikhúsið verð- ur að hlúa að skáldunum eftir fremstu getu, og er þó lýðum ljóst að ekki stoðar að sýna stórgölluð verk eða lítilsverfJ, með því er engum greiði gerður og sízt höfundunum sjálfum. En hægt er að kynna skáldunum starf leikhússins,veita þeim aðgang að æfingum, og fræðilegir ráðunautar þess og bókasafn geta orðið þeim að mörgu gagni. Lítið æfingasvið er í þjóðleikhúsinu, og það mætti ef til vill nota til kynningar nýrra leikrita sem nokkuð hefðu til síns ágætis, þótt
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140
Qupperneq 141
Qupperneq 142
Qupperneq 143
Qupperneq 144
Qupperneq 145
Qupperneq 146
Qupperneq 147
Qupperneq 148
Qupperneq 149
Qupperneq 150
Qupperneq 151
Qupperneq 152
Qupperneq 153
Qupperneq 154
Qupperneq 155
Qupperneq 156
Qupperneq 157
Qupperneq 158
Qupperneq 159
Qupperneq 160
Qupperneq 161
Qupperneq 162
Qupperneq 163
Qupperneq 164
Qupperneq 165
Qupperneq 166
Qupperneq 167
Qupperneq 168
Qupperneq 169
Qupperneq 170
Qupperneq 171
Qupperneq 172

x

Tímarit Máls og menningar

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.