Tímarit Máls og menningar - 01.12.1952, Side 47

TIL AUSTURHEIMS VIL ÉG IIALDA
253
til í landinu og stendur á hásléttu, um 635 metrum hærra en írkútsk,
aS því er mér skildist af hæðarmælinum. Þarna var einkar fagurt,
grasigróin slélta næst, en lengra í burtu fjallahringur. Blærinn yfir
landinu minnti mig á Möðrudal á Fjöllum í sólskini og logni í fyrri
hluta júlímánaðar.
I flugvallarskýlinu í Ulan Bator var okkur tekið með fölskvalausri alúð
og höfðingsskap. Það var alveg eins og fólkið hefði heimt til sín gamla
vini úr langri útlegð. Þar var unaðslegt að koma. Þar voru ríkulegar
og góðar veitingar og fram borið eitt hið fínasta vín, sem við smökk-
uðum í ferðinni. Fólkið talaði um frið, þráði sannarlega frið og kvað
svo að orði, að friðinn yrði að vernda. Þetta er reyndar uppistaðan í
tali fólks um heimsmálin alls staðar, þar sem maöur kemur austan
járntjalds. Viðkvæðið er hvarvetna þetta: Friðinn verður að vernda,
og friðurinn skal verða verndaður. Samninga milli þjóða í staðinn fyrir
stríð. Og víða sáum við friðarmerki fest á hús, bækur og varning til
áróðurs fyrir heimsfriöi. Austan járntjalds er það tukthússök lögum
samkvæmt að hvetja til styrjaldar. Vestan járntjalds þykja þaö góðir
þjóðfélagsþegnar, sem eggja til árásar á sósíalistisku ríkin, en illa séð
og kostar menn sumstaðar tukthús að tala fyrir friði. Af þessu ályktar
svo fólk vestan járntjalds: Mennirnir austan járntjalds hyggja á árásar-
styrjöld(!) Mennirnir vestan járntjalds eru að tryggja friðinn(!)
Guð hjálpi vitsmunum þessara fáráða! Annars mun ver fara.
Samt eru Mongolíubúar sagðir röskir stríðsmenn, þegar á vígvelli
kemur. Þeir hafa hlotið hreysti sína af að þeysa hestum um víðar sléttur
og snúast við sauökindur í fjöllum. En kúabændur kváðu duga lítt til
stórræða. Svo mun og um þá, sem til lengdar meðtaka heiminn inn um
bílarúður.
Viðstaðan í Ulan Bator var aðeins 37 mínútur. Þá var aftur tekið til
við flugið. Ekki löngu síðar vorum við komnir yfir Góbíeyðimörkina.
Það var mikil auðn og einmanaleg. Þar uppi gekk flugvélin með ruggi
og dumpi, þrátt fyrir logn og skýlaust heiði. Orsök þess fékk ég ekki
skilið, nema ef vera kynni uppdampanir frá eyðimörkinni.
Þegar klukkuna vantaði 5 mínútur í hálftólf, lentum við sunnarlega
í Góbí, þar sem heitir Sasanda. Ég tengdi nafnið ósjálfrátt við íslenzka
orðið sand. Mér skildist af hæðarmælinum, að þessi staður væri nálægt
300 metrum lægra yfir sjávarmál en Ulan Bator. Hér var mikill sjón-