Tímarit Máls og menningar - 01.12.1952, Page 116

322
TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
bók, ég ætla því ekki að ræ'ða hverja
einstaka sögu eða gera upp á milli
þeirra, en þó vil ég sérstaklega benda á
söguna: Ég, barnið, hundurinn.
Hd. St.
Sveinn Auðunn Sveinsson:
Vitið þér enn —?
Keilisútgáfan 1952
Höfundur þessa smásagnasafns hefur
áður sent frá sér skáldsöguna Leiðin lá
til Vesturheims. Vakti sú bók athygli og
hlaut lof hjá ritdómendum. Verður því
að gera til hans strangari kröfur en ef
um byrjanda væri að ræða.
Hér eru átta smásögur og allar skrif-
aðar í fyrstu persónu. Sá frásagnarhátt-
ur virðist oft liggja beinast við, en þó
mun sönnu nær að hann mun vandmeð-
farnari en í fyrstu virðist. Er mér og
ekki grunlaust um að margar þessara
smásagna myndu hafa notið sín betur
ef öðrum frásagnarhætti hefði verið
beitt.
Áhugi höfundar beinist einkum að
sálfræðilegum viðbrögðum manna og
þar er oft nærfæmislega á tekið þó að
hann fari varla annað en alförnustu leið-
ir, samanber söguna Þegar ég stal. Sögu-
efnin eru yfirleitt sótt á vettvang hvers-
dagslegrar lífsbaráttu og eykur það gildi
þeirra. Hinsvegar skortir mjög á um list-
ræn tök. Við smásagnagerð er fyrsta
skyldan hnitmiðun og samanþjöppun, en
hér er ekkert um það boðorð skeytt. í
öllum sögunum eru lýsingar svo almenns
eðlis að þær ná ekki sérstökum tökum á
lesandanum. Höf. gæti lært af nútíma-
höfundum sem vinza úr og láta sér ekki
nægja að lýsa hlutum heldur láta þá
birtast á nýjan og óvæntan hátt. Þá
mætti og finna að því hve langan aðdrag-
anda höf. hefur oft og tíðum að sjálfu
söguefninu og hve lausbeizluð tilfinn-
ingasemin er í sumum sögunum. En allt
þetta getur staðið til bóta ef höf. setur
markið hátt og slakar ekki á ströngum
kröfum til sjálfs sín. Mætti þá við mörgu
góðu búast af hans hendi. ^ p
Hlauparinn
fró Malareyri,
skáldsaga eftir
Oskar Aðalstein.
Bókaútgáfan Vestri.
ísajirði 1952.
Éc hafði heyrt Andrés Björnsson lesa í
útvarpið kafla úr þessari seinustu skáld-
sögu Óskars Aðalsteins, og það vaknaði
strax áhugi hjá mér að lesa meira úr
þeirri bók. En því miður varð ég þá fyrir
nokkrum vonbrigðum, vegna þess að
kaflinn sem Andrés las gaf betri fyrirheit
en bókin öll gat staðið við. Höf. hefði átt
að láta Málfríði Sigursteins, bæjar-
stjóradótturina, koma meir við sögu, þá
hefði bókin orðið skemmtilegri aflestrar.
Sagan gerist að mestu leyti í sjávarþorpi
þar sem tómthúsmennirnir verða að
horfast í augu við atvinnuleysi og næst-
um algjört bjargarleysi. Höf. virðist vel
kunnugur söguvettvangi og því fólki sem
kemur þar fram. Söguhetjan, Lýður
Hjartarson, Hlauparinn frá Malareyri,
er ungur maður í atvinnuleit, og fjallar
sagan um það sem á daga hans drífur.
Höf. virðist mjög létt um að skrifa, en
hann má vara sig á of mikilli mælsku.
Hún flóir sums staðar út yfir alla barma.
Ræður félagsmannanna í Erfiðismanna-
félaginu eru yfirleitt of langar og ekki
nógu skýrar og hnitmiðaðar. í heild er