Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.03.1954, Page 22

Tímarit Máls og menningar - 01.03.1954, Page 22
12 TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR þar sem net hafa verið aðal-lífsbjargartæki fólks, og talað hefur verið um netafisk og netaveiðar og alt sem netum heyrir sýknt og heilagt um alda- raðir, kannast einginn maður við netjafisk og netjaveiðar né neitt af netjum — þángaðtil altíeinu fyrir nokkrum misserum menn fara að heyra þetta netjamál í útvarpinu. Eg ólst upp með fólki sem bæði reið net og stundaði netaveiðar, heyrði sem sagt í æsku orð þetta beygt dögum oftar af því fólki sem kunni ekki síður að tala um hlutinn en nota hann; en „netjum“ eða „netja“ heyrði ég aldrei sagt fyren ég var fullorðinn þá tók ég eftir að menn norðan úr dölum í Skagafirði höfðu joð í orð- inu þegar þeir beygðu það. Ég hef ekkert á móti því að dalabændur nyrðra, sem aldrei hafa séð net, beygi orðið eftir sínum geðþótta, það er þá einsog hver önnur skemtileg mállýska hjá þeim; en þegar á að troða þessari sérvisku uppá okkur sunnlendínga, rétteinsog við hefðum aldrei kunnað að nefna þetta lífsbjargartæki okkar, þá finst mér skörin færast uppí bekkinn. Svona „leiðréttíngar“ á rótgrónu máli þjóðarinn- ar eru lítt þolandi, ekki síst í dæmum þar sem ekki er um snefil af mál- spillíngu eða dönskuslettíngi að ræða. Það væri æskilegt að þeir menn sem gánga fram fyrir skjöldu til að breyta íslenskunni í höfuðvígi túng- unnar, sjálfu alþýðumáli aldanna, vildu láta nafns síns getið, svo hægt sé að vita hvaða fólk þetta er, hvaðan það kemur og hvert það ætlar. Það er líka skríngilegt atferli, að vera að skrifa vandlætíngargreinar um mál- fræði undir dulnefni í dagblöðin, einsog sumir menn virðast hafa mikla unun af, og er þess skemst að minnast er dulnefni nokkurt þrástagaðist í blöðunum á því hver málspillíng væri að segja „á næstunni11 — og þá víst ekki síður í fyrstunni eða á réttunni, á raungunni osfrv. Það er sosum ekki í málinu einu að íslendíngar vakna altíeinu upp sem nokkurskonar útlendíngar í Iandi sjálfra sín, búnir að steingleyma hvers- dagslegum hlutum sem verið hafa þjóðinni tamir frá upphafi. Ég skal ekki fara útí meira málfræðiþjark að sinni, en taka dæmi sem hvorki íþýngir mönnum vegna háfleygi né neina sérstaka fræðimenn þarf til að skilja. Við mintumst áðan á net; náinn netum er fiskur. Islendíngar hafa alt frammá vora daga kunnað að gera sér harðfisk að mat. Að lokinni herslu er fiskurinn geymdur á köldum stað forsælis, og síðan barinn með steinsleggju til einnar máltíðar í senn, — harðfiskur sem geymdur er barinn, þó ekki sé nema daglángt, þornar upp og verður bragðlaus og
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120
Page 121
Page 122
Page 123
Page 124

x

Tímarit Máls og menningar

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.