Tímarit Máls og menningar - 01.03.1954, Page 104

94
TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
dró æki sitt yfir skurðinn, ofan engið og staðnæmdist nokkra metra
frá flæðarmáli. Þar velti hann skápnum af grindinni og bjó þar um
sumarið. Á hverju kvöldi skreið hann inn í fataskápinn og skellti hurð-
inni eins og loki á kistu á eftir sér. Á hverjum morgni ýtti hann upp
lokinu og kom inn í þennan heim eins og í sjálfkvaddri, daglega endur-
tekinni, uppstigning. Um sumarið gróf hann sér af hyggindum holu,
sem þá er haustrigningar byrjuðu var orðin að helli, gryfju með þaki
sem reis eins og lágur kambur eða öllu fremur ójafna í landslaginu,
nokkra metra á hvern veg. Barnavagnsgrindin ryðgaði í sundur. Fata-
skápurinn var höggvinn í eldinn. Einbúinn á Þjóðuskaganum er nú
búinn að búa í helli sínum yfir tuttugu ár, en frá því hann fyrsta sum-
arið var að grafa hefur hann ekki sézt úti meðan dagur er á lofti. Og
ég get ekki sagt að ég hafi hitt hann, en ég hef nokkrum sinnum séð
bregða fyrir blóðvana andliti hans með skakkan þegjandi munn þegar
ég kom að honum óvörum í kvöldúðanum eða um stjörnubjarta nótt,
áður en honum tókst að skjótast eins og rottu inn í helli sinn eða ráfa
hljóðlaust, baksandi eins og leðurblaka, eftir fjörunni, á hikandi flótta
undan tilverunni.
Ég finn einhverja ánægju í því, saddur og sljór eins og ég er, að
hugsa um þessa veru sem fyrirlítur hina tímanlegu gleði. Það veitir
manni jafnan huggun og frjálsræði að hugsa um heimsfyrirlitninguna
þegar maður er sjálfur þreyttur á honum.
•
Léttari á sér eftir þessar röksemdir flýgur hugurinn norðureftir til
sveitarinnar kringum Nors-vatn fyrir sunnan Hanst-hólm, þar sem ég
árla morguns, meðan vegirnir voru enn hvítbláir og loðnir af hrími
glitrandi í geislum frá lággöngulli sól, gekk inn á milli stórra þung-
lamalegra kletta ásamt presti sem verið hafði gestgjafi minn í nokkra
daga. Við og við hlupu akurhænsn eftir sandinum, fasanar flugu upp
frá nálægri grenigróðrarstöð og einu sinni hljóp villihafur í hlykkjum
yfir götuslóðann og hvarf fyrir klett, þakinn melgrasi.
Mér virtist presturinn hjartahreinn og velviljaður en ráðvilltur í
tímanlegum málefnum eins og svo margir hans líkar, ef til vill helzt til
guðfræðilegur í hugsanagangi og full álasandi, líðandi af þessari höfuð-
ástríðu Dana, sem þeir hafa þjáðst af í marga ættliði, ágalli gamallar