Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.07.1957, Side 36

Tímarit Máls og menningar - 01.07.1957, Side 36
TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR unura, eins og Grikkjunum gömlu þótti ekki minna um vert. Við finnum sannarlega til meff Laviníu og Orin, en sálir þeirra skírast ekki nægilega í eldskírn þjáninganna til þess að ljá þeim þann mikilúðlega og stolta hetjusvip, sem Ijámar af ásjónum þeirra, er orðið hafa að sætta sig við skelfileg örlög. Þótt O’Neill verðskuldi að vísu mikið lof fyrir Elektru, þá er samt ógjörlegt að skipa þeim leik í flokk með þeim verkum, sem Grikkir kalla tragedíur en við Islendingar harmleiki. Þótt Elektra beri þess ótvíræð merki, að höfundur hafi fengið talsvert að láni bæði hjá Aiskylos og Freud, þá her leikritið í skugga álmtrjánna aftur á móti vitni um meira sjálfstæði í hugsun, frumleika í efnis- vali, traustari tök og þroskaðri skilning á viðfangsefninu. í skugga álmtrjánna kynn- umst við gömlum, kredduföstum púritana, Ephraim Cabot, sem býr á hrjóstugri jörð í Nýja Englandi með sonum sínum þremur einum saman, því að bæði fyrri og seinni kona hans eru dánar, þegar þessi sjónleikur hefst. Þegar elztu synirnir frétta, að faðir þeirra hefur kvongazt í þriðja sinn, afsala þeir sér tilkalli til jarðarinnar fyrir nokkur hundruð dollara, sem Eben, yngsti sonurinn, grefur einhvers staðar upp og greiðir þeim. Að svo búnu fara þeir í gullleit vestur til Kali- fomíu og koma þeir ekki meir við sögu. Óðar og Cabot gamli kemur heim með Abbie, brúði sína, sem er nokkmm áratug- um yngri en hann, hefst togstreita á milli hennar annars vegar og Ebens hins vegar, því hvort um sig hefur eignað sér jörðina í illkynjaðri síngirni sinni eftir daga Eph- rains Cabots. Eben þykist sannfærður um, að þessi unga stjúpa sín hafi í hyggju að ræna sig jörðinni, sem hann vildi vitaskuld fá óskerta. Af ráðnum hug gerist stjúpan ástmey stjúpsonar síns til þess að dreifa hugsunum hans og ná yfirhöndinni. Hún lætur ekki heldur þar við sitja, því að hún fær líka mann sinn til að skrifa undir skjal, þar sem hann ánafnar jörðina syni hennar og Ebens, sem gamli maðurinn hyggur vera skilgetinn son sinn. Vopnin snúast að vísu í hendi Abbie, en í stað þess að rekja efnið lengra, birtist hér á eftir lokaatriðið, þar sem feðgarnir og Abbie eig- ast við: cabot: Hvert þó í heitasta! Ég hef ekki sofið svo langt fram eftir í fimmtíu ár, Abbie. Engu líkara en að sólin sé alveg komin upp. Það hlýtur að vera dansinum og brennivíninu að kenna. Ég hlýt að vera orðinn gamall. Vonandi er Eben far- inn að vinna. Þú hefðir mátt gera svo lítið að vekja mig, Abbie. Nú — hvar er hún? Ætli hún sé ekki að taka til matinn. (Hann gengur aS vöggunni) Góðan dag- inn, sonur sæll. Hann er ljómandi lagleg- ur! En hvað hann sefur vært. Hann grenj- ar ekki alla nóttina eins og önnur börn (Hann fer fram í eldhús og finnur Abbie þar) Svo þama ertu. Ertu búin að elda nokkurn mat? abbie: Nei. cabot: Líður þér illa? abbie: Nei. cabot (Hann klappar henni á öxlina. ÞaS fer hrollur um hana): Þú hefðir bezt af því að leggjast fyrir stundarkorn. Sonur þinn þarfnast þín bráðum. Hann hlýtur að hafa feiknalyst þegar hann vaknar eft- ir svona væran svefn. abbie: Ilann vaknar aldrei aftur. cabot: Hann er eins og pabbinn. Ég hef ekki sofið svo lengi í ... abbie: Hann er dauður. cabot: Ha? abbie: Ég drap hann. cabot: Ertu drukkin ... eða brjáluð! abbie: Víst drap ég hann. Ég kæfði hann. Farðu upp og gáðu að því sjálfur, ef þú trúir mér ekki! 114
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116

x

Tímarit Máls og menningar

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.