Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.07.1957, Side 47

Tímarit Máls og menningar - 01.07.1957, Side 47
TVÆR VETRARMYNDIR una munu standa í lausu sambandi við aðalefni kvæðisins. í þessari til- vísun til konunnar felst eins konar persónuleg játning, sem er svipaðs eðlis og síðar kom fram í mansöngv- um rímna. Hin brotin úr Norðursetudrápu Sveins eru veður- og sævarlýsingar og hljóða á þessa leið: Þá er élreifar ófu Ægis dætr ok tættu föls við frost of alnar fjallgarðs rokur harffar. Tóku fyrst at fjúka Fomjóts synir ljótir. Hlés dætr á við blésu. Fyrsta brotið er lýsing á græn- lenzkri stórhríð, og næstu brotin eru einnig um hamfarir hinnar norð- lægu náttúru. Hér má taka saman á þessa leið: „Þá er harðar rokur föls fjallgarðs ófu ok tættu élreifar Ægis dætr (bylgjur) of alnar við frost.“ Þetta er eftirminnileg vetrarmynd: harðir jöklastormar vefa og tæta í sundur hinar éljaglöðu dætur Ægis, bylgjurnar, sem hafa alizt upp á frosti. í hinum brotunum kveður við svipaðan tón: „Ijótir synir Fornjóts (vindarnir) tóku fyrst at fjúka“, og „dætr Ægis blésu á skipið“. Þessi brot virðast benda til þess, að skáld- ið sé að yrkja um sjóferð. Ef til vill hafa þeir Sveinn og félagar hans ver- ið seinir fyrir að halda suður frá Norðursetu um haust og fengið því að kynnast hinni grænlenzku veður- hörku á leiðinni þaðan. Tilviljun hefur ráðið því, hver brot hafa varðveitzt úr kvæði Sveins, og tilgangslaust er að reyna að ráða í svo miklar eyður. Þó mun vera óhætt að gera ráð fyrir því, að Sveinn hafi ort mörg tilbrigði út af síendurteknu stefi í drápunni: vetrarhörkunni í Norðursetu. Hann hefur því beitt margvíslegum myndum og líkingum til að lýsa þessari reynslu. Ósjálfrátt hvarflar að manni, hvort ekki sé runnin úr Norðursetudrápu vísa sú, sem höfundur Fóstbræðra sögu end- ursegir til að lýsa vetramótt á Vest- fjörðum: Gó elris hundur alla þá nótt óþrotnum kjöptum og tögg allar jarð- ir með grimmum kuldatönnum. Þótt nýgjörvingar hljómi undarlega í ó- bundnu máli, þá hefur fyrirmynd þessarar lýsingar vafalaust verið svip- mikil vísa. í henni kemur fram frum- stæður kraftur, sem er einkenni á Norðursetudrápu Sveins, eins og við þekkjum hana af litlum brotum. Og Sveinn er ekki ólíklegur til að hafa sagt, að frost og fjúk kveði helgaldra, eins og komizt var að orði í hinni vetrarmyndinni, sem hér hefur verið spjallað um. 125
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116

x

Tímarit Máls og menningar

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.