Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.07.1957, Qupperneq 47

Tímarit Máls og menningar - 01.07.1957, Qupperneq 47
TVÆR VETRARMYNDIR una munu standa í lausu sambandi við aðalefni kvæðisins. í þessari til- vísun til konunnar felst eins konar persónuleg játning, sem er svipaðs eðlis og síðar kom fram í mansöngv- um rímna. Hin brotin úr Norðursetudrápu Sveins eru veður- og sævarlýsingar og hljóða á þessa leið: Þá er élreifar ófu Ægis dætr ok tættu föls við frost of alnar fjallgarðs rokur harffar. Tóku fyrst at fjúka Fomjóts synir ljótir. Hlés dætr á við blésu. Fyrsta brotið er lýsing á græn- lenzkri stórhríð, og næstu brotin eru einnig um hamfarir hinnar norð- lægu náttúru. Hér má taka saman á þessa leið: „Þá er harðar rokur föls fjallgarðs ófu ok tættu élreifar Ægis dætr (bylgjur) of alnar við frost.“ Þetta er eftirminnileg vetrarmynd: harðir jöklastormar vefa og tæta í sundur hinar éljaglöðu dætur Ægis, bylgjurnar, sem hafa alizt upp á frosti. í hinum brotunum kveður við svipaðan tón: „Ijótir synir Fornjóts (vindarnir) tóku fyrst at fjúka“, og „dætr Ægis blésu á skipið“. Þessi brot virðast benda til þess, að skáld- ið sé að yrkja um sjóferð. Ef til vill hafa þeir Sveinn og félagar hans ver- ið seinir fyrir að halda suður frá Norðursetu um haust og fengið því að kynnast hinni grænlenzku veður- hörku á leiðinni þaðan. Tilviljun hefur ráðið því, hver brot hafa varðveitzt úr kvæði Sveins, og tilgangslaust er að reyna að ráða í svo miklar eyður. Þó mun vera óhætt að gera ráð fyrir því, að Sveinn hafi ort mörg tilbrigði út af síendurteknu stefi í drápunni: vetrarhörkunni í Norðursetu. Hann hefur því beitt margvíslegum myndum og líkingum til að lýsa þessari reynslu. Ósjálfrátt hvarflar að manni, hvort ekki sé runnin úr Norðursetudrápu vísa sú, sem höfundur Fóstbræðra sögu end- ursegir til að lýsa vetramótt á Vest- fjörðum: Gó elris hundur alla þá nótt óþrotnum kjöptum og tögg allar jarð- ir með grimmum kuldatönnum. Þótt nýgjörvingar hljómi undarlega í ó- bundnu máli, þá hefur fyrirmynd þessarar lýsingar vafalaust verið svip- mikil vísa. í henni kemur fram frum- stæður kraftur, sem er einkenni á Norðursetudrápu Sveins, eins og við þekkjum hana af litlum brotum. Og Sveinn er ekki ólíklegur til að hafa sagt, að frost og fjúk kveði helgaldra, eins og komizt var að orði í hinni vetrarmyndinni, sem hér hefur verið spjallað um. 125
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116

x

Tímarit Máls og menningar

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.