Tímarit Máls og menningar - 01.09.1963, Síða 16

TIMARIT MALS OG MENNINGAR
önsk vopn í Mansjúríu. En jafnvel
eftir þetta hvatti Stalín Mao til þess
að leysa upp heri sína.
Það er ályktun Deutschers, að bylt-
ingarhreyfingar þessa tíma hafi feng-
ið Stalín til þess að yfirgefa þj óðern-
isafstöðu sína og gerast leiðtogi mik-
ils bandalags kommúnistaríkja og
jafnvel þá hafi hann aðeins reynt að
halda aðstöðu kommúnismans.
Staðreyndirnar benda til þess, að
Stalín hafi brj álazt í lok ferils síns, en
þær sýna hann ekki sem óðan af á-
gengni líkt og Hitler. Ekki er það
heldur sennilegt, að dómur sögunnar
sakfelli hann fyrir það að gerast ólm-
ur byltingarforingi eftir heimsstyrj-
öldina síðari. Það var stríðið, er aðr-
ir hófu, sem leysti byltinguna úr læð-
ingi — margvíslegar byltingar. Ein
þeirra, kommúnistabyltingin, gengur
enn ljósuin loga í heiminum. Afram-
haldandi ógnun hennar verður rædd
hér á eftir.“
Prófessor Fleming ræðir það síðan,
að erfitt sé að finna neinar líkur til
þess, að Rússar hafi óskað eftir deil-
um við Vesturlönd. Hinsvegar hafi
þetta orðið trúarsetning með Banda-
ríkjamönnum, Rússland hafi verið
þeim „gáta, hulin leyndardómi“ svo
notuð séu orð Churchills áður fyrr.
„Þegar Harrison Salisbury kom frá
Rússlandi og hélt fyrirlestra svo
hundruðum skipti í Bandaríkjunum,
sagðist honum svo frá, að spurningin,
sem oftast hefði verið fyrir hann lögð
hefði með smávægilegum frávikum
verið þessi: Haldið þér, að Rússland
hafi látið af þeirri ætlun sinni að
leggja undir sig heiminn? Áheyrend-
ur hans voru „agndofa af undrun“ að
heyra það, að venjulegir Rússar báru
djúpan ótta í brjósti sökum heims-
yfirráðastefnu Bandaríkjanna ■— og
að þeir óttuðust það, að bandarísk-
um vetnissprengjum yrðí varpað á
Moskvu og Leningrad.
Hann komst að því, að bandaríska
þjóðin hélt, að Rússar tilheyrðu öðr-
um kynflokki, að þeir væru átta fet á
hæð og sveipaðir leyndardómi. Þeir
héldu, að áreksturinn á Formósu-
sundi væri Rússum að kenna, og að
öll kommúnistavandkvæði ættu upp-
tök sín í Moskvu. Sumt ungt og vak-
andi fólk sá það, að ríkisstj órnará-
róður okkar var ýktur, mótsagna-
kenndur og einhliða, en hann komst
að þeirri niðurstöðu, að „hugir okk-
ar hafa ekki verið nógu vel þj álfaðir
til þess að taka við og skilgreina það
sem kemur frá blöðum, útvarpi, tíma-
ritum og sjónvarpi. Og enn braut-
skráum við fjölmarga stúdenta, sem
skortir þekkingu til þess að skilja
rætur og upptök meiri háttar alþj óða-
deilu“.
Þetta er harður dómur yfir skóla-
kerfi okkar og yfir þeim gífurlega
áróðri, sem sljóvgaði hug okkar á
heitu árum Kalda stríðsins.
Það er athyglisvert, að þegar
Thomas P. Whitney, frá Associated
206