Tímarit Máls og menningar - 01.09.1963, Blaðsíða 12

TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
ópu. Hann virðist gera sér litla grein
fyrir stjórnmálalegum tilgangi þeirr-
ar áætlunar, en játar þó, að „ef þessi
glæsilega ráðagerð hefði komið fyrr,
meðan Rússar báðu árangurslaust um
sex billjóna lán, áður en UNRRA var
afnuinið, og áður en Truman-kenn-
ingin gerði það að verkum, að æstist
leikurinn, þá hefði ekkert Kalt stríð
verið háð.“ Höfundur segir, að fram-
koina Molotovs á ráðstefnunni í París
1947 hafi sannfært almenning á vest-
urlöndum um það, að Rússland væri
óvinveitt vesturlöndum, og hefði af
ásettu ráði skipt heiminum í tvo
hluta. Hann segir einnig. að „taka
Tékkóslóvakíu“ hafi gert þennan ótta
að vissu, en bætir þó við, að það sé
Miinchen-samningurinn, sem hafi
ráðið örlögum þess lands.
Síðan kemur að Kóreustríðinu og
Berlín. Okkur Islendingum má vera
Kóreustríðið í minni fyrir það, að
það var ein helzta afsökun þess, að
við vorum hernumdir á ný árið 1951.
Höfundur er svo heiðarlegur, að
hann lætur þess getið, að ekkert
hendi til þess, að Rússar hafi átt þátt
í því, að það stríð hófst. Hann viður-
kennir einnig, að stjórnir Norður-
Kóreu og Suður-Kóreu hafi verið á
svo öndverðum meiði, að hvor sem
var gat hafið stríðið. Hann segir: (II.
bd. bls. 1049). „Tæpast var nokkur sá
á Vesturlöndum, sem spurði um sann-
leiksgildi þessarar fréttar (að rúss-
neskri ágengni hefði í fyrsta skipti
verið beitt við land, sem Vestrið hafði
á sínu valdi). Þó voru tveir jafn
sennilegir möguleikar: Að Norður-
Kóreumenn hefðu haldið suður á
bóginn á eigin spýtur, og að Syngman
Rhee hefði neytt þá til þess með því
að taka frumkvæðið á landamærun-
um einum degi eða tveim eftir að
verðir Sameinuðu þjóðanna sneru
aftur til Seul. Að hann var vel fær um
að hefja stríð til þess að sameina
Kóreu, hefur þráfaldlega komið í
ljós síðar. Báðir aðilar í Kóreu voru
meir en reiðubúnir að hefja borgara-
styrjöld, og báðir vildu sameiningu,
hvor á sinn hátt.“
Hofundur ræðir síðan það, er hann
kaliar hina „gífurlegu skyssu“ að
reyna að yfirbuga Norður-Kóreu, en
það telur hann mistök á borð við þau
að styðja ekki Þjóðabandalagið á
sínum tíma. Þegar Kínverjar skárust
í leikinn, vildu ýmis öfl í Bandaríkj-
unum, með MacArthur í hroddi fylk-
ingar, ólm ráðast inn í Kína. Svo er
guði fyrir að þakka, að tekin var af
honum herstjórn. En forysta Banda-
ríkjanna í hinum vestræna heimi
hafði hlotið eitt alvarlegasta áfall sitt.
Eins og Fleming segir: „Arið 1955
gat reyndur ritstjóri og æfisagnahöf-
undur sagt um Truman: Arið 1945
var siðferðilegt forræði heims innan
sjónarmáls, en hann hefur misst það
úr höndum sér.“ (II. bd. bls. 1051).
MacCarthy-isminn og tímabil Dull-
esar í alþjóðamáluin verður ekki rak-
202