Tímarit Máls og menningar - 01.09.1963, Qupperneq 15

EFTIRMÆLI KALDA STRÍÐSINS
aðgerðir, ásamt kommúnistaaðstoð
við grísku uppreisnarmennina, sem
leiddu til Truman-kenningarinnar.
Þetta leit út eins og of mikill ávinn-
ingur Rússlands, og andstaða okkar,
að Truman-kenningunni undanskil-
inni, var öfluglega studd af land-
fræðilegri og stjórnmálalegri rök-
semdafærslu. Þó var þessi viðleitni
Rússlands afleiðingin af dýpstu og
elztu hvötum í rússneskum stjórnmál-
um, og talin fyllilega réttmæt af sér-
hverri annari stórþjóð. Þessi hvöt
hverfur heldur ekki fyrr en henni er
fullnægt á einn eða annan hátt, ef
ekki með okkar samþykki þá án þess
og það af öflugum Sovétríkjum á
einhverjum umbrotatímum þjóðanna.
fhaldssemi Stalíns. Síðari skýring-
in, sem gefin var á slagorði okkar um
heimsy f irr áðastef nu Sovétríkj anna,
var hið alþjóðlega samsæriseðli rúss-
neska kommúnismans. Ur neðanjarð-
arsamsæri þróaðist hann í heimsbylt-
ingarsamsæri. Síðan sönnuðu innrás-
ir Vesturveldanna Sovétríkjunum
þegar þörfina á heimsbyltingu, og
einnig hagkvæmni þess að skipu-
leggj a erlenda kommúnistaf lokka
henni í hag og til vamar Sovétríkjun-
um. Þar af leiðandi reyndist það
aldrei erfitt að finna tilvitnun í Lenín,
þar sem hann talaði um baráttuna
sem „annaðhvort eða“, enda þótt
hann segði stundum hið gagnstæða.
Það sem okkur sást yfir var sú stað-
reynd, að Stalín var hvatamaður þess
að byggja upp sósíalismann í einu
landi, Rússlandi, og þegar hann hafði
hreinsað sig af öllum þeim, er annað
vildu, einbeitti hann starfi sínu að
þessu takmarki, allt frá 1924 til 1941.
A þessu tímabili var hann að brjóta
niður rússneska villimennsku og not-
aði blending af nútíma tækni, marx-
istískum sósíalisma og ógnarstjóm.“
„Þegar að stríðslokum leið, talaði
Stalín með fyrirlitningu um þýzkan
kommúnisma, hvatti kommúnista
Ítalíu til þess að semja frið við kon-
ungsveldið, gerði hvað hann gat til
að fá Mao Tse-tung til þess að ná sam-
komulagi við Kuomintang og heimt-
aði það af Tito, að hann endurreisti
konungsveldið, og uppfyllti þannig
samning sinn við Churchill.
Á þessum tíma var Stalín íhalds-
samur, vildi reisa úr rústum það sem
hann hafði byggt og gerði sér álíka
litla grein og bandamenn hans fyrir
þeirri byltingaröldu, sem stríðið
hafði vakið. En byltingaraldan var
risin, segir Deutscher. Hún var risin í
Austur-Evrópu, þar sem hermenn
Stalíns, skólaðir í fyrirlitningu á
kapítalistum og vanir eins flokks
kerfi, gátu ekki starfrækt margra
flokka kerfi til framdráttar hinni höt-
uðu borgarastétt. Þessvegna gerðu
þeir byltingu. Sama gerði Mao í Kína,
þar sem byltingaröflin urðu sannar-
lega eldfim og liðsforingjar Stalíns
voru sálfræðilega ófærir um að
hindra her Maos í því að hertaka jap-
205