Tímarit Máls og menningar - 01.09.1963, Blaðsíða 60

TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
skýrir það til fullnustu. Og nú tekur
Melkorka upp ráð til að hefna sín á
Höskuldi. Henni er mikið í mun, að
Ólafur, sonur hennar, komist til ír-
lands, en skorti þó fé til þess. Hún af-
ræður því að fórna sér fyrir framtíð
sonar síns og giftast Þorbirni skrjúp,
sem var auðmaður mikill í gulli og
silfri, en lítillar ættar. Nú ætlar hún
að brjóta odd af oflæti sínu, en áður
var hún of stórlát til að sætta sig við
hið lága fóstur sonar síns á Godda-
stöðum. Um þessi mál ræðir hún við
Ólaf, son sinn: „Eigi nenni ég, að þú
sért ambáttarsonur kallaður lengur,
og ef það nemur við förinni (til ír-
lands), að þú þykist hafa fé of lítið,
þá mun ég heldur það til vinna að
giftast Þorbirni, ef þú ræðst þá til
ferðar heldur en áður. Því að ég ætla,
að hann leggi fram vöruna, svo sem
þú kannt þér þörf til, ef hann náir
ráðahag við mig. Er það og til kost-
ar, að Höskuldi muni þá tveir hlut-
ir illa líka, þá er hann spyr hvort-
tveggja, að þú ert af landi farinn, en
ég manni gift.“ Svo áköf er Melkorka
að hefna sín á Höskuldi, manninum
sem hún hafði áður alið bam og unn-
að, að hún skirrist ekki við að giftast
Skrjúp til að koma hefndinni fram.
Hinn nýi áhugi Höskuldar á Mel-
korku herðir andúð hennar á honum.
Og hitt veldur einnig, að með þessari
giftingu getur hún veitt syni sínum
skilyrði til að sækja heim göfuga
frændur suður á írlandi. Eftir brúð-
kaup þeirra Melkorku og Skrjúps
býst Ólafur til utanferðar, og að
skilnaði þeirra mæðgina segir hin
stórláta konungsdóttir af írlandi:
„Heiman hefi ég þig búið, svo sem ég
kann bezt, og kennt þér írsku að
mæla, svo að þig mun það ekki skipta
hvar þig ber að írlandi.“ Hún hefur
veitt syni sínum annað og betra upp-
eldi en lítt var um íslenzka bænda-
syni í þann mund, og metnaður henn-
ar leynir sér ekki í þessum orðum.
Þegar sonur hennar kemur frá ír-
landi eftir fræga ferð, er það Mel-
korka ein í Dölum, sem þola verður
vonbrigði: „Melkorka kom brátt á
fund Ólafs, sonar síns. Ólafur fagnar
henni með allri blíðu. Spyr hún mj ög
margs af írlandi, fyrst að föður sín-
um og öðrum frændum sínum. Ólaf-
ur segir slíkt, er hún spyr. Brátt
spurði hún, ef fóstra hennar lifði. Ól-
afur kvað hana að vísu lifa. Melkorka
spyr þá, hví hann vildi eigi veita
henni eftirlæti það að flytja hana til
íslands. Þá svarar Ólafur: „Ekki
fýstu menn þess, móðir, að ég flytta
fóstru þína af írlandi.“ „Svo má
vera,“ segir hún. Það fannst á henni,
að henni þótti þetta mjög á móti
skapi.“ — í útlegð sinni hefur hún
látið sig dreyma um að fá fóstru sína
heim til sín í kotið á Melkorkustöð-
um, svo að hún geti notið návistar
hennar, því að heldur hefur henni
þótt dauflegt þar heima, eftir að Ólaf-
ur fór. En hertekin kona á sér ekki
250