Tímarit Máls og menningar - 01.09.1963, Blaðsíða 61

HIÐ ÍRSKA MAN
margra kosta völ, og hún verður að
sætta sig viS aS lifa þaS sem eftir
var ævinnar án þess aS komast aftur
til írlands eSa ná sambandi viS æsku-
vini sína. Hún er dæmd til ævilangrar
vistar í dalakoti, og son hennar er
búiS aS taka frá henni. HiS írska man
er orSin íslenzk sveitakona, og þau
örlög valdi hún sér til fullnustu, er
hún gekk aS eiga Þorbjörn skrjúp.
„Þau Melkorka og Þorbjörn áttu son
einn, og er sá nefndur Lambi. Hann
var mikill maSur og sterkur og líkur
föSur sínum yfirlits og svo aS skap-
lyndi.“ Lambi Þorbj arnarson hefur
ekki numiS írsku af móSur sinni.
Nafn hans og einkenni benda til ís-
lenzkrar sveitamennsku. Honum kipp-
ir aS öllu leyti í föSurkyniS og eign-
ast ekki áhugamál móSur sinnar.
Einangrun Melkorku verSur fullkom-
in.
Ást þeirra Höskulds og Melkorku
er ekki lýst nema óljósum orSum og
myndum. Þó má sjá, aS Höskuldur
verSur hrifinn af henni viS fyrstu
sýn, og Melkorka hefur orSiS fegin
þessum glæsilega manni, sem leysir
hana úr ánauS. Þau eiga sér skamm-
vinnar ástir utanlands, en þegar þau
koma heim á HöskuldsstaSi, er mun-
aSarlífi þeirra lokiS. Höskuldur svaf
hjá húsfreyju sinni hverja nótt og
var fár viS frilluna,segir sagan. Hann
býr viS konuríki, og Jórunn er svo
skapi farin, aS frilla hans gat ekki
vænzt neinnar blíSu þar á heimili. En
hugur Höskulds til Melkorku kólnar
aldrei til hlítar. Mörgum árum síSar
fer hann aftur aS reyna aS koma sér
í mjúkinn hjá hinni stórlátu konu og
fær þá verSuga synjan. Þó bregSur
fyrir einni mynd af kynnum þeirra
heima á HöskuldsstöSum, einum
þrem árum eftir heimkomu þeirra. Þá
er Ólafur, sonur þeirra, tvævetur, og
má af því ráSa, hvenær þetta varS.
„ÞaS var til tíSinda einn morgun, er
Höskuldur var genginn út aS sjá um
bæ sinn. VeSur var gott, skein sól og
var lítt á loft komin. Hann heyrSi
mannamál. Hann gekk þangaS til sem
lækur féll fyrir túnbrekkunni. Sá
hann þar tvo menn og kenndi. Var
þar Ólafur, sonur hans, og móSir
hans. Fær hann þá skiliS, aS hún var
eigi mállaus, því aS hún talaSi þá
margt viS sveininn. SíSan gekk Hösk-
uldur aS þeim og spyr hana aS nafni
og kvaS henni ekki mundu stoSa aS
dyljast lengur. Hún kvaS svo vera
skyldu. Setjast þau niSur í túnbrekk-
una. SíSan mælti hún: „Ef þú vill
nafn mitt vita, þá heiti ég Melkorka.“
Höskuldur baS hana þá segja lengra
ætt sína. Hún svarar: „Mýrkjartan
heitir faSir minn. Hann er konungur
á írlandi. Ég var þaSan hertekin
fimmtán vetra gömul.“ Höskuldur
kvaS hana helzti lengi hafa þagaS yf-
ir svo góSri ætt.“
Kafli þessi er víSfrægur fyrir feg-
urS, og er hann sambærilegur viS hiS
bezta, sem til er í íslenzkum fornsög-
251