Tímarit Máls og menningar - 01.07.1964, Blaðsíða 31

Múrinn
granna hnátan og fermingarsystir hans, hún Inga litla í Pálshúsi, vildi
hvergi sitja í reikningstímunum nema við — hlið hans. En nóg um það.
Hvers vegna er ég öðruvísi en aðrir? Hvað hef ég gert, sem verðskuldi
þetta hlutskipti? Þvílíkar spurningar höfðu eitt sinn verið órjúfandi viðlag
í lífi hans. Og hann hafði fundið við þeim margvísleg svör, sem veitt gátu
slundarfró. Ef til vill hafði hann í fyrra Iífi drýgt einhverja synd, einhvern
höfuðglæp, sem ein mannsævi nægði ekki til að afmá. Ef til vill voru allir
menn í fjötrum, og ef til vill voru fjötrar margra hinna jafnvel enn óbæri-
legri en hans, þótt ekki lægju þeir eins í augum uppi. Þegar hann leit yfir
þorpið úr kofaglugganum sínum uppi undir brekkunni, fannst honum stund-
um sannleiksgildi þessarar tilgátu næstum óvéfengj anlegt.
Góðan daginn, meistari, mikli meistari. Attu nokkra kassaboru handa
mér núna fyrir jólin? Það var Guðmundur á Skelinni. Honum líkaði vel
við Guðmund, hressilegur maður með andblæ af hafi og útmánaðargarra
í fasi. Og honum líkaði vel við ávarpið, einkum áður en hann heyrði Guð-
mund nota það við Runka í Kothúsum. Auk þess borgaði hann vel, einum
um of, ef miðað var við rausnarskap annarra þorpsbúa. Guðmundur var
heimspekingur og trúði á sólarguð að hætti Þorkels mána, en samt keypti
hann ævinlega útskorinn kistil eða rósmálaða krukku fyrir jólin.
Þegar Guðmundur var farinn lá seðill á borðinu, stærri fjárhæð en hann
hafði eignast í einu á ævi sinni, en ekki kannski að sama skapi verðmeiri.
Hann hafði ungur fundið freistingu þess að öðlast mátt fyrir peninga, en
nú hugsaði hann til þess með hryllingi, ef hann hefði lagt slíkan dróma
á hug sinn og hjarta. Þessir lituðu, tölusettu pappírsmiðar höfðu ekki vald
yfir honum fram yfir það, að hann viðurkenndi nauðsyn þeirra sem tækis
í nútíma þjóðfélagi. Hann leit út um gluggann, yfir fölið í brekkunni og
sporin í snjónum, og undarleg tilfinning hreinleika og friðar fór um hug
hans. Svo stakk hann seðlinum undir kassa á hillunni. Hann mundi geta
leyst út efnispöntunina fyrir jólin.
Þegar hann opnaði, stóð Hanna, kona Jónsa í Nausti, fyrir utan og hélt
saman peysunni í hálsmálið báðum höndum, eins og henni væri kalt.
— Get ég fengið að tala við yður, sagði hún.
Hann tók strax eftir orðalaginu. Þó að hin reyndu oft að sýna honum
141