Tímarit Máls og menningar - 01.07.1964, Blaðsíða 77

9
Undir þáfjalli tímans
Stóð þögn mín
Eins og þroskað ax
Ég sá sólskiniS koma gangandi
Eftir gráhvítum veginum
Og hugsun mín gekk til móts viS sólskiniS
Og sólskiniS teygSi ljósgult höfuS sitt
Yfir vatnsbláan vegg
Ég sá myrkriS fljúga
Eins og málmgerSan fugl
Ut úr moldbrúnum höndum mínum
Og þögn mín breyttist
I þungan samhljóm
Einskis og alls
MeSan gljásvart myrkriS
Flaug gullnum vængjum
I gegnum sólskiniS
Aðalumræðuefni þessa kvæðis er
þögnin. í fyrsta erindi virðist þögnin
albúin að láta eitthvað frá sér fara.
En Undir þáfjalli tímans er uggvæn-
legt. Það er bráðhættulegt að standa
undir fjalli í vorleysingum. Þess-
vegna hlýtur tíminn að ógna hinu
þögla skáldi (skáldinu, sem ekki yrk-
ir?).
En annað erindið er ljóst og glatt.
Skáldið unir sér í sólskininu, tekur
eftir öllu, lifir sig inn í náttúruna.
Litirnir eru því mjög minnisstæðir:
Eftir gráhvítum veginum, teygði ljós-
gult höfuð sitt, Yfir vatnsbláan vegg.
Þetta minnir á björtu hliðina á 6, og
eins þessi þulukennda endurtekning:
sólskinið, sólskinið, sólskinið.
í þriðja erindi syrtir skyndilega
,Tíminn og vatniS' í nýju Ijósi
að. Myrkrið flýgur úr höndum skálds-
ins, en það er eins og því sé ósjálf-
rátt: Ég sá myrkrið fljúga. Næst kem-
ur Eins og málmgerðan fugl. Þetta
er gervifugl og virðist hafa eitthvað
af því stjarfa og vélræna sem ein-
kenndi myndirnar aftast í 2. Liturinn
í næstu línu, moldbrúnn, styður þessa
þungu samsetningu. Orðin sem á-
kveða stemninguna í þessu erindi eru
einmitt stuðluðu orðin og vinna
þannig saman hlj óðfræðilega.
Og undir eins og skáldið sleppir
myrkrinu frá sér endar þögnin. Hið
þroskaða ax opnast, það er eins og
ljóð hafi orðið til.
Myrkrið flýgur í gegnum sólskin-
ið. Þessi þversögn er ekki nema sjálf-
sögð í veröld kvæðanna, enda er
myrkrið einkennt sem gljásvart en
hefur gullna vængi. Ljós og myrkur
eru samtvinnuð og það sem rýfur
þögnina, sennilega kvæði, innleiðir
þessa þversögn. Annars er eins og
skáldið megi aldrei sjá sólskin öðru-
vísi en ráðast á það (sbr. 6).
10
A sofinn hvarm þinn
Fellur hvít birta
Harms míns
Um hið veglausa haf
Læt ég hug minn fljúga
Til hvarms þíns
Svo að hamingja þín
Beri hvíta birtu
Harms míns
187