Tímarit Máls og menningar - 01.07.1964, Side 64

Tímarit Máls og menningar
um til hægri). Og það er meira hrun-
ið, að sjá ekki, hvað þessi paradoks
er hjákátlegt byggingarefni í fyrir-
myndar lýðræðissinna og húmanista.
Erlendur var að vísu óvenjulega
hj álpsamur. En hann neitaði líka oft.
Hann vissi alltaf hvað hann var að
gera, sagði náinn vinur hans við mig.
Næst lælur Halldór Erlend segja
þetta: „Það líður varla sá dagur að
ég gefi ekki einhverjum drykkjuræfli
vini mínum fyrir flösku.“ í minni
áheyrn sagði Erlendur einu sinni:
„Maður á aldrei að láta menn hafa
peninga til að drekka fyrir.“ Hvorum
á nú að trúa, piltar, Pétri okkar eða
Pétri hinum? Ég held, að Erlendur
hefði aldrei lagt manni þetta heil-
ræði, ef hann hefði ekki farið nokk-
urnveginn eftir því sjálfur.
Orðin, sem Erlendur segir hér við
Halldór, eru ekki af paradoksaættinni,
og þess vegna er ég sannfærður um,
að hann hefur aldrei sagt þau. Eða —
hafi hann sagt þau, þá hefur hann
logið þessu að Halldóri, en það er
ekki Erlendi líkt. Enginn kunningi
Erlends sem ég hef spurt um þetta,
kannast við, að hann hafi látið menn
hafa peninga til áfengiskaupa. Þar
með er ekki sagt, að hann hafi aldrei
gefið einhverjum drykkjuræfli vini
sínum skildinga fyrir máltíð eða gist-
ingu, en þeir hlaupið til að nota þá til
vínkaupa.
Maður, sem bjó í Unuhúsi, sagði
mér eftirfarandi sögu: Eina nótt,
þegar Erlendur var háttaður eða í
þann veginn að hátta, ber maður upp
á hjá honum, sennilega einn af „vin-
um“ hans, og biður hann að lána sér
tvær krónur fyrir gistingu. Erlendur
átti það til að sjá inn úr skorpunni á
mönnum og varð undir eins ljóst, að
maðurinn ætlaði að verja krónunum
til alls annars en gistingar. Hann
klæðir sig þegar upp úr rúminu eða
tygjar sig til, hafi hann ekki verið
háttaður, og fer með manninn niður
á Herkastala, kaupir þar rúm handa
honum og vindur sér svo heim, en
maðurinn átti sízt von á svona af-
greiðslu. Það segir sig sjálft, hvort
Erlendur hefði ekki heldur snarað í
manninn tveim krónum en að gera
sér það ómak að fara með hann nið-
ur á Herkastala, ef það hefði verið
næstum dagleg iðkun hans að gefa
drykkjuræflum vinum sínum fyrir
flösku. Þessa sögu sagði mér einnig
annar maður, sem aldrei bjó í Unu-
húsi, en honum sagði Erlendur sjálf-
ur og hló að, hvernig hann hefði
látið krók koma á móti bragði.
Þessar brennivínsgjafir Erlends
hefðu orðið allskoplegur baggi á
fjárhag hans, ef varla hefur liðið sá
dagur, að hann gæfi ekki manni fyrir
flösku. Furðar mig á, að Halldóri
virðist hafa skotizt yfir þá hlið máls-
ins, jafnvel þó að hillingar húman-
ismans hafi áður gert honum ljótar
glennur. Við skulum nú slá svolítið
af og gera ráð fyrir, að Erlendur hafi
174