Tímarit Máls og menningar - 01.11.1964, Síða 50

Timarit Máls og menningar
manni, enda gat hann nú fyrirhafnarlaust tekið okkur upp að töflu og kenrit
okkur að skrifa: Himinn. Jörð. Maður.
Löngu síðar tókst með okkur góður kunningsskapur, hann var þá fyrir
löngu hættur kennslu og bjó í litlu húsi ásamt hróður sínum, en frænka hans,
gæðamanneskja, sá um húshaldið fyrir hann. I þetta hús var gott að koma,
Sigurbjörn var ljúfmennskan sjálf og tók á móti gestum með þeirri reisn
hjartans sem andlegum höfðingjum einum er lagið. Hann lék bæði á fiðlu og
gítar og gerði það með einhverjum þeim sjarma að snerti við manni enda
þótt kunnátta hans væri takmörkuð. Hann var líka vitur maður og svo var
réttlætiskennd hans næm að hann átti til að missa stjórn á skapi sínu vegna
einhvers óréttar sem menn urðu að þoia jafnt fjær sem nær. En fyrst af öllu
var hann sagnamaður, hann hafði svo frábært auga fyrir sögu, því sorglega
og þá ekki síður því spaugilega, að hann gat breytt hversdagslegustu atvikum
í æfintýralega frásögn. Og þegar hann komst í söguham þá varð hann eins og
sjálfur á valdi töfra eða galdurs og sagan spratt fram með orðuin, látbragði
og leik svo maður lifði hana eins og forðum í skólastofunni. í þessum línum
ætla ég að gera tilraun til að endursegja þrjár stuttar sögur eftir Sigurbjörn
enda þótt mér sé ljóst að það verður aðeins veikur ómur af frásögn meistar-
ans sjálfs.
Svo sem góðum sögumanni byrjar notaði Sigurbjörn ýmsar brellur til að
ná valdi á áheyrendum. Ég gleymi aldrei þegar liann sagði mér í fyrsta sinn
söguna af Bréfunum. Það er haustkvöld, lotulangur útsynningurinn ríður hús-
um og einstaka él löðrungar gluggann. Við sitjum í eldhúsinu hjá honum,
höfum dreypt á koníaki og teflt skák. Það er lítið sagt, raulaður lagbútur,
hreyfður maður. Það er notalegur ylur frá kolavélinni og því sitjum við hér.
Ef uppá mig stendur í skákinni raular hann ívið hærra, pikkar einum fingri i
borðið, strýkur hendi yfir þunnar hærur. Augun ýmist hálflukt og fjarri eða
opin, leiftrandi og nærri manni. Allt í einu rís hann á fætur, lemur stinnings-
fast í borðið, fer út að glugganum, horfir út í myrkrið, dregur djúpt andann,
lyftist á tær, færist allur i aukana. Gengur síðan í flýti að báðum dyrum og
leggur við þær eyra, hlustar. Síðan tifar hann á tám til mín að borðinu, beyg-
ir sig niður að mér og hvíslar: Má ég trúa þér fyrir leyndarmáli vinur minn?
Eg gapi upp í hann undrandi og skelfdur í senn, held að eitthvað voðalegt
hafi komið fyrir, segi að hann skuli ekki vera að því ef hann ekki treysti mér,
alvarlegur, hrærður. Jú, jú, segir hann. Ég sé það á augum þínum, þau svíkja
ekki. Hann horfir á mig, hvessir augun, harður á svip, síðan lokar hann aug-
unum, lætur höfuðið síga, spennir greipar og stynur upp: Ó, ástin er voðaleg.
256